YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/5705
KARAR NO : 2017/1696
KARAR TARİHİ : 13.04.2017
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki asıl ve birleşen dosyalar davacısı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, asıl ve birleşen davalarda eser sözleşmesi kapsamında yüklenicinin 3. kişilere verdiği zararların idare mahkemesi kararları çerçevesinde ödenmesinden sonra yükleniciye rucu talebine ilişkindir. Davacı idare iş sahibi, davalı şirket ise yüklenicidir. Asıl davada; davacı vekili; ….-… il … yol yapım işini üstlenen … İnş. ve Tic. Ltd. Şti.’nin … 10. Noterliği’nin 12.08.1994 tarih 46117 numaralı devir sözleşmesi ile anılan işi davalı … İnş. Ltd. Şti.’ye devrettiğini ve yol yapım çalışmalarının davalı yüklenici tarafından yürütülürken .. .. Ocağında yapılan faaliyetlerin 3. şahısların ev ve müştemilatına zarar verildiği iddiası ile müvekkili aleyhine açılan davaların olumsuz sonuçlanması üzerine davacı …’e 23.845,71 TL, …’a 83.538,48 TL, …’a 111.145,52 TL, …’a 39.375,97 TL,…’a 74.536,55 TL,….’a 42.511,24 TL,…’a 98.219,75 TL, …’a 23.448,09 TL, …. ve arkadaşlarına 75.535,43 TL,…ve arkadaşlarına 181.040,775 TL,…’a 24.444,78 TL, …’ye 46.228,38 TL, ..’a 49.434,00 TL, .. …’e 40.158,30 TL, ….’e
180.833,28 TL olmak üzere 1.094.296,09 TL ödeme yapıldığını davalı yüklenici ile imzalanan yol işleri şartnamesinin 48, 47 ve 30. maddeleri ile sözleşme hükümlerine göre verilen zararlardan davalı yüklenicinin sorumlu olduğunu ileri sürerek anılan tutarın ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiş, birleşen … 8. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/430-600 ek dosyasında; asıl davadaki vakıaya dayanarak…. tarafından açılan dava sonucu … 1. İdare Mahkemesi’nin 2008/2864 Esas 2010/1576 Karar sayılı kararı ile hükmedilen 62.596,11 TL’nin ödeme tarihinden itibaren yasal faiz ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, Birleşen … 18. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/345-64 dosyasında; asıl davadaki vakıaya dayanarak… tarafından açılan dava sonucu … 2. İdare Mahkemesi’nin 2008/1173 Esas 2009/1549 Karar sayılı kararı ile hükmedilen 20.718,91 TL ile….tarafından açılan dava sonucu … 2. İdare Mahkemesi’nin 2008/1172 Esas 2009/1548 Karar sayılı kararı ile hükmedilen 42.060,16 TL toplamı olan 62.779,07 TL ödeme tarihinden itibaren yasal faiz ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, birleşen … 25. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2012/574 Esas 2013/1 Karar sayılı dosyasında; davacı vekili dava dilekçesinde özetle; asıl davadaki vakıaya dayanarak… tarafından açılan dava sonucu … 1. İdare Mahkemesi’nin 2008/2875 Esas 2010/875 Karar sayılı kararı ile hükmedilen 110.992,34 TL’nin,… tarafından açılan dava sonucu … 1. İdare Mahkemesi’nin 2009/362 Esas 2011/518 Karar sayılı kararı ile hükmedilen 36.758,75 TL’nin toplamı olan 147.751,09 TL’nin ödeme tarihlerinden itibaren yasal faiz ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, birleşen … 13. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2012/763 Esas 2013/219 Karar sayılı dosyasında; asıl davadaki vakıaya dayanarak… tarafından açılan dava sonucu … 2. İdare Mahkemesi’nin 2010/142 Esas 2011/817 Karar sayılı kararı ile hükmedilen 30.740,32 TL’nin ödeme tarihinden itibaren yasal faiz ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalı vekili asıl ve birleşen davalardaki cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin yüklenimindeki yol yapım işi için gerekli olan temel ve mıcır malzemesinin… Ocağı’ndan temin edilmesi için 03.10.1995 tarihli olur verildiğini, alınan ruhsat ve izin ile 1960’lı yıllardan beri faaliyette bulunan yerin 1995 yılında müvekkiline tahsis edildiğini, 2002 yılına kadar müvekkilinin sonrasında ise taşeron firma …. İnş. Ltd. Şti.’nin tüm güvenlik önlemlerini almak sureti ile ve ilgili kolluk görevlileri huzurunda ocakta patlatma yaparak temin edilen malzemeyi yapım sahasına aktardığını, ocağa yaklaşık 1500 m. uzaklıktaki …. Köyü sakinlerinin açmış oldukları idari davalarda alınan bilirkişi raporlarının yeterli olmadığını, davacı …’nün de anılan davalarda davalı sıfatı ile vermiş olduğu cevap dilekçelerinde