YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/3257
KARAR NO : 2014/3742
KARAR TARİHİ : 30.05.2014
Mahkemesi : İstanbul 8. Asliye Ticaret Mahkemesi
Tarihi : 20.02.2013
Numarası : 2004/976-2013/31
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili Avukat … ile davalı vekilleri Avukat… ve Avukat … geldi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 355 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak ve teminat mektuplarının iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 16. maddesinde; değer ölçüsüne göre harca tabî işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerlerin esas alınacağı, 21. maddesinde, yargı harçlarının (1) sayılı tarifede yazılı nisbetler üzerinden alınacağı, 28-a maddesinde, karar ve ilâm harçlarının 1/4’ünün peşin ödeneceği belirtilmiştir. Yine aynı Yasa’nın 32. maddesinde, yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılamayacağı emredici hükmü getirilmiştir. Harçlar Yasası’ndaki düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olduğundan görevi gereği mahkemelerce kendiliğinden gözönünde tutulacağı gibi, temyiz aşamasında Yargıtayca re’sen dikkate alınır.
Dava dilekçesinin içeriğinde ve dilekçenin sonuç ve talep kısmının 5. maddesinde, diğer talepler yanında davalı nezdinde bulunan 18.01.2000 tarihli ve 496.000,00 TL bedelli ve 05.12.2000 tarih ve 100.000,00 TL bedelli 2 adet kesin teminat mektubunun da davacıya iadesi talep edilmiştir. Ancak toplam 596.000,00 TL bedelli iki adet kesin teminat mektubunun iadesi istemi harçlandırılmamıştır. Oysa 492 sayılı Harçlar Yasası’nın 16. maddesi gereğince kesin teminat mektuplarının iadesi isteminin dinlenebilmesi için teminat mektuplarının bedeli üzerinden nisbi harcın yatırılması gerekir. Yatırılacak peşin nisbi harç tutarı ile Harçlar Yasası’nın 28-a maddesi uyarınca teminat mektuplarının bedeli üzerinden alınması gereken karar ve ilâm harcının dörtte biridir. Yine Harçlar Yasası’nın 32. maddesi gereğince yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılması mümkün değildir.
O halde mahkemece, iadesi talep edilen iki adet kesin teminat mektubunun bedeli toplamı olan 596.000,00 TL üzerinden tarifeye göre hesaplanacak nisbi ilâm harcının 1/4’ü tutarındaki peşin harcın yatırılması için davacıya Harçlar Yasası’nın 30. maddesine göre süre verilmesi, yatırılması halinde yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, harç yatırılmaması halinde ise bu kalem (kesin teminat mektuplarının iadesi) istekle ilgili olarak 6100 sayılı HMK’nın 447/2. maddesi yollamasıyla 150. maddesi gereğince işlem yapılması gerekir. Bu husus üzerinde durulmadan teminat mektupları ile ilgili talep yönünden de yargılamaya devamla esası ile ilgili hüküm kurulması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, 1.100,00’er TL duruşma vekâlet ücretinin taraflardan ayrı ayrı alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan diğer tarafa verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, 30.05.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.