YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/13669
KARAR NO : 2014/9749
KARAR TARİHİ : 11.07.2014
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı Hazine vekili; Oltan Kasabasında bulunan 1538, 1539, 1540, 1541, 1542, 1543, 1544 ve 1685 parsel sayılı taşınmazların, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden iken, davalı … tarafından arsa niteliği ile Belediye adına sicil kayıtlarının oluşturulduğunu, oysa; 3134 sayılı Yasa’nın 11. maddesi uyarınca Hazine adına tescil edilmeleri gerekirken, yasaya aykırı işlem yapıldığını; 1544 sayılı parselin de daha sonra davalı … İşletme Genel Müdürlüğü’ne satılıp, sonrasında da tashihen devir ile davalı … Telekomünikasyon A.Ş.’ye devredildiğini; 1685 parsel sayılı taşınmaz üzerinde davalı …’a ait trafo binası bulunduğunu ileri sürerek; tapu iptali ve tescil ile tazminat ve de elatmanın önlenmesi ve yıkım istekleriyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda, “davanın kısmen kabul kısmen reddine; davacının tapu iptal ve tescil davasının kabulü ile, Ankara İli Ayaş İlçesi Oltan Köyünde bulunan 1538, 1539, 1540, 1541, 1542, 1543 ve 1685 parsel sayılı taşınmazların Oltan Belediyesi adına olan tapu kaydının iptali ile Hazine adına tesciline;…. Köyünde bulunan 1544 parselin Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketi adına olan tapu kaydının iptali ile Hazine adına tesciline; davacının davalı … aleyhine açmış olduğu davanın pasif husumet yokluğundan reddine; davacının davalı … aleyhine açmış olduğu meni müdahale ve kal davasını atiye bırakması nedeniyle bu talebine ilişkin olarak karar verilmesine yer olmadığına; davacının davalı … Telekomünikasyon A.Ş aleyhine usulüne uygun açılmış bir meni müdahale ve kal davası olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına; davacının Ankara İli Ayaş İlçesi Oltan Köyünde bulunan 1544 parsele ilişkin tazminat talebi, yönünden dosyanın tefrikine, davacının Ankara İli Ayaş İlçesi Oltan Köyünde bulunan 1544 parsele ilişkin tazminat talebi yönünden davacı Hazine ve davalı … Belediyesinin 3533 sayılı Yasada belirtilen kurumlardan olması nedeniyle davaya bu kanun hükümleri gereğince bakılması gerektiği gerekçesiyle davacının bu talebi yönünden mahkemenin görevsizliğine, karar kesinleştiğinde ve talep halinde dosyanın görevli ve yetkili Ayaş (Hakem Sıfatıyla) – Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine” karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine vekili, davalı … vekili, davalı … Telekomünikasyon A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, yolsuz tescil nedeniyle tapu iptali ve tescil, elatmanın önlenmesi yıkım ve tazminat isteklerine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Dosya içeriğine, toplanan delillere, kararda yazılı gerektirici nedenlere davalı …. A.Ş’nin kayıt maliki bulunmaması nedeniyle bu davalı yönünden davanın husumet nedeniyle reddine ilişkin kararda isabetsizlik bulunmamasına göre Hâzinenin bu yöne değinen temyiz itirazları yerinde değildir.
