YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/10706
KARAR NO : 2019/4850
KARAR TARİHİ : 25.06.2019

MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “yapılan araştırma ve incelemenin yetersiz olduğu belirtilerek, muris …’nin zilyetlikle taşınmaz edinip edinmediğinin yöntemince araştırılması, TMK 713/4. maddesi uyarınca ilan yaptırılması, 1955, 1965, 1985 ve 2010 yıllarına ait hava fotoğraflarının bulundukları yerden getirtilmesi, mahallinde yöntemince belirlenmiş mahalli bilirkişi ve taraf tanıkları, 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulu, teknik bilirkişisi, harita ve fotoğrametri uzmanının katılımı ile yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıklarından, taşınmazın geçmişte kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı hususunda, maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınması, ziraat bilirkişisi kurulu ve harita ve fotogrametri mühendisi bilirkişilerden oluşan bilirkişi kuruluna hava fotoğraflarının stereoskopik aletle incelemesi yaptırılarak öncelikle çekişme konusu taşınmazın yerinin hava fotoğrafında gösterilmesi, daha sonra niteliğinin, kullanım süresinin ve ne zaman kullanılmaya başlandığının belirlenmesine çalışılması, taşınmazın imar-ihya gerektiren yerlerden olması halinde imar ihyaya ne zaman başlandığı ve ne zaman tamamlandığı, imar ihyanın tamamlandığı tarihten dava tarihine kadar Kadastro Kanunu 14. ve 17. maddelerinde düzenlenen koşulların oluşup oluşmadığının tespit edilmesi, çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde yapılan kamulaştırma çalışmalarına ilişkin evraktan da yararlanılmak sureti ile kamulaştırmanın yapıldığı tarihte taşınmazın kimin zilyetliğinde olduğu ve bu çalışmalar sırasında çekişmeli taşınmazın niteliğinin ne olarak belirlendiği üzerinde durulması” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 07.05.2012 tarihli fen bilirkişi raporunda (A1) harfi ile gösterilen bölümün kararda yazılı olduğu şekilde davacılar adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK’nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. maddelerine dayalı tescil isteğine ilişkindir. Dava konusu taşınmaz, 2005 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında, paftasında yol olarak gösterilen yerlerden olup, davacı taraf, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği hukuki nedenine dayanarak tescil talebinde bulunmuştur. 4721 sayılı TMK’nın 713/3. maddesi gereğince, tescil davalarında Hazine yanında ilgili kamu tüzel kişiliklerine de husumet yöneltilmesi gerekmektedir. Yargılama sırasında, Hazine yanında Onikişubat Belediye Başkanlığına husumet yöneltilmiş olmasına rağmen hüküm tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun uyarınca davada ilgili kamu tüzel kişisi olarak yer alması gereken … Büyükşehir Belediye Başkanlığının da davaya dahil edilmesi gerektiği gözden kaçırılmış ve taraf teşkili eksik bırakılmıştır. Taraf teşkilinin sağlanması dava şartı olup, bu koşul yerine getirilmeden esasa girilemez. Mahkemece taraf teşkili sağlanmaksızın karar verildiği gibi ve yapılan araştırma, inceleme ve uygulama da hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Hükme esas alınan 15.01.2016 tarihli ziraat bilirkişi kurulu raporunda, çekişmeli taşınmaz bölümünün 1990 yılına kadar kullanılmayan taşlık alan olduğu belirtildikten sonra, taşınmazda imar-ihyanın tamamlandığı ve dava tarihi olan 2010 yılına kadar 20 yıllık zilyetlik süresinin geçtiği belirtilerek, raporun kendi içerisinde çelişki yaratılmış, 1985 yılı hava fotoğrafı incelenmiş olmasına rağmen, zilyetlik süresini belirlemeye en elverişli tarih olan 1990 yılı hava fotoğrafı incelenmemiş ve TMK’nın 713/4. maddesi gereğince yasal ilanlar da yapılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak karar verilemez. O halde, mahkemece öncelikle, davacı tarafa, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı davaya dahil etmesi için süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkilinin sağlanması halinde dahili davalıdan savunma ve delilleri sorulup toplanmalı, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesi zaman dilimi içerisinde farklı tarihlere ait en az 3 adet hava fotoğrafı, bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları istenilerek dosya arasına konulmalı, bundan sonra mahallinde yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ile önceki keşifte görev almayan 3 kişilik ziraat mühendisi kurulu, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve teknik bilirkişiden oluşturulacak bilirkişi heyetinin katılımıyla mahallinde yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından, taşınmaz bölümünün öncesinin ne olduğu, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanları arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılmak suretiyle, çekişme konusu taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliğinin ne olduğu, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu, kullanıma ara verilip verilmediği konusunda rapor düzenlettirilmeli; ziraatçı bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, zirai durumunu, imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, üzerindeki ağaçların sayısını, cinslerini ve yaşlarını kesin olarak belirleyen ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisinden, keşif ve uygulamaları izleyip denetlemeye olanak verir ayrıntılı rapor alınmalı ve böylece somut olayda zilyetlikle kazanma şartlarının davacı lehine oluşup oluşmadığı kesin olarak belirlenmeli; TMK’nın 713/4-5. maddeleri gereğince yasal ilanlar yapılarak üç aylık yasal ilan süresinin dolması beklenilmeli ve bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 25.06.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.