YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/1816
KARAR NO : 2019/329
KARAR TARİHİ : 23.01.2019
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalılar …, …, … ve … vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptâl tescil davası olup, mahkemece davanın kabulüne dair verilen hüküm, bir kısım davalılar vekilince temyiz olunmuştur. Davacılar yüklenici, davalılar ise arsa sahibidir.
Davacılar (yüklenici) vekili; taraflar arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmede davacıların yüklenici, davalıların ise arsa sahipleri olduğunu, inşaatın tamamlanmasına rağmen arsa sahibi davalıların davacılara vermesi gereken 6 numaralı bağımsız bölümü vermeye yanaşmadıklarını, bu nedenle 6 numaralı bağımsız bölümün tapu kaydının iptâli ile davacılar adına tapuya kayıt ve tescilini talep ve dava etmiştir.
Davalılar (arsa sahipleri) vekili savunmasında; taraflar arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, yüklenici davacıların işi zamanında bitirmeyerek 18 ay gecikmeye neden olduğunu, iskân ruhsatı alınmadığını, bina inşaatında noksanlık bulunduğunu, bu nedenle dava konusu 6 numaralı bağımsız bölümün devrine ilişkin şartlar yerine getirilmediğinden bahisle davanın reddini talep etmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: “Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev’i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30’uncu madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar ve ilam harcının 1/4’ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. 6100 sayılı
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. Harçlar Kanunu ile ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, emredici nitelikte bulunduğundan mahkemece ve Yargıtay’ca re’sen nazara alınır.
Taraflar Harçlar Kanunu’na göre harçtan muaf olan kişi ve kurumlardan değillerdir. Nispi karar ve ilam harcına tabi davalarda, dava değeri üzerinden peşin karar ve ilam harcı alınması zorunludur. Uyarıya rağmen yatırılmaması halinde Harçlar Kanunu’nun 32. maddesine göre müteakip işlemler yapılamayacağından dava dosyasının işlemden kaldırılması gerekir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 04.12.2013 gün 2013/21-445 Esas, 2013/1625 Karar sayılı ilamı ve Dairemizin yerleşik uygulamaları bu yöndedir.
Yukarıda yapılan bu açıklamalar ve sözü edilen kurallar doğrultusunda somut olay değerlendirildiğinde; mahkemece yapılması gereken bilirkişi tarafından yapılan tespite göre belirlenen harca esas değer üzerinden,davacı vekiline harcın ikmâli için süre verilmek suretiyle ikmâl ettirmek ve harca ilişkin eksiklik giderildikten sonra yargılamaya devam edilerek esas hakkında karar vermek, eksikliğin verilen kesin sürede giderilmemesi halinde Harçlar Kanunu’nun 32. maddesi gereğince dosyanın işlemden kaldırılmasına karar vermekten ibarettir. Anılan sebeplerle harç ikmâl edilmeden davanın esasına ilişkin yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup kararın bozulması uygun görülmüştür. Bozma sebebine göre bir kısım davalılar vekilinin temyiz itirazları bu aşamada incelenmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın kamu düzeninden olan harç yönünden BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalılar vekilinin temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, ödedikleri temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalılar …, …, … ve …’a geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 23.01.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.