Davacının sair temyiz itirazları ile davalı … ve davalı … Telekomünikasyon A.Ş. vekillerinin temyiz itirazlarına gelince; dosya içeriği ve toplanan delillerden dava konusu 1538, 1539, 1540, 1541, 1542, 1543, 1544 ve 1685 parsel sayılı taşınmazların 3194 sayılı Yasanın 11/son maddesi gereğince Belediye adlarına tescilleri yönünde alınan Belediye Encümen Kararları uyarınca 1538 ilâ 1544 sayılı parsellerin 27.03.1987 tarihinde yeniden ihdas suretiyle Oltan Belediyesi adına kaydedildikleri, bilahare 1538 ilâ 1543 sayılı parsellerin yenilemeyle sırasıyla 108 ada 1, 2, 3, 14, 13, ve 107 ada 4 sayılı parseller oldukları; 1544 parsel sayılı taşınmazın Belediyece 27.04.1987 tarihinde satış suretiyle PTT İşletme Genel Müdürlüğü’ne temlik edildiği ve 16.09.1998 tarihinde de tashihen devir ile Türk Telekomünikasyon A.Ş. adına tescilden sonra yenileme görerek 105 ada 1 sayılı parsel olduğu; diğer dava konusu 1685 parsel sayılı taşınmazın da 14.09.1987 tarihinde ihdas yoluyla Oltan Belediyesi adına tescil edildikten sonra yenilemeye tabi tutularak 113 ada 1 sayılı parsel haline geldiği dosya kapsamıyla sabittir. Ne var ki mahkemece, çekişmeli taşınmazların Belediye adına idari yoldan tescili öncesi nitelikleri kuşkuya yer bırakmayacak biçimde belirlenmemiştir. Yapılan keşif sonucu temin edilen teknik bilirkişi raporları da hükme yeterli ve elverişli değildir. Bilindiği üzere; çekişmeli taşınmazların Belediye sınırları içerisinde ve kadastro sırasında tespit dışı bırakılan yerler olduğunun belirlenmesi halinde, 1966 tarihinde yürürlüğe giren 775 sayılı Yasa’nın 3/2. maddesinde öngörülen Belediyeye devri gerekli taşınmazlardan olup olmadığının açıklığa kavuşturulması; şayet yasa gereğince Belediyeye devri gereken yerlerden olduğu tespit edilirse, Hazine’nin taşınmazda mülkiyetten kaynaklanan bir hakkının bulunmadığı gözetilerek Hâzinenin davasının reddine karar verilmesi; diğer taraftan, 775 sayılı Yasa’nın 3. maddesi her ne kadar 19.07.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4916 sayılı Yasa ile İptal edilmiş ise de; iptal kararının bu tarihten önce doğmuş olan haklara etkili olmayacağı, bir başka ifadeyle kazanılmış hakkın korunması gerekeceği kuşkusuzdur. Diğer taraftan; 3194 sayılı Yasanın 11. maddesi, imar planlarında umumi hizmetlere ayrılan yerlerin Belediye veya Özel İdareye terki ile ilgili düzenleme getirmiştir. 3194 sayılı Kanun’un değişiklikten önceki 11/son maddesinde yer alan “Hazırlanan imar planı içindeki kadastral yollar, meydanlar ile meralar imar planının onayı ile …” şeklindeki düzenlemedeki “mera” tabiri 1998 tarihinde yürürlüğe giren 4342 sayılı Mera Kanunu’nun 35. maddesi ile çıkarılarak, yasal düzenleme değişikliğe tabi tutulmuştur. Ayrıca; kapanmış yollar bakımından da 3194 sayılı Yasa’nın 17. maddesi hükmü uyarınca Belediye adına tescilin öngörüldüğü ve 2644 sayılı Tapu Kanununun 21. maddesi hükmünün de kapanmış yolların içinde bulunduğu tüzel kişi adına tescili gerektiğini düzenlediği bilinmektedir. Hal böyle olunca; yukarıda değinilen yasal düzenlemeler gözetilmek suretiyle; çekişmeli taşınmazlara ilişkin kadastral paftalar, 1685 sayılı parselle ilgili 24.08.1987 tarih ve 158 sayılı Belediye Encümen Kararında söz edilen imar uygulamasına ilişkin belgeler (Belediye Encümen kararı, şuyulandırma cetvelleri, vs) ile ihdas beyannamesi ve 1544 sayılı parselin ihdas beyannamesinde belirtilen 6.2.1987 tarih ve 29 sayılı Belediye ./….
Encümen Kararı da getirilerek yerinde uzman bilirkişiler aracılığıyla keşif yapılması, çekişmeli taşınmazların idari tescil işlemi öncesi niteliklerinin kuşkuya yer bırakmayacak biçimde belirlenmesi, yasal düzenlemeler uyarınca Belediyeye geçen yerlerden olup olmadıklarının araştırılıp, irdelenmesi; ondan sonra toplanan ve toplanacak olan deliller çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken noksan soruşturmayla yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması isabetsiz olduğu gibi, 1544 sayılı parselle ilgili tazminat talebi yönünden hem davanın tefrikine karar verilip, hem de görevsizlik yönünde çelişkili hüküm kurulmuş olması, kabule göre; dava konusu taşınmazların yenileme suretiyle sicil kayıtları kapatılarak yeni ada-parseller oluşturulduğu gözetilmeksizin, sicil kaydı açık parseller yerine, üzerinde işlem yapma olanağı kalmayan parseller üzerinden hüküm kurulmuş olması da isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle, hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalılara iadesine, 11.07.2014 gününde oybirliği ile karar verildi.