YARGITAY KARARI
DAİRE : 16. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2019/3279
KARAR NO : 2019/5815
KARAR TARİHİ : 27.09.2019

TALEP:
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 22.02.2019 tarih ve …. sayılı yazısı ile;
Suçu ve suçluyu övmek, halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme, Cumhurbaşkanına hakaret ve Türk Milletini, Cumhuriyetini ve Türkiye Büyük Millet Meclisini Alenen Aşağılama suçlarından şüpheli … hakkında yapılan soruşturma sırasında, suç yeri itibarıyla evrakın… Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair… Cumhuriyet Başsavcılığının 24/04/2018 tarihli ve 2018/53082 soruşturma, 2018/4458 sayılı yetkisizlik kararını müteakip, bu kez suç yeri bakımından dosyanın… Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin… Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 09/07/2018 tarihli ve 2018/128401 soruşturma, …. sayılı yetkisizlik kararını müteakip, dosyanın… Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair… Cumhuriyet Başsavcılığının 25/09/2018 tarihli ve …. soruşturma, 2018/8444 sayılı yetkisizlik kararı üzerine,… Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik kararının kaldırılmasına dair… 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 04/10/2018 tarihli ve …. değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 161/9. maddesinde yer alan, “(Ek: 15/8/2017-KHK-694/146 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/141 md.) Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapma yetkisi,… Cumhuriyet Başsavcılığı ve bu yer ağır ceza mahkemesine aittir. Soruşturmayı Cumhuriyet Başsavcısı veya görevlendireceği vekili bizzat yapar. Başsavcı veya vekili, suçun işlendiği yer Cumhuriyet savcısından soruşturmanın kısmen veya tamamen yapılmasını isteyebilir. Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde suçun işlendiği yer Cumhuriyet savcısı zorunlu olan delilleri toplar ve gerekmesi hâlinde alınacak kararlar bakımından bulunduğu yer sulh ceza hâkimliğinden talepte bulunur.” şeklindeki düzenleme uyarınca, milletvekillerinin seçimden önce veya sonra işlediği iddia olunan suçlara ilişkin soruşturma yapma yetkisinin… Cumhuriyet Başsavcılığına ait olduğu, söz konusu madde metninin uygulanabilmesi için ilgilinin soruşturma başladığı sırada milletvekilliği sıfatının devam ediyor olmasının gerektiği, somut olayda şüpheli Ertuğrul Kürkçünün suç tarihinde milletvekili olduğu, bununla birlikte soruşturma başlatıldığı sırada milletvekili sıfatının bulunmadığı, bu nedenle şüpheli hakkında genel yetki hükümlerine göre suçun işlendiği yer olan… Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili olduğu gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ifadeli 14/02/2019 gün ve 94660652-105-06-1444-2019-Kyb sayılı yazılı istemlerine müsteniden ihbar ve mevcut evrak Dairemize gönderilmiştir.
OLAY:
21 Mart 2018 çarşamba günü 2911 sayılı Kanun hükümlerine göre… ili… ilçesi … meydanında düzenlenen “Nevruz” konulu açık hava toplantısında, 21.03.2018 tarihli tutanak içeriğinde… Milletvekili olduğu belirtilen şüpheli … tarafından saat 15.21 sıralarında konuşma yapılmıştır.
21.03.2018 tarihli tutanakta ve 29.03.2018 tarihli cd çözüm tutanağında yapılan konuşmanın yazılı olduğu görülmüştür.
Bu kapsamda görüntüler ile birlikte ilgili tutanaklar İl Emniyet Müdürlüğünce 20.04.2018 tarihli yazı ekinde… Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmiş, 24.04.2018 tarihinde yapılan Savcı havalesi ile de 2018/53082 soruşturma sayısına evrak havale edilmiştir.
21.03.2018 tarihinde Suçu ve suçluyu övmek, Halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme, Cumhurbaşkanına hakaret, Türk Milletini, Cumhuriyeti ve Türkiye Büyük Millet Meclisini alenen aşağılama suçlarından,… Cumhuriyet Başsavcılığının 24.04.2018 tarih, 2018/53082 soruşturma…. karar sayılı yetkisizlik kararı ile; şüpheli …’nün açık hava konuşmasında TCK’nın 215, 216, 299, 301 maddelerini ihlal ettiğinden bahisle gönderilen evrakın, TBMM üyesi olması nedeni ile CMK’nın 169/9. maddesi gereğince milletvekilleri hakkında soruşturma yetkisinin… Cumhuriyet Başsavcılığında olması, olay tarihinde milletvekili olarak görev yapması gerekçesi ile yer itibari ile yetkisizliğe karar verilerek… Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildiği görülmüştür.
