YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/5750
KARAR NO : 2015/4683
KARAR TARİHİ : 30.09.2015
Mahkemesi :Ankara 16. Asliye Ticaret Mahkemesi
Tarihi :27.02.2014
Numarası :2011/411-2014/69
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Uyuşmazlık Atasu Barajı İnşaatına ait 02.12.1997 tarihli sözleşmeden kaynaklanmış olup, dava müfettiş raporu uyarınca 80 nolu ara hakedişten yapılan kesintinin istirdadı istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar, davalı idare vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece davanın kabulüne gerekçe olarak YF-13 pozuna ilişkin birim fiyatın sözleşme eki Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi’nin (BİGŞ) 20. maddesine uygun olarak yapıldığı, idarece onaylanarak kesinleştiği ve sözleşme eki haline geldiği, ara hakedişlerdeki ödemeler onaylı fiyatlara göre yapıldığından ve birim fiyatın tespitinde maddi bir hata da yapılmadığından fazla ödeme bulunmadığı, karşılıklı olarak tespit edilen birim fiyat her iki taraf için de bağlayıcı olduğundan yapılan kesintinin haksız olduğu hususları gösterilmiştir. Sözleşme eki BİGŞ’nin “Fiyatı Belli Olmayan İşler” başlıklı 20. maddesinde keşif özetinde veya birim fiyat cetvelinde fiyatı gösterilmemiş olup da yapılması idarece istenen yapım ve hizmet işlerinin yeni birim fiyatlarının ne şekilde tespit edileceği, öncelik sırasına göre hangi analiz ve rayiçlerin uygulanacağı açıklanmıştır. Bu hüküm uyarınca fiyatı belli olmayan işlerin birim fiyatının maddede belirtilen analizler ve rayiçler sırasına göre uygulanmak sureti ile belirlenmesi gerekir. Sözleşme ve eklerine aykırı olarak tespit edilmiş yeni birim fiyatları idarece onaylanmış ve ara hakedeşlerde uygulanmış olması bu fiyatları sözleşme eki haline getirmez ve sözleşmenin tarafları için bağlayıcı kılmaz. BİGŞ’nin 39. maddesine göre ara hakedişlerde yapılan ödemeler kesin ödeme niteliğinde bulunmadığından ve kazanılmış hak da oluşturmadığından hatalı ödemelerin zamanaşımı süresi içinde her zaman düzeltilmesi ve geri alınması mümkündür. Somut olayda, ödemelere esas alınan 11.12.2009 tasdik tarihli YF-13 pozuna ait yeni birim fiyatın BİGŞ’nin 20. maddesi uyarınca DSİ Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığı birim fiyat analizlerinden yararlanılmak suretiyle belirlendiği yazılı ise de hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda ödemelere esas alınan yeni birim fiyat tespitinin BİGŞ’nin 20. maddesine ve maddedeki sıralamaya uygun olup olmadığı, kullanılan analiz ve rayiçlerin yerinde olup olmadığı denetlenmemiş, anılan maddeye uygun yeni birim fiyat tespiti yapılmamış, emsal olarak sunulan yeni birim fiyatlar ile ödemelere esas alınan birim fiyat arasındaki 5 kata varan çelişkinin nedenleri de Yargıtay denetimine elverişli şekilde izah edilmemiş, yalnızca hesaplamada maddi hata bulunmadığı yönünde yüzeysel bir inceleme yapılmıştır. Bu hali ile anılan rapor hüküm tesisine elverişli bulunmamaktadır.
Mahkemece yapılacak iş; yukarıda izah edildiği gibi ödemelere esas alınan yeni birim fiyatın davalı idare yönünden bağlayıcı olmadığı ve kazanılmış hak oluşturmayacağı kabul edilerek HMK’nın 281/3. maddesi uyarınca yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulundan alınacak raporla YF-13 pozuna ait yeni birim fiyatı sözleşme ve eklerine uygun olarak belirlemek, belirlenen yeni birim fiyata göre değerlendirme ve hesaplama yapılarak ara hakedişlerde davacıya fazla ödeme yapılıp yapılmadığını, yapıldı ise ne miktar yapıldığını, 80 nolu hakedişten yapılan kesintinin tamamen veya kısmen haksız olup olmadığını açıklığa kavuşturmak ve sonucuna uygun hüküm kurmak olmalıdır. Eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde davanın kabulü doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle davalı D.. M.. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı D.. M.. yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 30.09.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.