YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/726
KARAR NO : 2015/3981
KARAR TARİHİ : 06.07.2015
Mahkemesi :Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi
Tarihi :20.11.2012
Numarası :2007/214-2012/533
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Asıl ve birleşen Ankara Asliye 5. Ticaret Mahkemesi’nin 2007/432 Esas sayılı dosyasındaki dava eser sözleşmesinin ifası sırasında iş artışı ve fazla imalât nedeniyle alacak, birleşen Edirne 1. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2007/618 Esas sayılı dosyasındaki dava aynı ilişki sebebiyle fazla ödemenin iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece asıl ve birleşen Ankara Asliye 5. Ticaret Mahkemesi’nin 2007/432 Esas sayılı dosyasındaki davanın ıslahla artırılan miktar da dikkate alınarak kısmen kabulüne, birleşen Edirne 1. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2007/618 Esas sayılı dosyasındaki davanın kabulüne dair verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre taraf vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Asıl ve birleşen Ankara Asliye 5. Ticaret Mahkemesi’nin 2007/432 Esas sayılı dosyadaki davalar iş artışı ve sözleşme dışı imalât bedellerinin tahsili istemine ilişkindir. Edirne 1. Noterliği’nce 13.08.1998 tarih, ….. yevmiye no ile onaylanan Edirne Uzunköprü Gazi Halil Göleti ve Sulaması İnşaatına ilişkin sözleşmenin, sözleşme evrakı ve kapsamı başlıklı 3. maddesinin 6. bendine göre Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi sözleşmenin ekleri arasında sayılmıştır.
Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi’nin iş miktarında artma ve eksiltme başlıklı 19. maddesinin I. fıkrasında; yapım işlerine ilişkin bir sözleşmenin uygulanması sırasında keşif ve sözleşmede öngörülmemiş olan iş artışı veya eksilişi zorunlu hale gelirse, müteahhit 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre keşif bedelinin %30’una kadar olan değişiklikleri sözleşme ve şartnamesindeki hükümler çerçevesinde (süre hariç) yapmakla yükümlü olduğu belirtildikten sonra IV. fıkrasında %30 oranından fazla artış; temel, tünel ve benzeri işler ile doğal afetler gibi nedenlerden ileri gelmiş ise, idarenin isteği, müteahhidin kabulü ve ilgili bakanın veya 1. derece ita amirinin onayı ile süre hariç, aynı sözleşme ve şartname hükümleri çerçevesinde %30’u geçen işler de aynı müteahhide yaptırılabilir şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Somut olayda %30 oranından fazla iş artışı olduğu, işin baraj inşaatı olması sebebiyle temel, tünel ve benzeri işlerden ileri geldiği, davalı iş sahibi idarenin %30’u aşan, %108,60 oranında (toplam %138,60) iş artışı bulunduğunu bildirerek yapılmasını istediği, bu hususta Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’nın 21.11.2001 tarihli oluru bulunduğu ve yüklenici tarafından işe devam edilerek iş artışı olan imalâtların yapılması da kabul edildiğinden yüklenicinin gerçekleştirdiği toplam %138,60 oranındaki iş artışı ve fazla imalâtının şartnamenin 19. maddesinin I. ve IV. fıkrası hükümleri doğrultusunda sözleşme fiyatlarıyla belirlenmesi gerekir.
Bu durumda mahkemece asıl ve birleşen Ankara Asliye 5. Ticaret Mahkemesi’nin 2007/432 Esas sayılı dosyasının davacısı yüklenici ortak girişimin gerçekleştirdiği %138,60 oranındaki iş artışı, fazla imalât nedeniyle sözleşme fiyatlarıyla isteyebileceği bedelin sözleşme fiyatlarıyla hesaplanması gerektiğinden hükme esas raporu düzenleyen bilirkişi kurulundan alınacak ek raporla iş artışının tamamının sözleşme fiyatlarıyla bedeli hesaplattırılıp, dayanağı bulunmadığından güncelleme yapılmaksızın sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, işin niteliği ve sözleşme eki Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi’nin 19. maddesinin I. ve IV. fıkra hükümleri gözden kaçırılarak vekaletsiz iş görme hükümlerine göre hesaplama yapan bilirkişi raporuna itibar edilerek yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
Birleşen Edirne 1. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2007/618 Esas sayılı dosyasında mahkemece iş sahibi tarafından çıkartılan kesin hesap ve hakedişe itiraz edilmemesi sebebiyle idarece düzenlenen kesin hakediş esas alınarak dava sonuçlandırılmış ise de, yüklenicinin yokluğunda iş sahibince düzenlenen kesin hakediş yüklenicilere 29.01.2007 tarih ve 733 sayılı yazı ekinde gönderilmiş olmakla birlikte bu yazının tebliğ edildiğine dair dosyada belge bulunmamaktadır. Bununla birlikte yüklenicilerden K..İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin talebi üzerine 27.03.2007 tarihinde kesin hakediş tutanak suretleri bu yükleniciye gönderilmiştir. Aynı tarihte yükleniciler tarafından da kesin hakedişe dava dilekçesinde gösterilen kalemler itibariyle itiraz edilmiştir.
Bu halde kesin hakediş tutanağına tebliğ edildiği tarihte ve süresi içinde yükleniciler tarafından itiraz edilmiş olması sebebiyle kesinleştiğinden söz edilemeyeceğinden mahkemece kesin hesabın ve hakedişin yapılması ile ilgili varsa taraflara noksan delilleri ibraz ettirilip yüklenicilerin 27.03.2007 tarihli itiraz dilekçesinde belirttikleri kalemler yönünden itirazlarında haklı olup olmadıkları da değerlendirilerek hükme esas alınan bilirkişi kurulundan alınacak ek raporla tasfiye kesin hesabı ve kesin hakediş çıkarttırılıp davacı- birleşen dosya davalısı yüklenicilerin hesap hatası yapıldığına dair itirazları da gözönünde tutulmak suretiyle sonucuna uygun bir karar verilmesi yerine, kesin hakedişin itirazsız kesinleştiği kabul edilerek istirdat davasının yazılı şekilde karara bağlanması da usul ve yasaya aykırı olmuştur.
Kararın belirtilen sebeplerle taraflar yararına bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle tarafların diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün taraflar yararına BOZULMASINA, fazla alınan temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden davacılar-birleşen dosya davalıları K.. İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti., N… İnş. Tic. Taah. ve San. Ltd. Şti.’ye ve davalı-birleşen dosya davacısına geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 06.07.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.