YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/4493
KARAR NO : 2014/3159
KARAR TARİHİ : 07.05.2014

Mahkemesi :İstanbul 12. Asliye Hukuk Hakimliği
Tarihi :30.11.2012
Numarası :2008/428-2012/567

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan manevi giderim istemine ilişkindir.
Yerel mahkemede görülen davanın yapılan açık yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulü ile 40.274,00 TL manevi giderimin 31.12.2008 ödeme tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Davalı yüklenici şirket davacı iş sahibi K.. B..na ait …Mah…. Sok.- Fethi Sok. – Sabır Sok. Bordür-Tretuar yol inşaatının yapım işini üstlenmiş, yanlar arasında 17.03.2004 tarihli yapım işlerine ait tip sözleşme düzenlenmiştir. Sözleşmenin 6.1 maddesi uyarınca iş bedelinin 61.712.500.000 TL olduğu, sözleşmenin 9. maddesi gereğince Yapım İşleri Genel Şartnamesi, idari şartname, sözleşme tasarısı, birim fiyat tarifeleri, özel teknik şartname ve genel teknik şartname sözleşmenin ekleri olarak kabul edildiği, sözleşmenin 10.1.1 maddesi gereğince yer tesliminden itibaren 90 gün içinde işin tamamlanarak geçici kabule hazır hale getirileceği kararlaştırılmıştır. Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 9. maddesinde işin devamı sürecinde meydana gelecek kazalardan, bu kazaların sebep olacağı can ve mal kaybından ve üçüncü kişilere verilecek her türlü zararlardan yüklenicinin doğrudan sorumlu olacağı hükme bağlanmıştır.
Davalı yüklenici inşaat işinin yapımına başlamış, çalışmalar devam ederken 25.07.2004 tarihinde meydana gelen kazada dava dışı G. Y. adlı kişi merdivenin çevresinde olması gereken korkulukların olmaması, dikkatsizlik, tedbirsizlik, baş dönmesi gibi rahatsızlık ve denge kaybı sonucu merdivenlerden gecip binaya girmek isterken düşüp hayatını kaybetmiştir. Olaya ilişkin olarak Şişli 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2005/309 Esas 2008/716 Karar sayılı dava dosyasında dikkatsizlik ve tedbirsizlik sonucu ölüme sebebiyet vermek suçundan dolayı görülen davada davalı yüklenici şirket yetkilisi M. T. 3/8 oranında davacı iş sahibi belediyenin elamanı kontrol mühendisi M. Ç. 3/8 oranında, Müteveffa G. Y. 2/8 oranında kusurlu hareket ettikleri belirlenerek sanık M.T. 9 ay hapis ve 165 YTL adli para cezası ile cezalandırmasına, kontrol mühendisi M. Ç. hakkında gereğinin takdir ve ifası için Şişli Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunmasına karar verilmiştir. M. G. Y. hak sahipleri Ş., Y., D. ve G. Y. tarafından davalı iş sahibi idare aleyhine açılan ve İstanbul 5. İdare Mahkemesi’nin 2005/2855 Esas 2007/1620 Karar sayılı dava dosyasında görülen davada yapılan yargılama sonucunda 50.000,00 TL manevi giderimin 29.08.2005 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte iş sahibi K.. B..’ndan alınarak davacılar Ş., Y., D. ve G. Y.ödenmesine karar verilmiştir. Bu ilâma dayanılarak Şişli 4. İcra Müdürlüğü’nün 2007/19341 Esas sayılı dosyasında Belediye aleyhine yapılan icra takibi sonucunda 80.548,26 TL tahsil edilmiştir.
Eldeki bu davada yapılan yargılama sürecinde ceza dosyası, idare mahkemesinin dosyası, icra takip dosyası getirilmiş tarafların gösterdikleri kanıtlar da toplandıktan sonra mali müşavir bilirkişiden rapor ve ek rapor alınmıştır. Bilirkişi raporunda davacının toplam ödeme tutarının 80.548,26 TL olduğu bu miktarda zararının doğduğu davalıdan bu bedeli rücuan isteyebileceği rapor edilmiştir.
Yerel Mahkemece Ceza dava dosyasında belirlenen kusur durumu dikkate alınarak hesaplanan miktarın yarısı olan 40.274,00 TL’ye hükmedilmiştir.
Yerel mahkemece yapılan bu nitelendirme usul, yasaya ve yönteme uygun görülmemiştir. Şöyle ki; hukuk yargıcı, kusur olup olmadığına karar vermek için ceza hukukunun mesuliyete dair hükümleri ile bağlı olmadığı gibi kusurun takdiri ve zararın miktarını tayin hususunda da ceza mahkemesi kararı ile bağlı değildir (HGK. 10.01.1975 T. 11-406 E. K. 1).
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Yasası’nın 53. maddesi uyarınca ceza mahkemesinde yapılan yargılama sonucunda verilen mahkumiyet kararı maddi olgu yönünden hukuk yargıcını bağlar ancak kusur oranı yönünden bağlayıcı değildir.
Dava konusu somut olayda davacı iş sahibi idare ile davalı yüklenici arasında 818 sayılı Borçlar Yasası’nın 355’nci maddesinde tanımlanan eser sözleşmesi ilişkisi bulunmaktadır. Eser sözleşmesinde yüklenici, yaptığı işin uzmanı olup, eser denilen sonucun gerçekleşmesini taahhüt eder. İş sahibinden talimat almaz, ona karşı bağımsızdır. İş sahibi ancak hile veya ağır kusur durumunda sorumludur.
Bu bakımdan yerel mahkemece açıklanan olgular ışığında konunun uzmanı bilirkişi kurulundan rapor alınmaksızın sonuca gidilmesi isabetli olmamıştır.
O halde mahkemece yapılması gereken iş, eser sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıklar konusunda uzman üç kişilik bilirkişi kurulu oluşturularak sözleşme, sözleşme eki ihale dökümanları, şartnameler, Ceza ve İdare mahkemesinin dosyaları, icra takip dosyası ve tüm dosya içeriği belgeler bir bütün halinde incelenerek taraflar ile kazada ölen G. Y. kusur durumları saptanmalı ve bu kapsamda G. hak sahiplerinin hak kazandığı manevi giderim tutarı belirlenmeli, davacının rucüan giderim isteminin de elde edilerek sonuç dairesinde karara bağlanmasından ibaret olmalıdır.
Açıklanan olgular gözden uzak tutularak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 07.05.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.