YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/3582
KARAR NO : 2019/651
KARAR TARİHİ : 18.02.2019
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar, davalı vekilince yasal süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
Davacı vekili, taraflar arasında 06.08.2002 tarihli sözleşme imzalandığını, üstlenilen işin geçici kabulünün 10.09.2006 tarihinde yapıldığını ve 15.05.2009 tarihinde 15 nolu kesin hakedişin onaylandığını, gerek kesin hak edişin gerekse ara hak edişlerin ihtirazî kayıt ile imzalandığını, davacı tarafından yapılan köprü ile fore kazık bedellerinin 16.074/1B köklü kazık pozundan hesaplanması gerekirken 16.074/K-1 kazık pozundan hesaplandığını, davalı yanın eksik ödeme yaptığını, müvekkili şirketin fiyat farkı alacağı ve malzeme fiyat farkı alacağının idare tarafından yanlış hesaplandığı ve eksik ödendiğini, idareye başvurulduğunu, ancak yanlışlıkların düzeltilmediğini, fiyat farkı ve malzeme fiyat farkı ile ilgili müvekkili şirketin alacaklı olduğunu beyanla, fazlaya ilişkin hakların saklı olarak 10.000,00 TL’nin 24.05.2008 tarihinden işleyecek ticari faiziyle tahsiline karar verilmesini, ıslah dilekçesi ile de 1.021.150,80 TL’nin 24.05.2008 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde, davanın süre aşımı nedeniyle reddini, ödemelerin sözleşmeye ve Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının 2006/4 sayılı Bayındırlık Kurulu kararına uygun olarak yapıldığını, müteahhit firmanın hakediş raporlarını ihtirazi kayıt ile imzalamış ise de itirazların sözleşme eki Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi 39. madde kapsamında usulüne uygun bir itiraz olarak kabul edilemeyeceğini savunmuş, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece Bilirkişi raporu ile davacıya 16.074/K-1B pozu yerine imâl edilen köprü fore kazık bedellerinin 16.074/K-1 pozundan hesaplandığı ve bu şekilde davacıya 490.660,00 TL eksik ödeme yapıldığı, ayrıca fiyat farkı uygulama kararnamesinin hatalı uygulanması sonucu 1.016.154,00 TL eksik ödeme yapıldığı anlaşıldığı, itiraz üzerine hazırlanan ek raporunda da aynı görüşün belirtildiği, bilirkişi raporunun hüküm kurmaya ve denetime elverişli olduğu kabul edilerek benimsendiği ve bilirkişi raporunda davacının toplam alacağı 1.506.805,00 TL olarak hesaplanmış ise de bu miktar talebi aştığından taleple bağlı kalınarak davanın kabulüne, 1.021.150,80 TL’nin 24.05.2008 tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, karar verilmiştir.
Davacının 28 Ağustos 2003 tarihli devir sözleşmesi ile devraldığı ve tarafı olduğu davalı ile davacılardan … Yapı Ltd. Şti. arasında imzalanan Kadife Kavşağı ilave üst geçit ve bağlantı yolları inşaatı yapımına ilişkin 06.08.2002 tarihli sözleşmenin 2-I maddesinde Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi sözleşmenin ekleri arasında sayılmıştır. Anılan şartnamenin 39. maddesinde ara hakedişlere 40. maddesinde kesin hakedişlere ne şekilde itiraz edileceği düzenlenmiştir.
Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi’nin 39. maddesi hükmü gereğince, “Müteahhidin geçici hak edişlere itirazı olduğu taktirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri, idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunu “idareye verilen … tarihli dilekçemde yazılı ihtirazî kayıtla” yazarak imzalaması gereklidir. Eğer müteahhidin, hakediş raporunu imzalamasından tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar yetkililer tarafından hakediş raporunda yapılabilecek düzeltmelere bir itirazı olursa, hakedişin kendisine ödendiği tarihden başlamak üzere, en çok on gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek zorundadır. Müteahhit itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılır.”
Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi’nin 40. maddesi hükmü gereğince de, “kesin hakediş” raporuna, yukarıda açıklanan aynı şartnamenin 39. maddesindeki usuller çerçevesinde ihtirazî kayıtların müteahhit tarafından dilekçe ile idareye bildirilmesi gerekmektedir.
Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi’nin belirtilen maddelerindeki düzenlemeler sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan 1086 sayılı HUMK 287. maddesi hükmünce delil sözleşmesi niteliğinde olduğundan görevi gereği mahkemeler ve temyiz halinde Yargıtay tarafından kendiliğinden gözönünde tutulup, davanın dayanağı olan kesintilerin yapıldığı ya da yanlış poz numarası üzerinden ödeme yapıldığı ileri sürülen 9, 10, 11, 12 nolu hakedişler ile 15 nolu kesin hakedişte hakedişlerin düzenlenmesinden önce idareye verilen dilekçe ve tarihinden bahsedilmediğinden usulüne uygun itiraz yapılmamış ve söz konusu ara ve kesin hakedişler davacı yüklenici aleyhine kesinleşmiştir.
Bu halde davanın tümden reddine karar verilmesi gerekirken yanlış değerlendirme sonucu ıslahla arttırılan rakama göre kabulü, gerekçesi belirtilmeksizin ve dayanağı gösterilmeksizin dava ve ıslah tarihi yerine davadan önceki tarihten kabul edilen alacağa faiz yürütülmesi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 18.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.