YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/634
KARAR NO : 2015/5995
KARAR TARİHİ : 25.11.2015

Mahkemesi :İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi
Tarihi :30.09.2014
Numarası :2008/315-2014/268

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

– K A R A R –

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan iş bedeli alacağının tahsili için yapılan icra takibine vâki itirazın iptali, takibin devamı ve %40 icra inkâr tazminatı tayini istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne, itirazın iptali ile takibin 20.568,81 TL asıl alacak bakımından devamına, asıl alacağa takip tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi uygulanmasına dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davalının temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Davacı yapılan işle ilgili olarak 01.12.2007 günlü ve 58.383,34 TL bedelli fatura düzenleyerek davalıya göndermiş, davalının faturaya itiraz edip bedelini ödememesi üzerine de Şişli 2. İcra Dairesi’nin 2008/3915 takip sayılı dosyası ile takibe geçerek 58.383,34 TL asıl alacak ve 3.107,91 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 61.491,25 TL alacağın tahsilini istemiştir. Davalı borçlunun itirazı üzerine takip durmuş, bir yıllık yasal süre içinde eldeki itirazın iptâli davası açılmıştır.
Taraflar arasında yazılı olarak düzenlenmiş bir sözleşme bulunmamakta ise de, akdî ilişkinin varlığı çekişmesizdir. Davacı taşeron dava dilekçesinde, davalı için temin edilen ve kullanılan malzemelerin bedelinin ödendiğini, ancak güvenlik sistemi kurulması ve 15.10.2006-15.08.2007 tarihleri arasında verilen işçilik hizmeti için düzenlenen 01.12.2007 tarihli ve 58.383,34 TL bedelli fatura için ödeme yapılmadığını ileri sürerek başlatılan takibe vâki itirazın iptâline ve %40 icra inkâr tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini dava etmiş, davalı yüklenici, davacı ile aralarında birden fazla ticari ilişkinin bulunduğunu, davacı tarafından yapılan işin toplam bedelinin 569.812,81 TL olup, 586.820,30 TL ödeme yapıldığını, takip konusu faturadaki güvenlik sistemi kurulması işi bedelinin 4.000,00 TL olup, 15.10.2006-15.08.2007 tarihleri arasında işçilik hizmetinin verilmediğini, bu durumda davacıya 13.007,49 TL fazla ödeme yapıldığını savunarak, takas-mahsup def’inde bulunmuştur. Mahkemece güvenlik sistemi kurulması işi bedelinin 20.568,81 TL olduğu, talep edilen 10 aylık işçilik bedeline ilişkin hizmetin verildiğinin ispat edilemediği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne, itirazın iptali ile takibin 20.568,81 TL asıl alacak bakımından devamına, asıl alacağa takip tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi uygulanmasına karar verilmiştir.
Uyuşmazlık davacının hakettiği iş bedeli ile ödemeler konusunda toplanmaktadır. Yanlar arasında sözleşme ile kararlaştırılmış ya da sonradan mutabık kalınmış bir iş bedeli bulunmadığından iş bedelinin 818 sayılı BK’nın 366. maddesi hükmünce işin yapıldığı tarihteki serbest piyasa rayiçlerine göre belirlenmesi gerekir. Mahkemece mahallinde keşif icra edilmiş, bilirkişiler Mali Müşavir İ.. A.., Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. M.. C.. ve Teknik Bilirkişi İ.. U.. tarafından düzenlenen 01.12.2010 günlü raporda ve ek raporlarda takip konusu faturanın davalı defterlerinde kayıtlı olmadığı, faturada belirtilen güvenlik kamera sisteminin çalışır vaziyette mahallinde kurulu olduğu, iş bedelinin 2007 yılı serbest piyasa rayiçlerine göre KDV dahil 10.620,00 TL olduğu, işçilik hizmetinin ise verildiğinin ispatlanamadığı belirtilmiş, tarafların itirazları üzerine mahkemece mahallinde yeniden keşif yapılmış, bilirkişiler Elektrik-Elektronik Mühendisi S.. E.., Mali uzman A.. G.. ve Borçlar Hukuku uzmanı Doç. Dr. S.. Ş.. tarafından düzenlenen 11.12.2013 tarihli rapor ve 29.05.2014 tarihli ek raporda, 2007 yılı fiyatlarına göre malzeme bedelinin KDV dahil 19.436,01 TL olduğu, bu işin 4 günde tamamlanabileceği, işçilik bedelinin ise KDV dahil 1.132,80 TL olup, toplam iş bedelinin 20.568,81 TL olduğu belirtilmiştir. Mahkemece hükme esas alınan bu raporda serbest piyasa rayiçlerinin içerisinde işçilik bedelinin de bulunduğu gözetilmeden malzeme bedeli ve işçilik bedeli ayrı ayrı hesaplanarak toplam iş bedeli tespit edilmiştir. Ayrıca tespit edilen iş bedeli ile ilk bilirkişi kurulu raporunda belirlenen iş bedeli arasındaki farkın ve çelişkinin nedenleri açıklanmamıştır. Bu haliyle sözü edilen rapor hüküm tesisine elverişli olmayıp, mahkemece raporlar arasındaki çelişkiler giderilmeden hüküm kurulmuştur.
Diğer yandan 1086 sayılı HUMK’nın 204 ve devamı maddeleri uyarınca takas ve mahsup talebi karşı dava niteliğindedir. Zaman bakımından uygulanması gereken 818 sayılı BK’nın 118. maddesi hükmünce takas definin sonuç doğurabilmesi için ayrı bir dava açılmasına veya karşı dava ile ileri sürülmesine gerek olmayıp, takas bildiriminin karşı tarafa ulaşmasıyla hukuki sonuç doğuracağı kabul edilmelidir. Mahsup talebi ise, bir itiraz olup yargılamanın her aşamasında ileri sürülebilir ve mahkemenin de görevi gereği bu itirazı dikkate alması gerekir (HGK. 05.07.1967 gün ve 234/320 15. HD. 25.06.2007 gün ve 2007/853 E.- 2007/4314 K. sayılı kararları). Dava konusu somut olayda davalının cevap dilekçesindeki fazla ödeme yapıldığı, iş bedelinin yapılan ödemeden düşülmesi halinde bile alacaklı oldukları biçimindeki savunması takas/mahsup niteliğinde olduğu halde, mahkemece bu savunma değerlendirilmeden hüküm kurulmuştur.
O halde mahkemece yapılacak iş, yeniden oluşturulacak konusunda uzman teknik bilirkişi kurulundan mevcut raporlar arasındaki çelişkiyi giderecek yeni bir rapor alınarak kamera güvenlik sistemi kurulması işi bedelinin yukarıda belirtilen ilkeler çerçevesinde işin yapıldığı 2007 yılı serbest piyasa rayiçleri ile serbest piyasa rayiçlerinin içerisinde işçilik bedelinin de bulunduğu gözetilerek hesaplamak, bulunan bedel ile önceki bilirkişi raporlarındaki bedel arasında fark bulunması halinde farkın ve çelişkinin nedenlerini izah etmek, taraflar arasında cari hesap ilişkisi bulunduğundan davalı tarafın takas-mahsup savunması üzerinde durularak davalı tarafından fazla ödeme yapıldığının saptanması durumunda bu ödemenin davacı alacağından mahsup edilerek saptanan bedel üzerinden itirazın iptâline karar vermek olmalıdır.
Açıklanan nedenlerle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca davalının temyiz itirazlarının kabulüyle kararın davalı yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı bakiye 2,50 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 25.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.