YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2020/1659
KARAR NO : 2020/2653
KARAR TARİHİ : 02.10.2020
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiş, davalı vekili tarafından duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davalı vekili Avukat … geldi. Davacı vekili gelmedi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu işin gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, davacı … girişim ile davalı iş sahibi arasında 30.04.2004 tarihli eser sözleşmesinin ifası sırasında iş sahibinin talebiyle proje değişikliğini gerektirmeyen ancak ilk yatırım maliyetini arttıran değişiklikler sonucu fazla imalât yapılmış olduğundan, imtiyaz sözleşmesinin 8. maddesinin uyarlanarak işletme süresinin uzatılması, bunun mümkün olmaması halinde fazla yapılan iş bedeli alaağının tahsili istemine ilşkindir.
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulü ile 478.786,07 TL maliyet arttırıcı unsurlar bedelinin, 273.864,24 TL ilave personelin getirdiği ek maliyet bedelinin dava tarihinden itibaren avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacı … girişime verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle 30.04.2004 tarihli sözleşmenin ihtilâfların çözümü başlıklı 22. maddesinde, müşavir tarafından alınan herhangi bir kararın, inşaat sözleşmesi çerçevesinde müşavire verilen yetkinin dışında ya da yanlış olduğu kanaatinde olursa, yüklenicinin kanaatini gerekçeleriyle birlikte 7 gün içinde müşavire bildireceği, müşavirin kararını 7 gün içinde gözden geçirerek ve işveren ile görüşmelerde bulunarak sonucu yükleniciye bildireceği, yüklenici ile işveren veya müşavir arasında çıkan ihtilâfların öncelikle barışçıl yollardan çözümlemeye çalışılacağı, barışçıl yollarla çözümlenemeyen ihtilâflarda çözüm mercinin imtiyaz sözleşmesinde belirtildiği şekilde Ankara mahkemeleri ve İcra daireleri olduğu olduğu belirtilmiş ise de; dosya kapsamı ve bilirkişi asıl ve ek raporlarına göre müşavir tarafından alınan ve yüklenici ortak girişime
bildirilen bir karar bulunmaması ve davalı yanca sunulmaması sebebiyle inşaat sözleşmesinin 22. maddesinin dava ön şartı kabul edilmemesi ve mahkemece uygulanmamasında bir isabetsizlik bulunmamasına göre taraf vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davacının talep ettiği ilave personelin getirdiği ek maliyet bedeli ile ilgili olarak 19.10.2012 tarihli bilirkişi kurulunun asıl raporunda ilave personel ek maliyet bedeli istenebileceği kabul edilerek hesaplama yapılmış ise de; tarafların itirazı üzerine aynı kurulca düzenlenen 1. ek raporda bu konudaki itirazların yemek hizmet sektörü ve muhasebe konusunda uzman iki bilirkişi tarafından değerlendirileceğinin bilidirilmesi üzerine mahkemenin 28.01.2014 tarihli ara kararı ile ilave mekanlarda ihtiyaç duyulan ilave personel sayısıyla ilgili yemek hizmet sektörü konusunda uzman bir bilrkişi ile bir muhasebeci bilirkişinin önceki heyete dahil edilerek bu hususlarda ek rapor alınmasına karar verilmiştir. Bu ara kararı üzerine yeni ilave edilen uzman bilirkişilerin katılımı ile düzenlenen 02.05.2014 tarihli 2. ek raporda ilave edilen salonların toplam kapasitelerinin iptâl edilen 2 dış üniteden fazla olmaması sebebiyle bu yerler için ilave personel talebinin yerinde olmadığı ve ilave bedel talep edilmesinin mümkün olmayacağı belirtilmiş; taraf vekillerinin itirazı üzerine aynı bilirkişi kurulu düzenlediği 13.11.2014 tarihli 3. ek raporunda tarafların ilave mekanlarda ihtiyaç duyulan ilave personel nedeniyle ek maliyet bedeli ve iş değişikliği sebebiyle davacının personelden tasarruf sağladığı yönündeki itirazlarının yerinde olmadığını gerekçelerini de açıklayarak karşılamak suretiyle önceki kanaatlerini tekrarlamışlardır.
Bu durumda mahkemece, özellikle ilave personelin getirdiği ek maliyet bedeli ile ilgili heyette yemek hizmet sektörü konusunda uzman bilirkişinin bulunmaması nedeniyle ilk bilirkişi kurulu raporu yeterli görülmemiş, yemek hizmet sektöründe uzman bilirkişi ile muhasebeci bilirkişinin de katılarak oluşturulan bilirkişi kurulunca düzenlenen ve birbirini doğrulayıp dosya kapsamı ile mevcut delillerle göre gerekçeli, denetime elverişli ve yerinde olan bu rapor ile ek raporlarda davacı yüklenicinin, ilave edilen salonların iptâl edilen 2 dış üniteden fazla olmaması sebebiyle bu yerler için ilave personel ile ilave bedel talep edilmesinin yerinde olmadığına dair saptamaları karşısında davacının ilave personelin getirdiği ek maliyet bedeli ile ilgili alacak talebinin tümden reddine karar verilmesi gerekirken yemek hizmeti sektörü konusunda uzman bilirkişinin de katıldığı tespit ve belirlemeleri kabul etmeme gerekçesi açıklanmaksızın ve yeterli görülmeyen ilk bilirkişi raporunda hesaplanan ilave personelin getirdiği ek maliyet bedeline hükmedilmesi doğru olmamıştır.
3-Öte yandan davada kabul edilen ve davalının sorumlu tutulduğu alacak miktarı ya da miktarları toplamı üzerinden karar tarihi itibariyle alınması gerekli nispi ilam harcının hesaplanarak peşin alınan harç mahsup edildikten sonra eksik alınan harç varsa aleyhine hüküm kurulan davalıdan alınarak hazineye gelir yazılmasına, yatırılan ve tamamlanan peşin harç alınması gereken ilam harcından fazla olursa fazla alınan harcın talebi halinde yatıran davacıya iadesine ve bu halde alınması gerekli olup da, peşin olarak alınan nispi ilam harcının tamamının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmesi gerekirken; mahkemece bu husus gözden kaçırılarak peşin alınan harçtan mahsup edilen alınması gerekli ilam harcının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine dair hüküm kurulmaması da usul ve yasaya aykırı olmuştur.
Kararın belirtilen sebeplerle bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle tarafların sair temyiz itirazlarının reddine, diğer bentler uyarınca kabulü ile hükmün 2. bent uyarınca davacı, 3. bende göre davalı yararına BOZULMASINA, 2.037,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacı … girişimden alınarak Yargıtay’daki duruşmada vekille temsil olunan davalıya verilmesine, Yargıtay duruşmasında vekille temsil edilmediğinden davacı yararına vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına, ödenenden 5766 sayılı Kanun’un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 154,30 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davacılara, 154,30 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davalıya iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 02.10.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.