YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/4691
KARAR NO : 2019/2209
KARAR TARİHİ : 09.05.2019

Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı-k.davalı birleşen dosya davacısı … İnş. Müh. San. Tic. Ltd. Şti. ile davalı-k.davacı birleşen dosya davacısı … Eğitim Öğretim ve Tic. Ltd. Şti. vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
K A R A R –
Uyuşmazlık eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup asıl dava, bakiye alacak ve geç ödeme nedeni ile talep edilen gecikme cezası alacağının tahsili, karşı dava, ayıp ve eksik işler nedeni ile uğranılan zararın tahsili, birleşen … 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/64 Esas sayılı dosyasındaki dava, teminat mektuplarından dolayı borçlu olunmadığının tespiti, birleşen … 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/115 Esas sayılı dosyasındaki dava, işin zamanında ve gereği gibi yapılmaması nedeni ile uğranılan zararların tahsili, birleşen … 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/884 Esas sayılı dava ise ayıpların giderim bedelinin tahsili istemine ilişkin olup mahkemece asıl davanın davacı … İnşaat Müh. Ltd. Şti. yönünden kısmen kabulüne, davacı … İnşaat Taah. Gıda. Ltd. Şti. yönünden aktif dava ehliyetinden reddine, karşı davanın reddine, birleşen … 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/64 Esas sayılı davanın kabulüne, birleşen … 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/115 Esas sayılı davasının reddine, birleşen … 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/884 Esas sayılı davasının kısmen kabulüne dair verilen karar davacı-birleşen ve karşı dava davalısı yüklenici ile davalı-birleşen ve karşı dava davacısı iş sahibi vekillerince yasal süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere
özellikle birleşen … 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/64 esas sayılı davasında davacı olan … İnş. Taah. Gıda Elk. Elek. İth. İhr. Pey. San. Tic. Ltd Şti’nin karar başlığında gösterilmemiş olması maddi hataya dayalı olup mahkemesince her zaman düzeltilmesinin mümkün olmasına göre davacı-birleşen ve karşı dava davalısı yüklenici şirket ile davalı-birleşen ve karşı dava davacısı iş sahibi şirketin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Taraflar arasında imzalanan 01.06.2009 tarihli sözleşmenin ‘Yer Teslimi’ başlıklı 8. maddesi uyarınca sözleşmenin imzalanmasını izleyen 3 gün içerisinde işe başlanacağı ve yüklenicinin iş yerini incelediği, tüm özelliklerine vakıf olduğu, herhangi hukuki veya fiili engel, ayıp olmadığını kabul ettiği, asıl dava davacısı yüklenici şirket tarafından davalı iş sahibi şirkete verilen teklif metninde yüzme havuzu, toplantı salonu ve spor salonu binasının mevcut onaylı projesine göre fiyat verildiğinin belirtildiği, dava dilekçesinde 04.06.2009 tarihinde işe başlanıldığının beyan edildiği, davacı tarafından düzenlenen ilk hakedişte de 17.06.2009 tarihine kadar yapılan işlerin bedeli istendiği anlaşılmakla işe başlama tarihinin 04.06.2009 kabulü gerekirken bu hususlar üzerinde durulmadan işin ruhsat tarihinde başladığı kabul edilip hesaplama yapılması hatalı olmuştur.