14.05.2018 tarihinde 2018/3874 sayısı ile… Cumhuriyet Başsacılığına intikal eden soruşturma evrakı, 26.06.2018 tarihinde Parlamenter Suçları Soruşturma Bürosunca, şüphelinin 26. dönem milletvekili iken 27. dönem milletvekili seçimlerine katılmayarak 24.06.2018 tarihinde anayasaya göre parlamenterlik sıfatına haizliği sona erdiğinden, Cumhuriyet Başsavcılığı yönergeleri ve iş bölümü gereğince Terör Suçları Soruşturma Bürosuna gönderilmiştir.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının 09.07.2018 tarih 2018/128401 soruşturma, 2018/12079 sayılı yetkisizlik kararı ile, 2018 yılı suç tarihi, suçun da silahlı terör örgütüne üye olma olarak gösterilmek sureti ile şüphelinin 26. Dönem milletvekili iken terör örgütü propagandası yapmak suçundan hakkında soruşturma yürütüldüğü,… Cumhuriyet Başsavcılığı Parlamenter suçlar soruşturma bürosunca gönderilen müzekkerede 24.06.2018 tarihi itibari ile parlamenterlik sıfatının haizliği sona erdiği bildirildiğinden soruşturma konusu propaganda eylemini gerçekleştirdiği ilin… olduğu gerekçesi ile yer itibari ile yetkisiz oldukları gerekçesi ile evrakın… Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine karar verilmiştir.
… Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Bürosunun 11.09.2018 tarih 2018/87183 soruşturma sayılı yazısı ile süreç anlatılarak… Cumhuriyet Başsavcılığı Terör Suçları bürosunca suçun sehven silahlı terör örgütüne üye olmak olarak kaydedilerek gönderilen soruşturma evrakında suçun silahlı terör örgütüne üye olmak suçu kapsamında olmayıp yetkisizlik kararında belirtilen Suçu ve suçluyu övmek, Halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme, Cumhurbaşkanına hakaret, Türk Milletini, Cumhuriyeti ve Türkiye Büyük Millet Meclisini alenen aşağılama suçları olarak belirtildiği, iş bölümüne göre ilgili Cumhuriyet Başsavcıvekiline gönderildiği, ilgili Cumhuriyet Başsavcıvekilinin 21.09.2018 tarihli havalesi ile de 03.09.2018 tarihli işbölümünden önce soruşturma kaydına alınmış olması nedeni ile soruşturmanın tarafınca yürütülmesi gerektiği ricasıyla evrakın Terör ve Örgütlü Suçlar Bürosu savcısına gönderildiği görülmüştür.
İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü suçlar bürosunun 2018/87183 soruşturma ve…. karar sayılı, 21.03.2018 tarihli yetkisizlik kararı ile, 15.08.2017 tarih KHK 694/146 madde ile değişik CMK’nın 161/9 maddesinde seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapma yetkisi,… Cumhuriyet Başsavcılığı ve bu yer ağır ceza mahkemesine aittir hükmü bulunduğundan, suç tarihi itibari ile milletvekili olarak görevini ifa eden şüpheli hakkında yer itibari ile yetkisizlik kararı verilerek gereği için… Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine, yetki uyuşmazlığı nedeni ile evrakın… Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine karar verdiği görülmüştür.
Karşıyaka Cumhuriyet savcısı… Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili olduğuna dair 03.10.2018 tarihinde mütalaa vermiştir.
Karşıyaka 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 04.10.2018 tarih …. 6 değişik iş sayılı kesin olarak verilen kararı ile; şüphelinin suç tarihinde milletvekili olarak görev ifa ettiği, seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapma yetkisi… Cumhuriyet Başsavcılığı ve bu yer Ağır Ceza Mahkemesine ait olacağı gerekçesi ile… Cumhuriyet Başsavcılığının 09.07.2018 tarih…. soruşturma,…. karar sayılı yetkisizlik kararının kaldırılmasına karar vermiştir.
