YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/676
KARAR NO : 2014/6942
KARAR TARİHİ : 01.12.2014

Mahkemesi : Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi
Tarihi : 13.03.2013
Numarası : 2011/371-2013/87

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan sözleşmenin iptâli, satılan ayıplı malın geri alınması, davalıya ödenen bedelin tahsili, davalıya verilen çekin iadesi ve eserdeki eksik ve ayıplarla ilgili alacak istemine ilişkindir.
Yerel mahkemede görülen davanın yapılan açık yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulü ile davacının akdin feshi ve ödenen bedelin iadesi ve zarar taleplerinin reddine, eksik mal bedeli olan 300,00 TL+%18 KDV=354,00 TL’nin 17.03.2011 temerrüt tarihinden itibaren değişen oranda avans faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davacının diğer temyiz itirazlarının incelemesine gelince; eser sözleşmesi karşılıklı edimleri içeren bir iş görme akdidir. Yüklenicinin edimi, eseri meydana getirmek ve iş sahibine teslim etmek, iş sahibinin karşı edimi ise teslim edilen eserin bedelini ödemektir. Eser, yüklenicinin sermayesi, sanat ve becerisini kullanarak gerçekleştirdiği sonuçtur. İş sahibi ısmarladığı eserin belli nitelikler taşımasını, amacını karşılamasını arzu eder. Şayet ısmarlanan eser iş sahibinin beklentisini karşılamıyorsa sözleşmenin yararlar dengesi iş sahibi aleyhine bozulur. Bu bakımdan eser fen ve sanat kurallarına uygun ve iş sahibinin amacını karşılar nitelikte imâl edilmelidir. Aksi halde eser ayıplıdır ve yüklenicinin ayıba karşı zararlı sonuçtan sorumluluğu ortaya çıkar. Bir tanımlama yapmak gerekirse; yüklenicinin ayıba karşı zararlı sonuçtan sorumluluk borcu yüklenicinin eseri teslim borcunu tamamlayıcısı olarak meydana getirdiği eserde ortaya çıkan ayıp ve eksiklikleri üstlenme borcudur. Bu gibi durumlarda eserde dürüstlük kuralları gereğince bulunması gereken niteliklerin yokluğu söz konusudur. Yüklenicinin ayıba karşı zararlı sonuçtan sorumluluk borcundan doğan iş sahibinin hakları sözleşme ve dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Yasası’nın 360. maddesinde gösterilmiştir. Bunlar ayıbın ağırlığına göre eserdeki ayıpların giderilmesini talep, ayıplı eserden ötürü ücretten indirim istemek ve eseri kabulden kaçınmaktır.
818 sayılı Borçlar Yasası’nın 360/1. maddesi uyarınca yapılan şey iş sahibinin kullanamayacağı ve nısfet kaidesine göre kabule icbar edilemeyeceği derecede kusurlu veya mukavele şartlarına aykırı olursa iş sahibi o şeyi kabulden imtina edebilir. İş sahibinin Yasanın bu hükmünden yararlanabilmesi için teslim edilen eserin benzeri imalâtlarda bulunan değer kalitede olmaması, bu yüzden de iş sahibinin eserden beklediği amacı karşılamaması gerekir. Eseri kabulden kaçınma hakkı (sözleşmenin feshi) eseri teslim almadan kaçınma şeklinde kullanılabileceği gibi eğer ayıplar teslimden sonra kullanma ile ortaya çıkıyorsa zamanaşımı süresinde bunların öğrenilmesi ile kullanılabilir. İş sahibinin sözleşmenin feshi hakkını kullanması ile sözleşme geriye etkili olarak ortadan kalkar ve taraflar fesihten önce edimde bulunmuşlarsa bunların sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca iadesini isteyebilir (BK. 108/1).
Açıklanan olgular gözönünde bulundurularak dava konusu somut olaya dönülürse;
Davalı yüklenici şirket davacı iş sahibi şirkete ait …..Su Arıtma Sistemi ile ilgili malzemelerin temini, montajının yapılması ve işletmeye alınması işini üstlenmiş, yanlar arasında 07.04.2011, 08.03.2011 tarihli iki adet sözleşme düzenlenmiştir. Birinci sözleşmede iş bedeli 6.621,00 TL, ikinci sözleşmede 2.823,00 TL olarak kararlaştırılmıştır.