evlerdeki hasarların yüklenici tarafından yapılan patlamalar arasında uygun illiyet bağı bulunmadığını savunduğunu ancak bu savunmanın yeterli olmadığını, … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin kararlarına geçen bilirkişi raporlarında … yüklenicisinin köy içerisinde sulama kanalı çalışmalarında gerçekleştirilen patlamaların etkisinin 250 m. mesafede bir alanı kapsayacağı ve davacı köylülerin evlerinin bu alan içerisinde kaldığının belirtildiğini, evlerde meydana gelen hasarla taş ocağında meydana gelen patlamalar arasında illiyet bağı bulunmadığını, savunarak davanın reddine karar verilmesini ve davanın….A.Ş. ve … Sigorta A.Ş.’ye ihbarına karar verilmesini savunmuş, mahkemece yapılan yargılama sonucunda asıl ve birleşen davaların reddine karar verilmiş, verilen karar yasal süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı idare ile dava dışı … İnş. ve Tic. Ltd. Şti. arasında ….- ….-… il hududu yol yapım işi ile ilgili 07.12.1993 tarihli eser sözleşmesinin ihale sonucu imzalandığı ve … İnş. ve Tic. Ltd. Şti.’nin … 10. Noterliği’nin 12.08.1994 tarih … numaralı devir sözleşmesi ile anılan işi davalı … İnş. Ltd. Şti.’ye devrettiği ve bu sözleşme hükümlerine göre işin davalı yüklenici tarafından yürütüldüğü sırada tazminata konu olayın oluştuğu anlaşılmaktadır. 07.12.1993 tarihli sözleşmenin 47. maddesine göre patlayıcı madde gerekli olduğu zaman ve yerlerde, gerek bu maddelerin muhafazası ve gerekse kullanılmasında, kazalara, mahsul, bina ve tesisat gibi sahipli şeylerin zarara uğramasına karşı gerekli bütün emniyet tertibatının alınmasından ve böyle bir halin vukuundan tamamen müteahhit sorumlu tutulacaktır. Demiryolu, kanal ve benzeri amme hizmetlerine ait tesisatın civarında patlayıcı madde kullanılacağı hallerde, bağlı oldukları idarelerle temas edilerek muvafakatleri alınmış bir programa göre çalışılacağı, yanma, patlama vs. suretlerle işyerinin ve civarının emniyetine zarar vermesi muhtemel olan akaryakıt, bitümlü malzeme, kereste ve benzeri malzeme de yukarıdaki esaslara uygun olarak muhafaza edilecek ve kullanılacaktır. Müteahhit bu malzemelere ait tüzük, yönetmelik vs. amir hükümlere aynen uyacak ve vukua gelecek zararlardan kusuru olsun olmasın sorumlu olacak ve bunları tazmin edecek şeklinde hükümler bulunduğu ve aynı sözleşmenin 48. maddesinde civar arazi, emlak ve tesislere zarar verilmesi halinde zarardan yüklenicinin sorumlu olduğu kararlaştırılmış bulunmaktadır.
Mahkemece bu sözleşme hükümleri gözetilerek yargılama ve inceleme yapılması gerekir iken sözleşme ifa edilirken yol yapımı sırasındaki faaliyetlerden dolayı dava dışı 3. şahısların zarar gördüğü iddiası ile önce …. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan ve sonrasında yargı yolu nedeniyle görevsizlik kararı verilerek … İdare Mahkemesi’ne gönderilen dava dosyaları ile bu dosyalardan verilen kararların icrası amacıyla açılan icra takip dosyaları celp ve tetkik edilmeden, alınan bilirkişi raporuna göre davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
O halde mahkemece yapılacak iş; dava dışı şirket ile davacı idare arasında ihale sonucu imzalandıktan sonra davalı yüklenici tarafından devralınan 07.12.1993 tarihli sözleşmenin 47. ve 48. maddeleri gözetilerek yol yapımı sırasındaki faaliyetlerden dolayı dava dışı 3. şahısların zarar gördüğü iddiası ile önce … Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan ve sonrasında yargı yolu nedeniyle görevsizlik kararı verilerek … İdare Mahkemesi’ne gönderilen dava dosyaları ile bu dosyalardan verilen kararların icrası amacıyla açılan icra takip dosyaları celp ve tetkik edilerek iş sahibi idare tarafından bu kapsamda yapılan ödemeler gerektiğinde mali müşavir bilirkişi marifetiyle belirlenmeli ve buna göre hüküm kurulmalıdır.
Sözleşme hükümleri doğru yorumlanmadan ve bahsi geçen dava dosyaları ile icra takip dosyaları celp edilmeden yetersiz bilirkişi raporuna göre karar verilmesi doğru olmamış, hükmün belirtilen sebeblerle bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün asıl ve birleşen dosyalar davacısı yararına BOZULMASINA, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 13.04.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.