10.01.2019 tarih…. soruşturma sayılı evrakla… Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Bürosu Cumhuriyet savcısınca, CMK’nın 161/9 maddesinin soruşturma yürütüldüğü sırada milletvekili olan kişilere uygulanabileceğinden, milletvekili sıfatı 24.06.2018 tarihinde sona eren şüpheliye yönelik olarak soruşturmanın genel hükümlere göre… Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülmesi gerektiği gerekçesi ile… 2. Ağır Ceza Mahkemesinin kesin kararına yönelik kanun yararına bozma talebinde bulunulması CMK’nın 161/9 maddesinin soruşturma yürütüldüğü sırada milletvekili olan kişilere uygulanabileceğinden, milletvekili sıfatı 24.06.2018 tarihinde sona eren şüpheliye yönelik olarak soruşturmanın genel hükümlere göre… Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülmesi gerektiği gerekçesi ile… 2.Ağır Ceza Mahkemesinin kesin kararına yönelik kanun yararına bozma talebinde bulunulması ihbar olunmuştur.
14.02.2019 tarihinde Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü belirtilen gerekçe ile kararın kanun yararına bozulmasının istenilmesi için dosyayı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına göndermiştir.
KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİNE İLİŞKİN UYUŞMAZLIĞIN KAPSAMI:
İddia olunan suçları işlendiği ileri sürülen 21.03.2018 tarihinde ve soruşturmanın başladığı tarihte milletvekili olan ancak 24.06.2018 tarihinde seçimlere katılmaması nedeni ile milletvekilliği sıfatı kalmayan şüpheli hakkındaki soruşturmanın 5271 sayılı CMK’nın 161 maddesi gereğince yapılıp yapılmayacağı bu kapsamda… ve… Cumhuriyet Başsavcılıkları arasındaki yer itibari ile verilen yetkisizlik kararları uyarınca soruşturma yapmaya yetkili Cumhuriyet Başsavcılığının tespit edilmesine yöneliktir.
MEVZUAT:
Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 30.01.2019 tarihli ve 1 sayılı kararı
II) YARGITAY CEZA DAİRELERİ İŞ BÖLÜMÜ
A) ORTAK HÜKÜMLER
1) Bu iş bölümü, Resmî Gazete’de yayımlanmasını izleyen ay başından itibaren
yürürlüğe girer.
2) Bu iş bölümündeki düzenlemeler, yürürlüğe girdiği tarih dahil olmak üzere tebliğnamesi bu tarihten sonra tanzim olunan işler için geçerli olup, temyiz incelemesi bu iş bölümüne göre görevli bulunan ceza dairesi tarafından yapılır.
3) İş bölümünün yürürlüğe girdiği tarihten sonra düzenlenen tebliğnameler, iş bölümündeki düzenlemeler esas alınarak görevli ceza dairesine gönderilir.
6) Ceza Dairelerinin görevlerinin belirlenmesinde, mahkûmiyet kararlarında mahkeme hükmündeki, mahkûmiyet dışındaki kararların temyiz incelemesinde ise iddianame, varsa görevsizlik kararı ya da diğer dava açan belgedeki nitelenen suç esas alınır.
B) CEZA DAİRELERİNİN GÖREVLERİ
BEŞİNCİ CEZA DAİRESİ
…
Yargı yeri belirlemeleri ve dava nakli.
HUKUKSAL DEĞERLENDİRME:
Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; kanun yararına bozma istemine konu olan istemin incelemeye dayanak teşkil eden karar içeriği ve niteliğine göre, Resmi Gazete’de yayımlanan Yargıtay Büyük Genel Kurulunun İş Bölümüne ilişkin 30.01.2019 tarihli ve 2019/1 sayılı Kararı uyarınca, işin incelenmesinin Yüksek 5. Ceza Dairesine ait olduğu anlaşıldığından görevsizlik kararı verilmiştir.
SONUÇ:
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 22.02.2019 tarih ve…. sayılı istemi, 31 Ocak 2019 tarihli ve 30672 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yargıtay Büyük Genel Kurulunun İş Bölümüne İlişkin 30.01.2019 tarihli ve 2019/1 sayılı kararına göre işin incelenmesi Yüksek 5. Ceza Dairesinin görevine girdiğinden, Dairemizin GÖREVSİZLİĞİNE, 27.09.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.