YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/3822
KARAR NO : 2014/5612
KARAR TARİHİ : 06.05.2014
MAHKEMESİ : KAYSERİ 2. SULH HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 10/09/2013
NUMARASI : 2011/1867-2013/1300
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahkemece; öncelikle, taşınmaz hakkındaki İl Mera Komisyonu tarafından yapılan çalışmalara ilişkin harita ve belgeler ile yakın çevresinde bulunan taşınmazlara ait tapu kayıtları, kadastro tutanaklarının onaylı ve okunaklı fotokopileri ile varsa dayanak belgelerinin eksiksiz olarak getirtilmesi, ziraat mühendisi, kadastro fen elemanı, jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak üç kişilik uzman bilirkişi kurulu marifetiyle sınırlandırma tarihine göre 20–25 yıl öncesine ait ve iki ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının getirtilip stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak taşınmazın niteliği, kullanım süresinin ne zaman başlandığı ve mera niteliğinde olup olmadığının belirlenmesine çalışılması, tanık ve bilirkişi sözlerinin bilimsel esaslara göre hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmesi, taşınmaz üzerinde imar-ihya işlemlerine başlandığı ve tamamlandığı tarih ile tarımsal amaçlı zilyetlik başlangıç tarihi ayrı ayrı belirlendikten sonra iddia ve savunma çerçevesinde değerlendirilme yapılması, dava konusu yerin tahsisli ve kadim mera olup olmadığı uyuşmazlık konusu oluşturduğundan, meradan yararı bulunmayan komşu köyler halkı arasından yerel bilirkişilerin mahkemece belirlenmesi, aynı biçimde komşu köyler halkından tanıklarını saptayıp bildirmeleri için taraflara süre ve imkan tanınması, ondan sonra toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne, 116 ada 216 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi tarafından düzenlenen 23.5.2013 tarihli haritada (A) harfi ile gösterilen 4.388,34 metrekare yüzölçümündeki kısmın davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazın (A) harfi ile gösterilen bölümünün tarım arazisi niteliğinde bulunduğu, adına tescil kararı verilen davacı yönünden kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile iktisap şartlarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece Yargıtay bozma ilamına uyulduğuna göre, bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin yerine getirilmesi zaruridir. Mahkemece yapılan mera araştırması yetersiz olduğu gibi, teknik bilirkişiler tarafından düzenlenen 23.5.2013 tarihli raporda hava fotoğraflarının ardışık bindirmeli çiftler olarak getirtilmesinin talep edilmesi ve hava fotoğraflarının yorumlanması işinin “Harita Mühendisliği” eğitimi almış deneyimli uzman bilirkişilerce yapılması gerektiği belirtildiği halde bu eksiklikler yerine getirilmemiştir. O halde sağlıklı sonuca varılabilmesi için mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları, fen bilirkişisi, jeodezi, fotogrametri ve 3 kişilik ziraat mühendislerinden oluşacak uzman bilirkişiler kurulu huzuruyla yeniden keşif yapılmalıdır. 23.5.2013 tarihli fen bilirkişi rapor ve haritasında çekişmeli taşınmazın (A) harfi ile gösterilen kısmının batısında kalan ve nokta işaretlerle gösterilen taşınmaz bölümlerinin başka dosyalarda dava konusu olup olmadığı araştırılmalı, keşif sırasında; yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın hangi tarihten beri kimler tarafından neye istinaden zilyet edildiği, öncesinin kamu orta malı mera niteliği taşıyıp taşımadığı etraflıca sorulup, maddi olaylara dayalı olarak ayrıntılı bilgi alınmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak uzman bilirkişiler kuruluna dava konusu taşınmazın tespit tarihine göre 15-20-25 yıl öncesine ait ve üç ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının getirtilip uygulama yaptırılarak taşınmazın sınırları, niteliği ile tarımsal amaçlı zilyetliğin başlangıç tarihi ayrı ayrı belirlenmeli, 3 kişilik zirai bilirkişi kurulundan, taşınmazın niteliği ile ilgili önceki tarihli zirai bilirkişi raporlarını irdeler şekilde ve taşınmazın temyize konu bölümü ile çevresinde bulunan kişiler adına tescil edilen taşınmazlar karşılaştırılarak niteliği belirlenmeli, ayrıca taşınmazın temyize konu bölümü ile mera niteliğinde bulunan taşınmazın geriye kalan bölümleri arasında doğal ya da yapay sınır veya ayırıcı unsurların bulunup bulunmadığını açıklar nitelikte ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli, bu şekilde davacı yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği belirlenmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazinenin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 06.05.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.