YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/2399
KARAR NO : 2018/4928
KARAR TARİHİ : 10.12.2018
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı bozmaya uyularak verilen hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup, mahkemece davanın Dairemizin bozma ilamına uyularak kısmen kabulüne dair verilen karar, taraflarca temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara mahkemece uyulan bozma ilamı gereğince inceleme yapılıp hüküm verilmiş olmasına delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacı davasında davalı kooperatif ile aralarında düzenlenen sözleşme ile davalı kooperatife ait inşaatları yaptıklarını, yapılan işlerin bedellerinin periyodik olarak düzenlenen hakedişlerle ödendiğini, ancak 30.06.2003 tarihinde düzenledikleri hakedişin bedeli 87.806,18 TL’nin 53.603,00 TL’lik kısmının ödenmediğini,yapılan icra takibine de itiraz edildiğini belirterek itirazın iptâline karar verilmesini istemiş, mahkemece davanın reddine karar verilmiş, bu kararın davacı tarafından temyizi üzerine Dairemizin oy çokluğu ile verilen 25.01.2012 tarihli 2010/6651 Esas 2012/289 Karar sayılı ilamı ile “1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 59. maddesinin 06.10.1988 tarihli 3476 sayılı Yasa’nın 15. maddesi ile değiştirilen VI. fıkrası hükmüne göre, kooperatiflerin yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli, ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapamaz. Belirtilen bu hüküm emredici nitelikte ve kamu düzenine ilişkin olup resen dikkate alınması zorunludur. Fıkrada öngörülen durumların varlığının tesbiti halinde yapılan işlemin geçersiz kalacağı tartışmasızdır. O halde az yukarıdaki bentte açıklanan şekilde araştırma yapılarak sözleşmeyi kooperatif adına imzalayan …’ın gerçekleştirdiği işlemin 1163 sayılı Yasa’nın 59/VI. maddesi kapsamında kalıp kalmadığı tesbit edilmeli, sözleşmenin kooperatif başkanı … tarafından 59/VI. maddeye aykırı şekilde imzalandığının belirlenmesi halinde sözleşme geçersiz kabul edilerek taraflar arasındaki kesin hesap, sözleşmedeki esaslara dayalı olarak değil, sebepsiz iktisap kurallarına göre; gerçekleştirildiği belirlenecek imalâtın bedeli, yapıldığı tarihteki serbest piyasa rayiçleri üzerinden ve kârsız olarak tesbit ettirilmeli (Y.15.HD.17.05.2001 tarih, 2001/800 Esas; 2001/2672 Karar), sözleşmenin 59/VI. madde kapsamında kalmadığının anlaşılması
halinde ise, tüm imalâtın kesin hesabı aynı sözleşmeye tabi olarak çıkarttırılmalıdır.” gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiş, bu karara karşı karar düzeltme talebinde bulunulmamıştır.
Mahkemece bozmaya uyulmuş, sözleşmenin kooperatif başkanı … tarafından 59/VI. maddesine aykırı şekilde imzalandığından geçersiz olduğu kabul edilmiş, bilirkişi raporu esas alınarak davanın 39.506,25 TL üzerinden kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmüne uyulan Dairemizin bozma ilamında sözleşmenin geçersiz olduğunun kabulü halinde taraflar arasındaki kesin hesabın, sözleşmedeki esaslara dayalı olarak değil, sebepsiz iktisap kurallarına göre; gerçekleştirildiği belirlenecek imalâtın bedeli, yapıldığı tarihteki serbest piyasa rayiçleri üzerinden ve kârsız olarak tespit ettirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Buna göre çıkarılması gereken kesin hakediş fesih tarihi itibariyle yapılan tüm imalâtın metrajının belirlenip bunların bedellerinin yapıldığı yıl piyasa fiyatlarına göre bulunması gereken kârsız bedelden ödemelerin mahsubu ile bulunacak bedeldir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda belirlenen alacak ise taraflar arasında sözleşmeye göre düzenlendiği anlaşılan 18 nolu hakedişte belirlenen 87.806,18 TL’lik bedelden ödenen 29.775,00 TL’sinin ve ödenen 5.356,17 TL vergi mahsubu ile kalan miktar olan 52.675,00 TL’sinin %25 kâr oranında eksiltilerek bulunan bedel 39.506,25 TL’dir. Bu hesaplama bozma ilamında belirtilen hesap şekline uygun olmadığından yapılması gereken iş bilirkişi heyetinden alınacak ek rapor ile bozma ilamında belirtildiği şekilde fesih tarihi itibariyle yapılan tüm imalâtın metrajı belirlenip bunların bedellerinin yapıldığı yıl piyasa fiyatlarına göre kârsız bedellerinin belirlenip ödemelerin mahsubu ile sonucuna göre karar verilmesinden ibaret iken eksik inceleme ile karar verilmesi doğru olmamış, bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle tarafların diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden taraflar yararına BOZULMASINA, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 10.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.