YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/1035
KARAR NO : 2015/5506
KARAR TARİHİ : 03.11.2015
Mahkemesi :Bodrum 4. Asliye Hukuk Hakimliği (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
Tarihi :15.10.2014
Numarası :2013/331-2014/348
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı-k.davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Asıl ve karşı dava eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, asıl dava bakiye iş bedelinin tahsili için yapılan ilâmsız icra takibine itirazın iptâli ve takibin devamı karşı dava sözleşmenin feshi ve işin yapılmamış olması sebebiyle ödenen iş bedeli peşinatının istirtadı istemlerine ilişkindir. Mahkemece asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın reddine dair verilen karar davalı-karşı davacı iş sahibi vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı-karşı davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davacı-karşı davalı yüklenici arasında davalı-karşı davacı iş sahibine ait Bodrum Torba Z.. Mevkiindeki arsa üzerinde yapılacak inşaatın mimari, statik, elektrik ve mekanik projelerinin yapılması işi ile ilgili sözlü eser sözleşmesi ilişkisi kurulmuştur. Bu ilişki sebebiyle yüklenici 15.09.2011 gün …. nolu 472.000,00 TL bedelli faturayı daha işe başlamadan ve işi tamamlayıp teslim etmeden düzenleyerek davalı iş sahibine göndermiştir. İş bedeline mahsuben davacının banka hesabına toplam 160.000,00 TL ödenmiştir.
Bilahare 11.01.2012 tarihinde taraflarca imalât ve proje sözleşmesi başlıklı anlaşma imzalanmıştır. Davacı taraf ek iş talepleri nedeniyle bu sözleşmenin imzalandığını ileri sürmekte ise de; yazılı olmayan sözleşmenin kapsamı belli olmadığı ve yazılı sözleşmenin konusu da davalıya ait T.. Z… Mevkiindeki arsa üzerinde yapılacak inşaatın mimari, statik, elektrik, mekanik projelerin hazırlanması işiyle ilgili olduğundan 11.01.2012 tarihli anlaşma ile daha önceki şifahi sözleşmenin yazılı hale getirildiği, bu sözleşmede kapsam, yükümlülükler, bedel ve ödeme zamanlarının kararlaştırıldığının kabulü gerekir.
11.01.2012 tarihli yazılı sözleşmenin 3. maddesi gereğince hazırlanan projelerin belediyeye sunularak inşaat ruhsatının alınması, 4. maddesine göre teknik uygulama sorumluluğunu yerine getirilmesi ile bu konudaki ücret ve parasal ödemeler, 5. maddesi uyarınca ruhsat alınmadan önce kesinleşen projenin uygun programlarla hazırlanarak gerçekçi görüntüsünden en az 5 adet resmin iş sahibine sunulması ile 6. maddesine göre harita hariç tüm projelerin oda denetimlerinin yaptırılması davacı-karşı davalı yüklenicinin sorumluluğundadır. Sözleşmenin 9. maddesinde işin toplam bedeli KDV dahil toplam 550.000,00 TL olarak kararlaştırılmış olduğundan götürü bedellidir. Şifahi sözleşme aşamasında ödenen 160.000,00 TL’nin bu sözleşmenin peşin avansı olduğu kabul edilerek 40.000,00 TL’nin oda denetiminden geçtiğinde, 150.000,00 TL’nin mart ayı sonunda ruhsat alındığında kalan 200.000,00 TL’nin de ruhsat alındıktan sonra aylık 50.000,00’er TL’lik çeklerle ödeneceği de bu maddede kabul edilmiştir. İşin süresi ve teslim tarihi belirlenmemiştir.
Davalı-karşı davacı iş sahibi aşamalardaki savunmalarında işin süresinde tamamlanıp teslim edilmediği gibi, 11.07.2012 tarihinde Bodrum Belediyesince ruhsat çalışmaları durdurulduğundan 11.07.2012 tarihinden sonra ilgili odalara onaylattırılan projelerin uygulanmasının imkansız olduğu ve imkansızlıkta yüklenicinin kusurlu olduğu ve sözleşmeyi haklı olarak fesih ettikleri ileri sürülerek asıl davanın reddi, karşı davalarının kabulünü istemiştir.
