YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2020/1738
KARAR NO : 2020/2744
KARAR TARİHİ : 12.10.2020
Mahkemesi:… Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nce verilen kararın temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
K A R A R –
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak davasıdır. Davacı yüklenici, davalı ise iş sahibidir.Davacı yüklenici vekili; davacı şirketin … Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından yapılan 2017/388882 kayıt numaralı “…Fen Edebiyat – İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tadilat Onarım İşi” ihalesini kazandığını, taraflar arasında imzalanan sözleşmede işin niteliği, türü ve miktarını düzenleyen 3.3. maddesine göre ihale dosya ve eklerinde davacı tarafça istenilen modüllerin 2, 3 ve 4’lü olarak ve de ön, orta ve arka şeklinde detaylandırıldığı ve sınıflara koltukların yerleşkesinin verildiği, planda koltukların kaçarlı modüllerle yapılacağının belirtilmediği, diğer tüm ayrıntıların belirtildiği, davalı idarece istenen bu malzemelere göre fiyat teklifinde bulunulduğu, fiyat cetveli sözleşme ve ihale dokümanlarına göre her amfi için 1’er adet ön, orta ve arka modül istenmesine rağmen idarenin çok daha fazla sayıda amfi sırası modülü istediğini, 26.03.2018 tarihli dilekçe ile davalıya duruma ilişkin itirazların belirtildiği ve eksik hazırlanan iki nolu hakediş raporunu ihtirazi kayıtla imzaladığı, idarenin aynı tutum ve tavrını üç nolu hakedişte de sürdürdüğü ve 3 nolu hakedişin de ihtirazi kayıtla imzalandığı, bu durumun idarenin ihale dokümanını usulüne uygun olarak hazırlamamış olmasından kaynaklandığını, müvekkilinin davalı idarenin teslim etmesini istediği tüm modülleri teslim ettiğini ancak modül karşılığı alması gereken ödemeleri alamadığını, idareye teslim edilen modül ve sıraların değerinin belirlenmesi için … 3. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2018/34 D. iş sayılı dosyası ile tespit yaptırılarak alınan bilirkişi raporunda tüm modüllerin toplam değerinin 91.640,00 TL olarak belirlendiği, idare tarafından her amfi sırası için 2.500,00 TL’den toplam 11.000,00 TL ödeme yapıldığını belirterek, fazlaya dair talep ve dava hakları saklı kalmak üzere 1.000,00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı iş sahibi vekili; davanın yasal dayanaktan yoksun olduğunu, zamanaşımına uğradığını, hiç bir kusuru olmayan müvekkili aleyhine kusur izafe edilmesinin haksız olduğunu, ihale konusu yapılan işin dosyasında isteklilere talimatları da içeren idari şartnameler ile yaptırılacak işin projesini de kapsayan teknik şartnameler, sözleşme tasarısı ve gerekli diğer belge ve bilgiler, onaylanmış kesin projesine göre yapının her türlü ayrıntısının belirtildiği projelerin bulunduğu, ihale işlem dosyasında ihale yetkilisinden alınan onay belgesi ve eki yaklaşık maliyete ilişkin hesap cetveli, ihale dokümanı, ilan metinleri, adaylar veya istekliler tarafından sunulan başvurular veya teklifler ve diğer belgeleri, ihale komisyonu tutanak ve kararları gibi ihale süreci ile ilgili bütün belgelerin bulunduğu, ihaleye esas çalışmaların 4737 sayılı KİK hükümleri doğrultusunda gerçekleştirildiği, açık ihale usulü ile ihale yapıldığı, davacı ile sözleşme imzalandığı ve sözleşme bedelinin 459.268,35 TL olduğu, ihale dahilinde 8 adet sınıfın tadilat yapılarak 4 adet amfiye dönüştürüleceğinin net bir şekilde ifade edildiği, ayrıca teknik şartnamede yapılacak işler listesinde amfi sırası modülünün yeni oluşturulacak 4 adet amfi için yapılacağının özellikle belirtildiği, proje detay şartnamesinde 1 adet amfi için ön, orta ve arka modül olmak üzere 3 grup şeklinde tasarlanarak belirtildiği, buna göre 1 adet amfi için 4 grup ön modül, 16 grup orta modül ve 6 grup arka modül