YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/184
KARAR NO : 2018/5211
KARAR TARİHİ : 21.12.2018
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı … … Yatırım Ortaklığı A.Ş. vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davalı … … Yatırım Ortaklığı A.Ş. Vekili Avukat Sinem Kabadayı geldi. Davacı vekili ile diğer davalı vekili gelmedi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davalı … … Yatırım Ortaklığı A.Ş. avukatı dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, eser sözleşmesi kapsamında ödenmeyen iş bedelinin tahsili istemiyle açılmıştır. Mahkemece her iki davalı yönünden davanın kabulüne dair verilen hüküm, davalı … … Yatırım Ortaklığı A.Ş. vekilince temyiz olunmuştur.
Davalı şirketler arasında akdedilen eser sözleşmesiyle davalılardan … A.Ş.’nin diğer davalının “…. … (… Projesi) Konut. Villa, 24 Derslikli İlköğretim Okulu İnşaatları ve Cami … İnşaatı ile Ada İçi Altyapı ve Çevre Düzenleme İkmal” işini üstlendiğini, müvekkiliyle diğer davalı …Ş. arasında 20.09.2007 de imzalanan sözleşme ile de müvekkilinin bu projenin “Bina, tuğla duvar, mantolama, sıva, alçı sıva, boya seramik montajı” işlerini taşeron olarak üstlendiğini ve taahhüt ettiği işleri eksiksiz ve süresinde yerine getirerek edimini ifa ettiğini, davalı …Ş.’nin ödeme güçlüğüne düşmesi üzerine davalı … … Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin bu durumda işlerin yürümesi, taahhütlerin gecikmemesi için … A.Ş.’nin alacaklı olduğu istihkaklarını taşeronlara temlik ettiğini beyan ettiğini ve … … Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin müvekkili firma alacaklarını üstlendiğini, işin karşılığının ödeneceği güvencesiyle işin yapılarak tamamlandığını, şimdilik 50.000,00 TL’nin hakediş tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faiziyle birlikte
davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir. Davalı …Ş., asıl işveren olan … … Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin 15.07.2009 tarih 3 (080) sayılı yönetim kurulu kararıyla … şantiyesinde çalışan tüm işçi, taşeron ve tedarikçilerin yapılacak tüm ödemelerini ayrıca üstlendiğini ve bizzat kendilerince ödeneceğini beyan etmesi üzerine bu tarihten sonra yapılan tüm iş ve ödemelerin müvekkilinin bilgi ve gözetimi dışında bizzat asıl işverence takip edilerek yapıldığını, nitekim projenin tamamlanma aşamasına kadar bu şekilde çalışmanın sürdürüldüğünü, sorumluluğun davalı … … Yatırım Ortaklığı A.Ş.’ye ait olduğunu beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiş, diğer davalı … … Yatırım Ortaklığı A.Ş. vekili ise … A.Ş.’nin öz kaynak sıkıntısı çektiğini hakedişleri ödeyemeyeceğini bildirdiğini, projenin tamamlanması için yapılacak hak edişlerin … A.Ş. adına, … A.Ş.’nin talebi ve onayı doğrultusunda öncelikli olarak taşeron ve işçilere ödenmesine karar verildiği, ödemenin sözleşmede kabul edilen bedelle sınırlı olmak şartıyla müvekkili tarafından diğer davalı adına ve hesabına yapılması, yapılan ödemenin de faiziyle birlikte yapılacak hakedişten mahsubunun taraflarca kabul edildiğini, … A.Ş.’nin yazılı talebi üzerine davacıya 264.916,67 TL ödeme yapıldığını, kendilerine iletilen herhangi bir ödeme talebi olmadığını, davacı ile akdi ilişkilerinin olmadığını davanın öncelikle müvekkili yönünden pasif husumet yokluğundan reddini istemiştir.
Sözleşmelerin nispiliği ilkesi gereği sözleşme, kural olarak o sözleşmede taraf olanları bağlar. Sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıklarda davanın tarafları da sözleşmenin taraflarıdır. Yargıtay içtihatlarında ve öğretide bu durum taraf sıfatı olarak adlandırılmaktadır.
Taraf sıfatı, bir başka deyişle husumet ehliyeti, dava konusu hak ile kişiler arasındaki ilişkiyi ifade eder. Sıfat, bir maddi hukuk ilişkisinde tarafların o hak ile ilişkisinin olup olmadığının belirlenmesi anlamına gelir. Davacı sıfatı, dava konusu hakkın sahibini, davalı sıfatı ise dava konusu hakkın yükümlüsünü belirler. Uygulamada davacı sıfatı, aktif husumeti, davalı sıfatı ise pasif husumeti karşılayacak şekilde değerlendirilmektedir. Dava konusu şey üzerinde kim ya da kimler hak sahibi ise, davayı bu kişi veya kişilerin açması ve kime karşı hukuki koruma isteniyor ise o kişi veya kişilere davanın yöneltilmesi gerekir. Bir kimsenin davacı veya davalı sıfatına sahip olup olmadığı tıpkı hakkın mevcut olup olmadığının tayininde olduğu gibi maddi hukuka göre belirlenir. Taraf sıfatının bu anlamda önemli özelliği ise, def’i değil itiraz niteliğinde olması nedeniyle taraflarca süreye ve davanın aşamasına bakılmaksızın her zaman ileri sürülebileceği ve taraflar ileri sürmemiş olsalar bile mahkemece re’sen nazara alınmasıdır.
Somut olayda davacı ile davalı … … Yatırım Ortaklığı A.Ş. arasında sözleşme ilişkisi bulunmamaktadır. Sözleşmelerin nispiliği uyarınca davalı … … Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin sorumlu tutulması mümkün değildir. Ayrıca davalı … … Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin Borçlar Kanunu 110 ve TBK 128. maddesi anlamında bir taahhüdü de bulunmamaktadır. … … Yatırım Ortaklığı A.Ş. kendi iç yazışması ve almış olduğu kararda, davalı …Ş’nin fiilinin taahhüt niteliğinde olmadığından bu davalı yönünden pasif husumet nedeniyle reddi gerekirken kabulü doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle kararın davalı yararına BOZULMASINA, 1.630,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacıdan alınarak Yargıtay’daki duruşmada vekille temsil olunan davalı … … Yatırım Ortaklığı A.Ş.’ye verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı … … Yatırım Ortaklığı A.Ş.’ye geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 21.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.