Bodrum Belediyesi ve İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nün 10.07.2013 gün 2149 sayılı yazısında; söz konusu alanı kapsayan 1/100000 ölçekli çevre düzeni planı mevcut olduğu, buna bağlı olarak belediye meclisince kabul edilen II ve III. Etap Bodrum Torba 1/5000 ve 1/1000 ölçekli koruma amaçlı imar planları, I, II ve III, derece doğal sit ve III. Derece arkeolojik sit alanında kaldığından Muğla Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonuna gönderilip komisyonun 22.12.2011 tarih 11 sayılı kararı ile uygun görülerek 29.12.2011 tarihinde belediyece de onaylanarak yürürlüğe girdiği ve uygulamaya geçildiği belirtildikten sonra, söz konusu olaylı planları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıkları Koruma Genel Müdürlüğü 11.07.2012 tarih 4842 sayılı yazıları ile bakanlıklarca onaylandıktan sonra yürürlüğe gireceği ve onay işlemleri henüz tamamlanmamış olduğundan, onay işlemleri tamamlandıktan sonra imar durum taleplerinin değerlendirileceği belirtilmiştir. Yine aynı Belediye’nin 14.02.2014 gün 1458 sayılı yazısında sözleşme konusu parselin 2012-2013 yılları arasında onaylı tadilat ve onaylı mimarı projelerinin bulunmadığı belirtilmiştir. Mahkemece ifa imkansızlığı savunmasına rağmen bununla ilgili araştırma yapılmamıştır.
Eser sözleşmelerinde kural olarak yüklenicinin iş bedeline hak kazanabilmesi için eseri sözleşme ve ekleri, imar mevzuatı, fen ve tekniğine uygun olarak tamamlayıp iş sahibine teslim etmesi gerekir. İş tamamlanmadan sözleşmenin fesih edilmesi ya da yüklenicinin işi terketmesi halinde yapılan kısmın iş sahibinin yararına ve kullanılabilir olması koşuluyla bedeli, sözleşme fiyatlarıyla ya da eldeki davada olduğu gibi götürü bedeli olması halinde gerçekleştirilen imalâtın işin tamamına göre fiziki oranı bulunup bu oranın götürü bedele uygulanmasıyla hesaplanır.
Bu durumda davacı yüklenici tarafından 11.01.2012 tarihli sözleşmede üstlenilen bir kısım işlemlerin yapılmadığı ve inşaat ruhsatlarının da alınmadığı anlaşıldığından mahkemece davacı tarafından çizildiği iddia olunan mimari, statik, elektrik ve mekanik proje asılları ibraz ettirilerek, ilgili odaların tasdik edildiğine dair yazı suretleri de eklenerek, Bodrum Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’ne gönderilip, sözleşme tarihi ve mimar ve mühendis odalarınca projelerin onaylandığı tarihler ile icra takip ve dava tarihleri de belirtilerek bu tarihlerde yürürlükte bulunan imar planları ile imar mevzuatına göre davacının hazırladığını ileri sürdüğü projelerin uygun ve projelere göre tadilat ya da inşaat ruhsatı verilmesinin mümkün olup olmadığı sorulup tespit edildikten sonra imkansızlık varsa bunun ortaya çıktığı tarihe göre yüklenicinin kusuru olup olmadığı da gözönünde tutulmak suretiyle yeniden oluşturulacak konusunda uzman bilirkişi kurulundan sözleşmenin götürü bedelli olması sebebiyle işin kapsamı (tamamı) 11.01.2012 tarihli sözleşmeye göre belirlenip fiziki orana göre hakedilen iş bedeli konusunda gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp ihtilâfsız olan 160.000,00 TL ödeme düşülerek asıl ve birleşen davada sonucuna uygun bir karar verilmesi ve bedele hükmedilmesi halinde yapılan projelerin davalı karşı davacı iş sahibine teslimine de karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanlış değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
Öte yandan alacağın varlığı ile miktarı yapılan yargılama ve alınan bilirkişi raporuyla saptanmış olup bu haliyle alacağın likit olmadığı ve davalı iş sahibi işlemiş faize itirazında haklı olup tamamen haksız da olmadığından asıl davada koşulları oluşmayan icra inkâr tazminatı talebinin reddi yerine kabulü de isabetsiz olmuştur.
Kararın belirtilen sebeplerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı-karşı davacının diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü hükmün davalı-karşı davacı iş sahibi yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı-k.davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 03.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.