YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/19988
KARAR NO : 2015/9926
KARAR TARİHİ : 08.09.2015
MAHKEMESİ : OF ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “taşınmaz üzerinde sürdürüldüğü iddia edilen zilyetliğin süreci ve niteliği ile taşınmazın tespit dışı bırakılma tarihindeki niteliğine göre imar-ihya hususlarının araştırılması, tanık beyanlarına başvurulması, ayrıca, taşınmazın niteliğinin, tasarruf durumunun ve kültür arazisi olarak işlenip işlenmediğinin belirlenmesine esas olmak üzere hava fotoğrafları ile de inceleme yapılması, öte yandan, dava konusu taşınmazın güney sınırında yer alan Baltacı Deresi üzerinde yapıldığı belirlenen seddenin hangi kurum tarafından ve ne zaman yapıldığı hususlarının araştırılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli taşınmazın fen bilirkişi tarafından düzenlenen 22.10.2012 tarihli rapor ve eki haritada (A) harfiyle işaretli 1.252,30 metrekare, (B) harfiyle işaretli 1.361,21 metrekare ve (E) harfiyle işaretli 2.499,09 metrekare olmak üzere toplam 5.112,6 metrekare yüzölçümündeki bölümün eşit paylarla davacı ….. ve … adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kazanmayı sağlayan zilyetlik, imar ve ihya hukuki sebeplerine dayalı olarak TMK’nın 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. ve 17. maddeleri gereğince açılan tescil isteğine ilişkindir. Mahkemece, fen bilirkişi tarafından düzenlenen 22.10.2012 tarihli rapor ve eki haritada (A), (B) ve (E) harfiyle işaretli taşınmaz bölümleri üzerinde davacılar yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile taşınmaz edinme şartlarının gerçekleştiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin yerine getirilmesi zaruridir. Hükmüne uyulan bozma ilamında; “niza konusu taşınmazın 1976 yılında yapılan kadastro çalışmalarında dere yatağı niteliği ile tesbit dışı bırakıldığının belirlenmesi nedeniyle, taşınmazın niteliğinin, tasarruf durumunun ve kültür arazisi olarak işlenip işlenmediğinin belirlenmesine esas olmak üzere mahkemece, dava konusu hükme esas alınan teknik bilirkişi raporunda (B) ve (E) harfleri ile gösterilen ve halen üzerinden karayolu geçen nizalı taşınmazlar yönünden fiilen karayolu geçirildiği belirlenen 1998 tarihinden aynı rapor ve eki haritada (A) harfi ile gösterilen taşınmaz için ise dava tarihinden geriye doğru 20 yıl öncesine iki ayrı zamanda çekilmiş hava fotoğrafları ve topografik haritaları getirtilip üzerinde harita ve fotogrametri mühendisince stereoskopik aletle üç boyutlu olarak inceleme yapılmak suretiyle gerekçeli ve denetime elverişli nizalı taşınmaz bölümlerinin hava fotoğrafları üzerindeki konumunu gösterir rapor ve kroki düzenlettirilmesi, dosya içinde mevcut önceki raporlarla irtibatlı ve bilimsel verilere dayalı rapor alınması, hususlarına işaret edilmesine rağmen, bozma ilamının gereği tam olarak yerine getirilmemiş, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin doğruluğu, ziraatçi bilirkişiden alınan raporlar hava fotoğrafları incelenmek ve değerlendirilmek suretiyle denetlenmemiş, bozma ilamından belirtilen hava fotoğrafları ve topografik haritalardan yararlanılmadan hüküm kurulmuştur. Bir arazinin kullanım süresi ve niteliğini en iyi belirleme yöntemi stereoskopik hava fotoğraflarıdır. O halde; sağlıklı bir yargıya ulaşmak için yukarıda belirtilen tarihlere ait stereoskopik hava fotoğraflarının dosya arasına konulması ve bu fotoğrafların jeodezi ve fotogrametri uzmanı fen bilirkişilerince stereoskopla incelenmesi gerekir. Hal böyle olunca; dava konusu taşınmazın hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosya arasına konulmalı, hava fotoğraflarının jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişiye tevdi ile stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisine dosya üzerinden incelemesi yaptırılarak; çekişmeli taşınmaz bölümleri hava fotoğraflarında gösterilmeli, bu yerin önceki ve sonraki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı, keşifteki tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri ile ziraatçi bilirkişi raporları bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmelidir. Belirtilen şekilde işlem yapılmaması isabetsiz olup, davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 08.09.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.