Davalı yüklenici sözleşme gereği edimini ifa etmiştir. Uyuşmazlık, sözleşmenin iptâli, satılan ayıplı malın geri alınması, davalı yükleniciye ödenen 6.621,54 TL’nin tahsili, ikinci sözleşme bedeline karşılık olarak verilen 02.06.2011 keşide tarihli 2.823,00 TL bedelli, 3182780 nolu İş Bankası Çaycuma Şubesi’ne ait çekin iadesi, eksik ve ayıplı imalât nedeni ile doğan zararın tahsili noktalarında toplanmaktadır.
Eldeki davada yapılan yargılama sürecinde her iki sözleşmenin fotokopi suretleri, fatura örneği getirilmiş, tarafların göstermiş olduğu kanıtlar da toplandıktan sonra dosya üzerinden inceleme yapılarak iki ayrı makine mühendisi teknik bilirkişiden rapor ve ek rapor alınmıştır. Bilirkişi raporlarında eserin hangi amaçla kullanılacağı bilindiğinden literatürde kazan besi suyu için istenilen 0,1 Fr. sertliği değerinin cihaz tarafından sağlanamaması nedeni ile davalı tarafından satılan cihazın gizli ayıplı olduğu, bu durumda cihazın davalı yüklenici tarafından geri alınması ve bedelinin davacıya ödenmesi gerektiği belirtilmiştir. Yerel mahkemece bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı bir bütün halinde değerlendirilerek davanın kısmen kabulü ile akdin feshi ve ödenen bedelin iadesine, zarar taleplerinin reddine, eksik mal bedeli olan 354,00 TL’nin 17.03.2011 temerrüt tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ile tahsiline karar verilmiştir.
Mahkemece eksik ve ayıplı imalâttan doğan zarar nedeni ile talep edilen alacak isteminin reddine karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak akdin feshi ve ödenen bedelin iadesi isteminin reddine ve eksik mal bedelinin tahsiline karar verilmesi yerinde görülmemiştir. Şöyle ki; yanlar arasında iş bedeline karşılık olarak 6.620,54 TL’nin ödendiği ve ikinci sözleşme bedeline karşılık olarak verilen İş Bankası Çaycuma Şubesi’ne ait 02.06.2011 keşide tarihli 2.823,00 TL bedelli 3182780 seri nolu çekin verildiği konusunda çekişme bulunmamaktadır. Yapılan teknik bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen iki ayrı raporda eserin kullanılmayacak kadar hatalı olduğu tespit edilmiştir. Şu halde eser benzeri imalâtlarda bulunan değer ve kalitede değildir. İş sahibinin eserden beklediği amacı karşılamamaktadır. Eserde belirlenen gizli ayıp eserin reddini gerektirmektedir.
Eserin reddini gerektiren nedenler ortaya çıktığına göre yüklenici olan davalı eserin bedelini isteyemez. İş sahibi olarak davacı sözleşmenin feshini ve eser bedeli olarak ödediğinin iadesini ve ikinci sözleşme bedeline karşılık verdiği çekin iadesini, ödenmişse bedelinin istirdadını isteyebilir (818 sayılı BK. madde 108/1).
O halde mahkemece yapılması gereken iş; davacı iş sahibinde bulunan cihazın davalı yükleniciye iadesi koşulu ile sözleşmenin feshine, davacı iş sahibi tarafından davalı yükleniciye ödenen 6.620,54 TL’nin tahsiline, İş Bankası Çaycuma Şubesi’ne ait 02.06.2011 keşide tarihli 2.823,00 TL bedelli, 3182780 seri nolu çekin davacıya iadesine, ancak dava açıldıktan sonra ödendiği anlaşıldığında, istirdadına karar vermekten ibaret olmalıdır.
Yerel mahkemece açıklanan hususlar gözden kaçırılarak kanıtların ve uygulanacak Yasa hükümlerinin hatalı değerlendirilmesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, kararın temyiz eden davacı yararına bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ:Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 01.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.