YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/4425
KARAR NO : 2015/5975
KARAR TARİHİ : 23.11.2015
Mahkemesi :Malatya 2. Asliye Hukuk Hakimliği
Tarihi :17.07.2014
Numarası :2013/235-2014/1106
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup mahkemece ıslahla arttırılan miktar da dikkate alınarak davanın kabulüne dair verilen karar, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davalının diğer temyiz itirazlarına gelince;
Davacı davasında davalı ile aralarında düzenlenen sözleşme ile P.. İ.. P.. 8 Derslikli İlköğretim Okulu inşaatı yapımı işini üstlendiğini, sözleşme kapsamındaki imalâtları tamamladığını, davalı idarede bulunan ihale dosyasında mevcut evraklardan anlaşılacağı üzere okul inşaatının yer teslimi esnasında, okul inşaatının T.. ait yüksek gerilim hattının altında kaldığını; hattın değiştirilmesinin de uzun süreceği gerekçesiyle revize vaziyet planı yapıldığını ve okul yerinin aynı parsel üzerinde kalmakla kaydırılarak yeniden yer teslimi yapıldığını; bu plana göre de okulun sahası ve çevre ihata duvar kotlarının yeniden değiştirildiğini; B.. İ.. ve İ.. M.. 21.11.2005 tarihli yazısı ile ihale sözleşme bedelinde %6.9695’lik bir artış olduğundan bu artışa isabet eden 35.343,36 TL + KDV ödenmesi yönünde karar alınması gerektiği belirten yazıya rağmen ödemenin yapılmadığını ancak yapılan vaziyet planı ile sonradan değiştirilen vaziyet planı arasındaki yerin farklılıkları nedeniyle oluşan ihata duvarının bedel artışı olan 10.000,00 TL’nin fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla ödenmesini talep etmiş, yargılama sırasında talebini ıslah ederek 56.628.61 TL’ye çıkarmıştır. Davalı savunmasında, yüklenicinin, birim fiyat uyuşmazlığı hakkındaki B.. K.. kararını beklemeden idare tarafından tespit edilmiş fiyat üzerinden işe devam etmek zorunda olduğunu beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiş, mahkemece bilirkişiden alınan rapor dikkate alınarak sözleşme dışı imalâtların bedellerinin mahalline uygun değerlerine göre tahsili gerektiği gerekçesi ile dava kabul edilmiştir.
Taraflar arasında düzenlendiği ihtilâfsız 20.10.2004 tarihli sözleşmede imalâtın bedeli götürü olarak 507.109.342.852 TL olarak kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin 28.
maddesinde öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 22 ve 48. maddeleri uygulanır hükmü mevcuttur. Yine sözleşmenin 9.2.1 maddesinde sözleşme ekleri sayılmış olup sayılan ekler arasında Yapım İşleri Genel Şartnamesi de bulunmaktadır. Bu şartname dava ve sözleşme tarihinde yürürlükte olan 1086 sayılı HUMK’nın 287. ve 6100 sayılı HMK’nın 197. maddesine göre delil sözleşmesi niteliğinde olup mahkemelerce görevi gereği kendiliğinden gözetilmesi gerekir. Anılan Şartnamenin 22/b. maddesinde götürü bedelli işlerde sözleşme kapsamında kalması halinde %10’a kadar olan fazla imalâtın sözleşme fiyatlarıyla yaptırılacağı hükmü bulunmaktadır. Bu nedenle sözleşme dışı imalâtlar yönünden inceleme yapılırken sözleşmenin ilgili hükümleri ile şartname hükümlerinin dikkate alınması zorunludur. Yapılacak incelemede %10’u aşan imalâtın tespiti halinde ise bedelinin sözleşme ve işin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan 818 sayılı BK’nın 413 ve devamı maddeleri gereğince iş sahibi yararına olması koşuluyla yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleriyle belirlenmesi gerekir.
Somut olayda mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda iş artışının %6.9695 olduğu tespit edilmiş, ilave imalât değeri belirlenirken, hem yaklaşık maliyet cetveline göre mahalline uygun değerler esas alınarak hesap yapılmış hem de sözleşme fiyatına göre ilave imalât bedeli hesaplanmıştır. Mahkemece mahalline uygun değerler esas alınarak yapılan hesaplamadaki miktara hükmedilmiştir. Bu haliyle hükme esas alınan raporun az yukarıda açıklanan ilkelere uygun olmadığı açıktır. Mahkemece yapılması gereken bilirkişi raporunda sözleşme fiyatına göre ilave imalât bedeli olarak 35.343,36 TL hesaplandığından bu miktar üzerinden davanın kabulüne karar vermesi gerekirken hatalı inceleme ile davanın diğer hesaplama yöntemi ile 56.628.61 TL üzerinden kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır.
Ayrıca davalı Bakanlık 492 sayılı Harçlar Kanun’unun 13/j maddesine göre harçtan muaf olduğu halde, karar ve ilâm harcı ile sorumlu tutulması da usul ve yasaya aykırı olmuştur.
Kararın belirtilen sebeplerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalının diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 23.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.