YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/3804
KARAR NO : 2018/5192
KARAR TARİHİ : 20.12.2018
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Asıl ve birleşen dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup yüklenici tarafından açılan asıl dava, sözleşmeden ve sözleşme dışı yapılan imalâtlardan … bakiye iş bedellerinin tahsili, iş sahibi tarafından açılan birleşen dava ise ödenen fazla bedelin iadesi ile yüklenici adına ödenen … bedelinin tahsili istemine ilişkin olup mahkemece asıl davanın kısmen kabulü ile birleşen davanın reddine dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle; davacı birleşen dosya davalısı yüklenici tarafından daha önceki hakedişlerden sözleşme gereği kendisine ait olan … prim kesintisi yapıldığının yasal delillerle kanıtlanamamış olmasına göre taraf vekillerinin vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Yüklenici tarafından asıl davada, sözleşme dışı yapıldığı iddia edilen işlere ait bakiye iş bedelinin de tahsili talep edilmektedir. Mahkemece hükme esas alınan 30.04.2014 tarihli rapor ve 23.01.2015 tarihli ek raporda; sözleşme dışı işlerin bedelinin … 4. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2010/202 D. iş sayılı dosyasında alınan 21.04.2010 tarihli makine mühendisi raporundaki hesaplama gibi kabul edildiği beyan edilmiş olup bu raporda sözleşme dışı işlerin tespit tarihi olan 01.04.2010 tarihi itibari ile piyasa rayicine göre
belirlendiği anlaşılmaktadır. Dairemizin uygulamaları ve Yargıtay içtihatlarında sözleşme dışı iş yapılmış ve bunun iş sahibinin yararına olması durumunda sözleşme ve sözleşme dışı işlerin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 410 vd. maddelerine göre vekâletsiz iş görme hükümleri uyarınca işin yapıldığı tarihteki mahalli piyasa rayiçlerine göre belirlenecek bedelinin istenebileceği kabul edilmektedir. Dosya kapsamından da sözleşme kapsamı dışındaki işlerin 2009 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece; sözleşme dışı işleri yapıldıkları yıl 2009 yerine tespit tarihi 2010 olarak hesaplayan rapora göre hüküm kurulması hatalı olmuştur.
Mahkemece birleşen dava dosyasında davaya konu edilen … prim bedeli, asıl davada talep edilen bakiye ve fazla iş bedelinden mahsup edilerek birleşen davanın reddine, asıl davanın ise kısmen kabulüne karar verilmiştir.
6100 sayılı HMK’nın 297. maddesine göre hükümde maddede yazılanlar dışında tarafların iddia ve savunmalarının özeti, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususlar, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan deliller, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepleri bulunmalıdır. Hükmün sonuç kısmında taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir. Birden fazla dava birleştirilerek görülmüş olsa da birbirinden bağımsız olup her dava yönünden hüküm sonucu ayrı ayrı dava yoluyla da isteyebilirler. Mahsup itirazında bulunma hakkı olan taraf, aleyhine açılan davadaki savunmasında mahsup itirazına konu hususları açıklamış olsa da bu alacaklara ilişkin ayrı dava açmış ve ilk davada açıkça mahsup istememiş ise, aleyhine açılan davada mahsubu istemediği ve kendi açtığı davada alacağının ayrıca hükme bağlanmasını istediği şeklinde yorum yapılarak sonuca gidilmelidir.
Belirtilen ilke ve kuralları ışığında somut olaya gelindiğinde; mahkemece birleşen davanın reddine karar verilmiş, asıl davada ise birleşen davaya da konu olan … prim ödemeleri incelenerek mahsup yapılmak suretiyle asıl dava da kısmen kabul edilmiştir. Asıl ve birleşen davalar birleştirilmiş olsa da bağımsız dava vasfını muhafaza ettiğinden asıl ve birleşen davada mahsup itirazı da olmadıkça taraflara yükletilen hak ve borçlar ile sonuçları konusunda ayrı hüküm kurulması gerekirken asıl davada … prim ödemeleri mahsup yapılarak birleşen davanın reddine hükmedilmesi, asıl dosyada ise davacı taleplerinin kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır.
Asıl dava, yüklenicinin davalı iş sahibi ile aralarında düzenlenen sözleşme kapsamında yapılan işler ile sözleşme dışında kalan fazla imalâtlara ilişkin olup 6762 sayılı TTK’nın 12/3 maddesine göre her çeşit imâl ve inşaat işleri ticari iş olup 3095 sayılı Yasa’nın 2/2 maddesi gereğince davada talep edilen alacağa avans faizi istenebileceğinden kabul edilen alacağa avans faizi yerine yasal faizi uygulanması doğru olmamıştır.
Mahkemece yapılacak iş, hükme esas alınan bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak sözleşme dışı iş olarak kabul edilen imalâtların yapıldıkları yıl olan 2009 yılı mahalli piyasa rayiçlerine göre KDV ve müteahhit kârı da bu bedelin içinde olduğundan ayrıca
eklenmeksizin bedelini belirlemek, bulunan bedel ve sözleşme kapsamındaki yapılan iş sonucu hakedilen bedelin toplanması ile davacı birleşen dosya davalısının hak ettiği imalât bedelini tespit ettikten sonra … prim bedelleri hariç davalı birleşen dosya davalısı tarafından ödendiği kanıtlanan bedellerin düşülmesinden sonra bulunacak alacağa avans faizi uygulayacak şekilde, birleşen davada ise hesaplanan … bedellerinin tahsiline karar vermekten ibarettir.
Hatalı değerlendirme ve eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuş kararın taraflar yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle tarafların diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün taraflar yararına BOZULMASINA, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 20.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.