kullanılacağı, birim fiyat teklif cetvelinde fiyatı istenilen modüllerin tasarımı ihale dökümanı ekinde şartnamesi ve şekli belirtildiği, amfi sıralarından oluşturulması yüklenici firmanın tercihine bırakıldığı, ihalenin ilan edildiği tarih itibariyle ihale dokümanlarına ulaşım sağlanmış olup davaya konu imalatlar ile ilgili itirazların yer tesliminden sonra olduğu, 4 adet amfinin yapılacağının ihalenin ilanından itibaren bilindiği, 4 adet amfinin ön modül için 3.000,00 TL, orta modül için 5.000,00 TL ve arka modül için 3.000,00 TL olmak üzere toplam 11.000,00 TL ödeme yapıldığı, tüm imalatların bedelinin yüklenici firma temsilcisi ve müvekkili idarenin teknik elemanlarınca mahallinde yapılan ölçümler neticesinde şartname, fen ve sanat kurallarına uygun şekilde firmaya ödendiği, davacının müvekkili idareden herhangi bir alacağı bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, verilen kararın istinaf edilmesi üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’nce istinaf başvurusunun esastan reddine karar karar verilmiş, verilen karar davalı vekili tarafından yasal süresi içerisinde temyiz edilmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sırasında, davalı taraf cevap dilekçesinde açıkça keşif deliline dayanmış olmasına rağmen, davacı tarafından …3. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2018/34 D. iş sayılı dosyasında alınan raporun davalı tarafa tebliğ edildiği ve bu rapora itiraz edilmediği değerlendirmesi ile mahallinde keşif yapılmaksızın davalının yokluğunda yapılan delil tespiti raporu hükme dayanak alınarak hüküm kurulmuştur.6100 sayılı HMK’nın “Hukukî Dinlenme Hakkı” başlığını taşıyan 27. maddesinde “(1) Davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukukî dinlenilme hakkına sahiptirler. (2) Bu hak; a) Yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını, b) Açıklama ve ispat hakkını, c) Mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini, içerir.” hükmü bulunmaktadır. Anayasa’nın 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsuru olan hukukî dinlenme hakkı; davalının, usulüne uygun olarak duruşmalara davet edilmesini, duruşmaları takip etme hakkını ve bu arada ileri sürdüğü delillerin toplanmasının ve bu delillerin hukuk kuralları içerisinde değerlendirilmesini kapsar.Somut olayda; davalı tarafın aşamalardaki dilekçelerde ve beyanlarında açıkça keşif deliline dayanmış ve davacı tarafından …3. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2018/34 D. iş sayılı dosyasında alınan raporun davalı tarafa tebliğ edildiği ve bu rapora itiraz edilmediği değerlendirmesi ile mahallinde keşif yapılmaksızın davalının yokluğunda yapılan delil tespiti hükme dayanak alınarak hüküm kurulması savunma hakkının kısıtlanması ve adil yargılanma hakkı kapsamında ki 6100 sayılı HMK’nın 27. maddesinde düzenlenen hukuki dinlenilme hakkını ihlali niteliğinde değerlendirilmiş, bu nedenlerle hükmün bozulması gerekmiştir. O halde mahkemece yapılacak iş; 6100 sayılı HMK’nın 266 ve devamı madde hükümlerine uygun seçilecek uzman bilirkişi yada bilirkişiler kurulu aracılığıyla gerektiğinde yerinde keşif yapılmak suretiyle, sözleşme ve ekleri ile projesine göre davacının sözleşme dışı imalât yapıp yapmadığı, sözleşme ve ekleri ile şartnameye göre isteyebileceği varsa alacak miktarı konusunda, mahkemenin ve Yargıtay’ın denetimine elverişle rapor almak, taraf itirazları olursa bu itirazları karşılamak, bu çerçevede yapılacak değerlendirmeler ışığında karar verilmesinden ibaret olmalıdır.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün davalı yararına BOZULMASINA, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ise Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, 12.10.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.