YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/11267
KARAR NO : 2015/12609
KARAR TARİHİ : 27.10.2015

MAHKEMESİ : KADASTRO MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında…Köyü çalışma alanında bulunan 107 ada 18, 109 ada 67, 68 ve 116 ada 11 parsel sayılı sırasıyla 1.239.765,22, 652.558,57, 446.620,20 ve 129.799,06 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar mera niteliği ile orta malı olarak sınırlandırılmıştır. Davacı …, vergi kaydı, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ve miras yoluyla gelen hakka dayanarak 116 ada 11 ve 109 ada 68 parsel sayılı taşınmazlara, davacı…. vergi kaydı, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ve miras yoluyla gelen hakka dayanarak 109 ada 68, 107 ada 18 ve 109 ada 67 parsel sayılı taşınmazlara, davacı …. vergi kaydı ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak; 109 ada 68 parsel sayılı taşınmaza, davacı Hayri vergi kaydı ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak 109 ada 68 ve 116 ada 11 parsel sayılı taşınmazlara yönelik ayrı ayrı dava açmıştır. Yargılama sırasında …. ve … vergi kaydı, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ve miras yoluyla gelen hakka dayanarak 109 ada 68 parsel sayılı taşınmaz yönünden davaya katılmıştır. Mahkemece dava dosyaları birleştirilerek yapılan yargılama sonunda davacılar….. ve katılan davacılar …. ile .. çekişmeli 109 ada 68 parsel sayılı taşınmaza yönelik, davacı .. çekişmeli 116 ada 11 parsel sayılı taşınmaza yönelik, davacı .. ise çekişmeli 107 ada 18 parsel sayılı taşınmaza yönelik davalarının reddi ile çekişmeli bu taşınmazların tespit gibi mera niteliği ile sınırlandırılarak özel siciline yazılmasına, davacı .. davasının kısmen kabulüne, çekişmeli 109 ada 67 parsel sayılı taşınmazın 25.09.2013 havale tarihli teknik bilirkişi raporunda (H) harfiyle gösterilen 4.388,21 metrekare yüzöçümündeki bölümünün davacı … adına tapuya tesciline, geriye kalan bölümün tespit gibi mera niteliği ile sınırlandırılarak özel siciline yazılmasına, çekişmeli 109 ada 68 parsel sayılı taşınmazın 25.09.2013 havale tarihli teknik bilirkişi raporunda (C) harfiyle gösterilen 8.922,39 metrekare yüzölçümündeki bölümünün davacı …. adına tapuya tesciline, geriye kalan bölümün tespit gibi mera niteliği ile sınırlandırılarak özel siciline yazılmasına, davacı .. davasının kısmen kabulüne, çekişmeli 109 ada 68 parsel sayılı taşınmazın 25.09.2013 havale tarihli teknik bilirkişi raporunda (B) harfiyle gösterilen 4.625,20 metrekare yüzölçümündeki bölümünün davacı …. adına tapuya tesciline, geriye kalan bölümün tespit gibi mera niteliği ile sınırlandırılarak özel siciline yazılmasına karar verilmiş; hüküm, davacı Hayri katılan davacı ….., davacı …. ve davalı Hazine tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacıların temyizine konu ve teknik bilirkişi raporunda (B), (B1), (C), (C1), (A), (D), (E), (F), (G1), (G2) ve (G3) harfleri ile gösterilen taşınmaz bölümlerinin mera vasfıyla tespit gören taşınmazın geriye kalan bölümleri ile çevrili olduğu ve bu nedenle mera olarak kabul edilmesi gerektiği, aynı raporda (H), (C) ve (B) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümlerinin ise mera vasfında olmayıp adlarına tescil kararı verilen davacılar yararına zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece davacıların temyizine konu olan ve haklarındaki davanın reddine karar verilen çekişmeli taşınmaz bölümleri için “etrafının mera ile çevrili olduğu ve mera bütünlüğünü bozduğu “gerekçe gösterilmiş ise de taşınmazların davaya konu bölümlerinden geriye kalan bölümler her ne kadar mera niteliğiyle tespit edilmiş ise de eylemli durumda kamu malı niteliğinde mera olup olmadığı araştırılmamış, bu yolla çekişmeye konu bölümlerin etrafının mera niteliğindeki taşınmaz ile çevrili