YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/6019
KARAR NO : 2014/4723
KARAR TARİHİ : 04.07.2014

Mahkemesi :İzmir 5. Asliye Hukuk Hakimliği
Tarihi :24.05.2013
Numarası :2009/496-2013/300

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı ile davalı R. R. Müş. Mim. Yatırım İnş. San. Tic. Ltd. Şti. vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

– K A R A R –

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup yaklaşık maliyetin hazırlanmasında abartılı metrajlar ve afaki imalâtlara yer verilmesi, tadilat ve onarımların bir kısmı az miktarda yapılmış, bir kısmı hiç yapılmamış olmasına rağmen tamamı yapılmış gibi gözetilerek fazla ödeme yapılmak suretiyle idarenin uğradığı zararın ve haksız tahsil edilen iş bedelinin müşavir firma, yüklenici şirket ve idare elemanlarından tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, yüklenici davalı, R. R. M. M.Y.İnş. San. Tic. Ltd. Şti. hakkındaki davanın kısmen kabulüne, kesin hesap ve kesin kabul yapılmadığından müşavir firma B. Mimarlık Müh. Müş. Hiz. Ltd. Şti. ile koşulları oluşmadığından idare elemanları hakkındaki davanın reddine dair verilen karar davacı ile davalı yüklenici şirket vekilince temyiz edilmiştir.
Davacı iş sahibi idare ile davalı firma B. Mimarlık Müh. Müş. Hiz. Ltd. Şti. arasında imzalanan 08.12.2005 gün 21472 yevmiye nolu sözleşme ile davalı firma 11 adet eski eserin ihale dosyasının hazırlanması ve onarım kontrollük işini üstlenmiştir. Müşavir firmanın İ.T.L. P. Cami’nin 2007 yılı onarımı için hazırladığı mahal listesi ve diğer ihale dokümanları ile tespit ettiği yaklaşık maliyetin idare tarafından onaylanmasından sonra yapılan ihale sonunda davalı yüklenici R.R.Müşavirlik Mimarlık Yatırım İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ile 19.04.2007 gün 6017 yevmiye nolu sözleşme imzalanmıştır. Sözleşmenin 6.1. maddesinde sözleşmenin anahtar teslimi götürü bedelli sözleşme olup, ihale dokümanında yer alan uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal
listelerine dayalı olarak işin tamamının 429.863,14 TL bedelli olduğu belirtilmiştir. 7. maddede de Katma Değer Vergisi’nin sözleşme bedeline dahil olmayıp, idare tarafından yükleniciye ödeneceği kararlaştırılmıştır. 29.11.2007 tarihli geçici kabul tutanağı ile 24.08.2007 tarihine itibar edilmek suretiyle geçici kabul tutanağında 5 kalem halinde sayılan kusur ve eksikler ile birlikte geçici kabul yapılmış, sözleşme konusu işle ilgili 3 adet hakediş düzenlenmiştir. Kesin hesap ve kesin kabul işlemlerinin yapılmadığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Davalı müşavir firma ile yüklenici şirket ve idare elemanlarına karşı ileri sürülen iddialar ve talep edilen zararların cinslerine göre davada çözümü gereken husus, ihale evrakları arasında bulunan yaklaşık maliyet cetveli ile ihale dokümanlarında ki fiyatların gerçek piyasa fiyatlarına uygun düşüp düşmediği, mahal listesinin restorasyon projesine aykırı hazırlanıp hazırlanmadığı ve kabul edilemeyecek derecede fazla ihale bedeli belirlenip sözleşme yapılıp yapılmadığı ile yüklenici tarafından gerçekleştirilen imalâtlara göre hakettiğinden fazla ödeme yapılıp yapılmadığından ibarettir. Davalı yüklenici, gerçekleştirdiği imalâttan fazla yapılan ödemelerden her halükarda sorumlu ise de, ihale evrakları ve yaklaşık birim fiyatlarının düzenlenmesi, bu dokümanların restorasyon projesine aykırı olarak hazırlanması ve fiyatın fahiş olarak tespitinde katkısı olduğu ispat edilemediği sürece bu sebeple yapılan fazla ödemelerden sorumlu değildir.
Diğer yandan davacı idare, yaklaşık maliyet cetveli ile ihale dokümanlarındaki fiyatların piyasa fiyatlarının üzerinde tespit edildiği, mahal listesinin abartılı olarak düzenlendiği ve hayali imalâtlara yer verildiğini ileri sürdüğünden, idare elemanları fiyatlar ve imalâtların belirlenmesi ile fazla ödeme yapılmasında kusurlu olduklarının saptanması halinde haksız fiil hükümlerine göre fazla ödeme ile oluşan idare zararından sorumludurlar.
