YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/5921
KARAR NO : 2014/13758
KARAR TARİHİ : 24.11.2014
MAHKEMESİ : HORASAN ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 08/01/2014
NUMARASI : 2013/105-2014/3
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı M.. Ç.. C… Köyü çalışma alanında bulunan ve tapu kaydı nedeniyle adına tespiti yapılan dava dışı 81 ada 20 ve 21 parsel sayılı taşınmazların yüzölçümünün eksik gösterildiğini ve bu eksikliğin tespit harici bırakılan taşınmaz bölümünde kaldığını iddia ederek bu yerin adına tescili istemi ile dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda, Horasan Belediye Başkanlığı aleyhine açılan davanın husumetten, Hazineye karşı açılan davanın ise esastan reddine karar verilmiş; hüküm, davacı M.. Ç.. tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, tescil davasına konu taşınmazın Aras nehri yatağı içinde kaldığı özel mülkiyete konu olamayacağı kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Dava dışı 81 ada 20 ve 21 parsel sayılı taşınmazlara revizyon gören 19.2.1986 tarih 9 ve 20.8.1985 tarih 28 nolu tapu kayıtları tescil ilamı ile oluştuğu halde tescil ilamına ait dava dosyası ve tescil ilamının kapsamını belirleyen hükme esas kroki getirtilerek kapsamı belirlenmemiş, davanın tescil davası olduğu göz ardı edilerek yasal ilanlar yapılmamış, taşınmazın niteliğinin tespiti açısından jeolog bilirkişiden rapor alınmamış ayrıca hava fotoğraflarından da yararlanılmamıştır. Bu tür eksik ve yetersiz soruşturmaya dayanılarak karar verilemez. Sağlıklı sonuca varılabilmesi için öncelikle, TMK’nın 713/4 ve 5. fıkraları gereğince gerekli yerel ve gazete ilanlarının yöntemine uygun bir biçimde yapılması, ilanın yapıldığı gazete ile ilan tutanaklarının dosya arasına konulması, dava tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı evreye ilişkin hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığı’ndan, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftaların ise, İl Kadastro Müdürlüğü’nden getirtilmesi, komşu parsellere ait tutanak örneği ve varsa dayanağı kayıtlar ile tapu kayıtlarının dayanağı tescil ilamına ait dava dosyası ve krokisi getirtilerek dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra daha sonra taşınmaz başında fen bilirkişi, Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü öğretim üyesi ziraat bilirkişisi ve jeolog bilirkişisi huzuruyla yeniden keşif yapılmalı, öncelikle tescil ilamına dayanan tapu kayıtları uzman teknik bilirkişi eliyle davacı dayanağı tapu kaydının haritaları zemine uygulanarak tapu kayıtlarının kapsamı, 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 20/A maddesi uyarınca haritalarına göre belirlenmeli, haritaların uygulanamaması durumunda ise, sınırlar tek tek okunarak bilirkişilerce zeminde gösterilmesi istenilmeli, bilirkişilerin gösteremediği sınırların tesbiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, kapsam tayininde komşu parsellerin dayanak kayıtlarından da yararlanılmalı, teknik bilirkişiye yerel bilirkişi ve tanıkların gösterdiği sınırlar haritasında işaret ettirilmeli, tapu kaydının ve haritasının kapsamında kaldığının tespiti halinde davanın kabulüne, tamamı veya bir kısmı tapu kapsamının dışında kaldığının tespiti halinde zilyetlik durumunun araştırılması gerekli olup, keşif sırasında dinlenilecek davada yararı bulunmayan yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından taşınmazın öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği dere veya dere yatağı niteliğinde olup olmadığı, taşınmaz üzerinde ne olduğu, imar-ihya edilip edilmediği edilmiş ise hangi tarihte tamamlandığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, jeodezi ve fotogrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişiye büro incelemesine dayalı hava fotoğrafları ve uydu fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılmalı, çekişmeli taşınmazın konumu ve hangi hava fotoğrafında hangi nitelikte olduğu konusunda, 3 kişilik ziraatçi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın belirtilen dönem içindeki niteliği, imar-ihya edilip edilmediği edilmiş ise hangi tarihte tamamlandığı ve kullanım durumunu kesin olarak belirtir şekilde, jeolog mühendisi bilirkişiden ise çekişmeli taşınmazların aktif dere yatağı niteliğinde olup olmadığı aktif dere yatağı değil ise derenin etkisi altında kalan yerlerden olup olmadığı hususunda ayrıntılı ve gerekçeli raporlar alınmalı, tescil davasının Hazine ile birlikte ilgili kamu tüzel kişiliği aleyhine açılması yasal zorunluluk olduğu halde Horasan Belediye Başkanlığı hakkındaki husumetten ret kararı isabetsiz olduğu gibi 6360 sayılı Kanun gereğince Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın da davada taraf olması gerektiği düşünülmeli, daha sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davacı M.. Ç..’ın temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, 24.11.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.