olup olmadığı ve böylece çekişmeli taşınmaz bölümlerinin meradan açılıp açılmadığı, mera bütünlüğünü bozup bozmadıkları belirlenmemiştir. Öte yandan teknik bilirkişi raporunda (H), (C) ve (B) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümleri ile geriye kalan taşınmaz bölümleri arasında doğal veya yapay nitelikte ayırıcı unsur olup olmadığı yönünde yetersiz olan teknik bilirkişi raporu hükme esas alınmış, zilyetlik yönünden de yeterli bir araştırma yapılmamıştır. Doğru sonuca ulaşılabilmesi için; çekişmeli taşınmazın bulunduğu mahalde mera tahsisi yapılıp yapılmadığı ilgili yerlerden sorulup saptanmalı, tahsis yapılmışsa tahsis haritası ile tutanakları getirtilmeli, kesinleşip kesinleşmediği belirlenmeli, mahallinde yaşlı, tarafsız ve yöreyi iyi bilen komşu köylerden seçilecek yerel bilirkişi kurulu ile yine aynı yöntemle belirlenecek taraf tanıkları, tutanak bilirkişilerinin tümü, fen ve üç kişilik ziraat mühendislerinden oluşturulacak bilirkişi kurulu refakate alınarak yeniden keşif yapılmalıdır. Keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi kurulu, tespit bilirkişileri ve taraf tanıklarından; gerek çekişmeli, gerekse çekişmeli taşınmaz bölümlerini çevreleyen ve nizalı taşınmazlardan geriye kalan bölümlerin, bir başka deyişle taşınmazın bütününün kadim mera olup olmadığı, talebe konu yerler ile geriye kalan bölümler ve komşu taşınmazlar arasında sabit doğal ya da yapay ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı, çekişmeye konu taşınmazların meradan açılıp açılmadığı, geçmişte ne durumda bulunduğu, bilinen ilk zilyedinin kim olduğu, ne sıfatla kullanıldığı, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, uzman ziraat bilirkişi kurulundan arazinin niteliği, toprak yapısı, davaya konu taşınmaz bölümleri ile taşınmazlardan geriye kalan ve nizaya konu olmayan taşınmaz bölümlerinin bir bütün olarak kadim mera olup olmadığı, kadim mera ise; çekişmeli taşınmaz bölümleri ile mera ve komşu parsellerle arasında ayırıcı doğal ya da yapay unsur bulunup bulunmadığı önceki ziraatçi bilirkişi raporu da irdelenmek suretiyle bilimsel verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, fen bilirkişiden keşfi izlemeye, taşınmazların nizalı bölümleri ile geriye kalan bölümlerini belirlemeye, yerel bilirkişi ve tanık sözlerini denetlemeye elverişli ve gerekçeli rapor alınmalı, mahkemenin taşınmazların niteliği, eylemli durumu, çekişmeye konu bölümler ile geriye kalan bölümler, ayrıca komşu parseller arasında ayırıcı doğal ya da yapay unsur bulunup bulunmadığı konusundaki gözlemi keşif tutanağına geçirilmeli, taşınmazın keşif sırasında çekilen ve talebe konu yerler ile geriye kalan taşınmaz bölümlerini bir arada gösterir ve sınırları işaretlenmiş fotoğrafları rapora eklenmeli, somut olayda nizaya konu taşınmaz bölümlerinin niteliğinin belirlenebilmesi için öncelikle geriye kalan ve nizalı alanları çevreleyen taşınmaz bölümlerinin niteliğinin saptanmasının önem arz ettiği, nitekim nizalı bölümleri çevreleyen taşınmazların kamu malı niteliğinde mera olduğunun belirlenmesi halinde dört tarafı mera niteliğinde olan taşınmazla çevrili çekişmeli bir kısım bölümlerin zilyetlikle kazanılmayacağı şeklindeki mahkeme gerekçesinde isabetsizlik bulunmayacağı, ancak nizaya konu olmayan ve taşınmazların
etrafını çeviren bölümlerin mera olmadığının belirlenmesi halinde çekişmeli bölümlerinde meradan açıldığının kabulüne olanak bulunmayacağı göz önüne alınmalı, bundan sonra gerektiğinde belgesiz araştırması yapılmalı, sonrasında toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulmuş olması isabetsiz olup, davacı Hayri , katılan davacı ….., davacı ….. ve davalı Hazinenin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacılara iadesine, 27.10.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.