Davalı müşavir firmanın iş bedeline hak kazanabilmesi için imzaladığı sözleşme ve eklerine göre üstlendiği ihale evrakları ve mahal listesinin hazırlanması yaklaşık maliyetin tespiti ve kontrollük işlerini davacı idare yararına yapması gerekir. Sözleşmeye aykırılık halinde iş bedeline hak kazanamayacağı gibi kusurunun bulunması halinde oluşan idare zararından da sorumlu olur.
Dosya kapsamından kesin kabul ve kesin hesap işlemlerinin yapılmadığı anlaşılmakta ise de, yüklenici şirket tarafından onarım işi bitirildiği belirtilerek iş sahibine teslim edildiği ve geçici kabul yapıldığı, davacı idare tarafından da fazla ödeme yapıldığı ve idare zarara uğratıldığından bahisle kesin kabul ve kesin hesap yapılamayarak eldeki dava açıldığına göre, mahkemece tasfiye kesin hesabının çıkartılarak sonucuna göre fazla ödeme yapılıp yapılmadığı, davacı idarenin zarara uğrayıp uğramadığı ve davalıların hangi hukuki sebeplerle sorumlu olacaklarının tespiti gerekir. Erken açılan bir davadan söz edilemeyeceği gibi, ihtilafın halli için kesin kabul kesin hesap işlemlerinin yapılmasını bekleme zorunluluğu da bulunmamaktadır.
Bu durumda mahkemece öncelikle sözleşme eki ihale evrakları ve dokümanlarında yapılması kararlaştırılan işlerin sözleşme tarihi itibariyle piyasa fiyatlarının ticaret ve sanayi odaları ile ilgili meslek kuruluşlarından sorularak tespit edildikten sonra bilirkişi kurulundan yaklaşık maliyet cetveli, mahal listesi, ihale evrakları ve sözleşme bedelinin belirlenmesinde
davalı müşavir firmanın sözleşmeye aykırı davranıp davranmadığı, müşavirlik hizmet bedeline hak kazanıp kazanmadığı kusurlu davranışıyla fazla ödeme ve idare zararına neden olup olmadığı ve miktarı, yine bunların belirlenmesinde davalı idare elemanlarının ihmal ve kusurları bulunup bulunmadığı varsa dereceleri ve miktarları ile davalı yüklenicinin sözleşme ile eki ihale dokümanlarına göre yapımını üstlendiği halde hiç yapmadığı ya da eksik yaptığı işler olup olmadığı ve bunlar sebebiyle kendisine ne miktarda fazla ödeme yapıldığı konusunda gerekçeli ve denetime elverişli ek rapor alınıp, davalı yüklenicinin ihale evraklarında fiyatın yüksek belirlenmesi ya da hayali imalât gösterilmesinde katkısı bulunup bulunmadığı değerlendirilerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanlış değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır. (Yargıtay 15. HD.’nın 05.06.2013 gün 2012/3457 E. 2013/3665 K. sayılı ilâmı)
Öte yandan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 3/2. maddesine göre birden fazla davalı aleyhine açılan davanın reddinde red sebebi ortak olan davalılar vekili lehine tek, red sebebi ayrı olan davalılar vekili lehine ise her ret sebebi için ayrı ayrı vekâlet ücretine hükmolunacağı belirtilmiştir. Somut olayda davalı müşavir firma hakkındaki red sebebi kesin hesap ve kabulün yapılmamış olması idare elemanı Raziye ve Kemal’in kontrol ettiği işlerde eksik ve ayıp bulunmaması, davalı idare elemanları Z.. Ö..’in de kontrollük görevinin bulunmaması ile hatalı imalâtı tespit imkânının bulunmaması olup, red sebebi ortak olan davalılar Raziye ve Kemal için tek vekâlet ücreti tayini gerekirken bu davalılar lehine ayrı ayrı vekâlet ücretine hükmedilmesi de kabul şekli itibariyle usul ve yasaya aykırı olmuştur
Kararın belirtilen sebeplerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davacı ile davalı yüklenici R.R. Müşavirlik Mimarlık Yatırım İnş. San. Tic. Ltd. Şti. yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı R.R. Müş. Mim. Yatırım İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’ye geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 04.07.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.