Karşı davacı dava dilekçesinde; işin süresinde teslim edilmemesi nedeni ile uğranılan zararın tazminini talep etmiş olup açıkça karşı davada cezai şart alacağının tahsili talebi olmadığından gecikme cezasının asıl davadaki iş bedeli alacağından mahsubu doğru ise de davalının karşı davadaki talebi dava ve karşı dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 159/II. maddesinde ifade edilen cezayı aşan zarar niteliğinde olduğundan yüklenicinin gecikmede kusurlu olması halinde istenebilecektir. Taraflar arasında imzalanan sözleşmenin ‘İşin Süresi’ başlıklı 4. maddesinde; işverenin bir eğitim kurumu olduğu, inşaat yapılacak alanın eğitim kampüsü içinde kaldığı, inşaa edilecek birimler doğrudan eğitim ve öğretim faaliyetleri için kullanılacağından tüm işlerin süresinde teslim edilmesinin çok önemli olduğu belirtilerek yüklenicinin süresinde inşaatı bitirip teslim etmesi konusunda özen göstermesi gerektiği açıkça kararlaştrılmıştır. Bu durumda; karşı davada talep edilen cezayı aşan zararın, özel eğitim kurumları ve bunların gelir ve kazançları konusunda uzman bilirkişi kurulundan alınacak raporla incelettirilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karşı davanın reddine karar verilmesi de doğru olmamıştır.Birleşen … 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/64 Esas sayılı dosyasında davacılar, toplam 250.000,00 TL bedelli teminat mektubundan dolayı borçlı olmadıklarının tespitini talep etmiştir. Dava dilekçesinde ise harca esas değer olarak 125.000,00 TL gösterilmiş ve bu bedel üzerinden peşin harç yatrılarak dava açılmış ve yargılama sırasında da eksik harç tamamlatılmamıştır. 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: “Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev’i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30. madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar ve ilam harcının 1/4’ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. Yukarıda yapılan bu açıklamalar ve sözü edilen kurallar doğrultusunda mahkemece 250.000,00 TL üzerinden 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 28-a maddesine göre nispi karar ve ilam harcının 1/4’ü peşin nispi harç tamamlatılmadan, yargılamaya devam edilerek işin esasının incelenip, karar verilmesi de usul ve yasaya aykırı olmuştur.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş; 6100 sayılı HMK’nın 281/3 maddesi gereğince maddi gerçeğin ortaya çıkması için yeniden oluşturulacak eser sözleşmeleri ve özel okullar ve özel okulların muhasebe ve gelirleri konusunda uzman bilirkişi kurulundan yüklenicinin 04.06.2009 tarihinde işe başladığı ve 24.09.2009 tarihinde iş sahibince yüklenicinin eksik de olsa bıraktığı inşaatın teslim alındığı göz önüde tutularak önceki raporlardaki çelişkiler ve taraflarca önceki raporlara yapılan itirazlar da giderilecek şekilde yüklenicinin sözleşme kapsamında gerçekleştirdiği imalaların sözleşme fiyatı ile yüklenici tarafından sözleşme dışı ve iş sahibi yararına imalat yapıldı ise bunlarn neler olduğu, yapıldıkları yıl piyasa fiyatları ile bedeli (piyasa fiyatları içerisinde KDV ve müteahhit karı olduğundan ayrıca eklenmeksizin), sözleşmede kararlaştırılan endüstriyel kalıp kullanılmaması da dikkate alınarak ve iş sahibinin açıkça bu yöndeki itirazı da karşılanarak birleşen … 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/884 esas sayılı dosyada itenebilecek ayıpların giderim bedeli, asıl davada işe başlama tarihinden itibaren teslimi gereken bulunacak tarihten teslimi yapılan tarihe kadar sözleşmede kararlaştırılan ve yüklenici alacağından mahsubu gereken gecikme cezası ve karşı davada iş sahibinin cezayı aşan zararı olup olmadığı ve miktarı konusunda Yargıtay denetimine elverişli rapor alınarak birleşen … 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/64 Esas sayılı dosyasındaki eksik harcın tamamlanıp tamamlanmaması durumuna göre asıl, karşı ve birleşen davalarda sonucuna uygun karar verilmesinden ibarettir.Açıklanan husular üzerinde durulmadan eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile karar verilmesi nedeni ile kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacı-birleşen ve karşı dava davalısı yüklenici … İnş. Müh. San. Tic. Ltd. Şti. ile davalı-birleşen ve karşı dava davacısı iş sahibi …Eğitim Öğretim ve Tic. Ltd. Şti.’nin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün davacı-birleşen ve karşı dava davalısı yüklenici … İnş. Müh. San. Tic. Ltd. Şti. ile davalı-birleşen ve karşı dava davacısı iş sahibi …Eğitim Öğretim ve Tic. Ltd. Şti. yararına BOZULMASINA, 5766 sayılı Kanun’un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 717,50 TL Yargıtay başvurma harcının temyiz eden davalı-k.davacı-birleşen dosya davacısı …Eğitim Öğretim ve Tic. Ltd. Şti.’den, 287,00 TL Yargıtay başvurma harcının temyiz eden davacı-k.davalı-birleşen dosya davacısı … İnş. Müh. San. Tic. Ltd. Şti.’den alınmasına, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden davalı-k.davacı-birleşen dosya davacısı …Eğitim Öğretim ve Tic. Ltd. Şti. ve davacı-k.davalı-birleşen dosya davacısı … İnş. Müh. San. Tic. Ltd. Şti.’ye iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 09.05.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.