YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/6679
KARAR NO : 2014/4107
KARAR TARİHİ : 12.06.2014
Mahkemesi : Ankara 19. Asliye Hukuk Hakimliği
Tarihi : 21.05.2013
Numarası : 2012/67-2013/291
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı T.-Z.Tekstil Tic. ve San. A.Ş vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan ayıplı mal nedeniyle ödenen bedelin tahsili talebiyle açılan alacak davasıdır. Davacı iş sahibi, davalılar ise yüklenicidir.
Davacı vekili, davalı yüklenici C. E. D.’dan tül perde, zebra tipi store perde ve aksesuarlarını aldığını, bedelini kredi kartı ile ödediğini, malların teslim edildiğini, ancak malların ayıplı olduğunu, perdelerin markasının T. marka olması gerekirken T. marka olmadığını, ayıplı mallara ödenen bedelin tahsiline karar verilmesini talep etmiş, davalı Z.Tekstil vekili; görev ve husumet itirazında bulunarak davacı ile ilişkilerinin olmadığını, davacının ürünü aldığında kontrol etmesi gerektiğini savunmuş, diğer davalı A.. T..-C. E.D. vekili ise, müvekkilinin diğer davalının bayiisi olduğunu, ağırlıklı olarak T. marka ürünler sattığını, davacının fiyatı uygun olan başka ürünler beğenip satın aldığını, davacının evine beğendiği perdelerin monte edilip ödemenin alındığını, perdelerin kullanım hatası sonucu makaralarının çıktığını ve davanın haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemişler, mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, karar davalı T.-Z. Tekstil Ticaret A.Ş vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı şirket ile davalılardan A. T.C. E. D. arasında 15.08.2010 tarihli sipariş formu ile kurulduğu anlaşılan sözleşme, sözleşme ve dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 355 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi niteliğindedir. Kurulduğu anlaşılan eser sözleşmesinin tarafları, davacı ile davalı A.T.-C.E. D.’dur. Z.Tekstil Ticaret A.Ş sözleşmenin tarafı değildir.
Sözleşmelerin nispiliği ilkesi gereği sözleşme, kural olarak o sözleşmede taraf olanları bağlar. Sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıklarda davanın tarafları da sözleşmenin taraflarıdır. Yargıtay içtihatlarında ve öğretide bu durum taraf sıfatı olarak adlandırılmaktadır.
Taraf sıfatı, bir başka deyişle husumet ehliyeti, dava konusu hak ile kişiler arasındaki ilişkiyi ifade eder. Sıfat, bir maddi hukuk ilişkisinde tarafların o hak ile ilişkisinin olup olmadığının belirlenmesi anlamına gelir. Davacı sıfatı, dava konusu hakkın sahibini, davalı sıfatı ise dava konusu hakkın yükümlüsünü belirler. Uygulamada davacı sıfatı, aktif husumeti, davalı sıfatı ise pasif husumeti karşılayacak şekilde değerlendirilmektedir. Dava konusu şey üzerinde kim ya da kimler hak sahibi ise, davayı bu kişi veya kişilerin açması ve kime karşı hukuki koruma isteniyor ise o kişi veya kişilere davanın yöneltilmesi gerekir. Bir kimsenin davacı veya davalı sıfatına sahip olup olmadığı tıpkı hakkın mevcut olup olmadığının tayininde olduğu gibi maddi hukuka göre belirlenir. Taraf sıfatının bu anlamda önemli özelliği ise, def’i değil itiraz niteliğinde olması nedeniyle taraflarca süreye ve davanın aşamasına bakılmaksızın her zaman ileri sürülebileceği ve taraflar ileri sürmemiş olsalar bile mahkemece re’sen nazara alınmasıdır.
Bu anlatımlar ışığında somut olaya geldiğimizde; kurulduğu anlaşılan eser sözleşmesinin tarafları, davacı ile davalı A. T.-C. E.D.’dur. Z.Tekstil Ticaret A.Ş sözleşmenin tarafı değildir. Bir başka deyişle bu davalının taraf sıfatı bulunmamaktadır. Ayrıca, bu davalının 818 sayılı mülga Borçlar Kanunu’nun 110. maddesi hükmü gereğince başkasının fiilini taahhüt etmesi de söz konusu değildir. Bu nedenlerle; bu davalı aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar vermek gerekir ise de bu davalının da alacaktan sorumlu tutulması doğru olmamış, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı T.Z.Tekstil Tic. ve San. A.Ş vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı T.-Z. Tekstil Tic. ve San. A.Ş yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı T.-Z.Tekstil Tic. ve San. A.Ş’ye geri verilmesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 12.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.