YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/18758
KARAR NO : 2015/12427
KARAR TARİHİ : 22.10.2015
MAHKEMESİ : ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ….. vekili 25.02.2013 tarihli dava dilekçesi ile kadastro çalışması sırasında tespit dışı bırakılmış taşınmazın davacının 40 yılı aşkındır zilyetliğinde bulunduğu ve davacı adına tescili gerektiği iddiasına dayanarak dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ….. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece; çekişmeli taşınmazın 1966 yılı hava fotografında aktif dere yatağında bulunduğu ve davacı adına edinme koşullarının oluşmadığı kabul edilerek karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar vermeye yeterli bulunmamaktadır. Davacı tarafından kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanılarak, tespit dışı verilen 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. maddesi ile Türk Medeni Kanunu’nun 713. maddesi uyarınca adına tescili istemiyle dava açılmıştır. Anılan yasa maddeleri uyarınca açılan tescil davalarında, çekişmeli taşınmazın bulunduğu yere göre husumetin ilgili kamu tüzel kişilerine yaygınlaştırılması, öngörülen ilanların yapılması ile çekişmeli taşınmazın tarımsal niteliğinin belirlenmesi ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresi yönlerinden yöntemince araştırma yapılması zorunludur. 6360 sayılı Yasa’nın yürürlüğünden sonra karar verildiği halde Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanlığına husumet yaygınlaştırılmadığı gibi, dosya içinde Türk Medeni Kanunu’nun 713. maddesi uyarınca yapılması zorunlu ilanların yapıldığına ilişkin bilgi ve belge de bulunmamaktadır. Yine, keşfe katılan jeolog bilirkişi tarafından düzenlenen bu dosyaya ait rapor dosya içinde bulunmadığı gibi, dava tarihinden yaklaşık 47 yıl önceye ait hava fotoğrafındaki görünüm ile yetinilerek karar verilmesinde de isabet bulunmamaktadır. Eksik araştırma, inceleme ve uygulama ile karar verilemez. Doğru sonuca ulaşılabilmesi için, çekişmeli taşınmazın bulunduğu bölgeye ait, dava tarihinden 15, 20 ve 25 yıl önce çekilmiş üç ayrı evreye ilişkin hava fotografları ile çekişmeli taşınmazın tüm komşu taşınmazlarına ait kadastro tutanağı örnekleri ve oluşmuş sicil kayıtları ile varsa tespitlerinin dayanaklarını oluşturan kayıtlar dosya içine getirildikten; yöntemince dava ilanları yapıldıktan ve yöntemince husumet yaygınlaştırılarak taraf teşkili sağlandıktan sonra mahallinde keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte; yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu, kim tarafından hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, orta mallarından veya bir kamu hizmetine tahsis edilmiş yerlerden olup olmadığı, imar-ihyaya konu olup olmadığı ile imar-ihyaya konu olmuşsa imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı ve çekişmeli taşınmaz üzerinde kullanımın nasıl, ne şekilde ve kim tarafından sürdürüldüğü gibi hususlar olaylara dayalı olarak tek tek sorulup saptanmaya çalışılmalıdır. Yerel bilirkişi ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler, gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeye çalışılmalı; yerel bilirkişi ve tanıkların sözleri varsa komşu taşınmazların tutanak örnekleri ve dayanaklarını oluşturan kayıtlarla denetlenmelidir. Keşfe katılacak ziraatçi bilirkişiden çekişmeli taşınmazın tarımsal niteliğini bildirir, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini irdeler; eğim, toprak yapısı ve bitki deseni yönlerinden komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir, çekişmeli taşınmazın değişik yönlerinden çekilecek ve üzerine fen bilirkişi tarafından çekişmeli taşınmazın sınırları işaretlenmiş fotograflarla desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalıdır. Keşfe katılacak jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden, çekişmeli taşınmazın dava tarihinden 15, 20 ve 25 yıl önce çekilmiş hava fotografları üzerinde özel cihazı ile inceleme yapılarak, çekişmeli taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresini irdeler, sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresi ile sınırlarındaki değişiklikleri gösteren, çekişmeli taşınmazın kadastral sınırları ile hava fotograflarını çakıştırmalı şekilde gösteren ayrıntılı rapor alınmalıdır. Keşfe katılacak jeolog bilirkişiden, çekişmeli taşınmazın, yakınında gösterilen Oltu Çayı’nın aktif veya etki altındaki yatağında kalıp kalmadığını ve Oltu Çayı ile ilişkisini irdeler ayrıntılı rapor alınmalıdır. Keşfe katılacak fen bilirkişisinden yapılan keşif ve uygulamaları izleyip denetlemeye olanak verir, yerel bilirkişi ve tanıklarca gösterilen sınırlar ile keşfe katılacak diğer uzman bilirkişilerce gösterilen hususların işaretlendiği ayrıntılı rapor alınmalıdır. Bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmelidir. Temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, 22.10.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.