YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/1935
KARAR NO : 2014/1778
KARAR TARİHİ : 13.03.2014
Mahkemesi :İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi
Tarihi :09.10.2007
Numarası :2007/815-2012/245
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm davacı-birleşen davada davalı P.. A.. vekili ile davalı-birleşen davacı S. S. Deniz Araçları Taahhüt ve Tic. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiş, davalı-birleşen davada davacı S. S. Deniz Araçları Taahhüt ve Tic. A.Ş. vekili tarafından duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekilleri Avukat M. A. Avukat E. K. Avukat S.A. Avukat O.S. S. ile davalı vekilleri Avukat M. C. K. ve Avukat E. D. geldi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
P.. A.. tarafından açılan dava, alacağın tahsili; S. S. Deniz Araçları Taahhüt ve Tic. A.Ş. tarafından açılan ve birleştirilen davalar ise icra takibine takip borçlusu davalının vâki itirazlarının iptâli istemlerine ilişkindir.
Mahkemece, P.. A.. tarafından açılan davanın kısmen kabulüne ve SSK prim borcu olarak ödenen 82.509,00 TL ile 17.491,00 TL eksik iş bedelinin toplamı olan 100.000,00 TL alacağın dava tarihinden itibaren geçerli olmak koşuluyla değişen oranlarda reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemlerin reddine; İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2008/59 Esas sayılı kararı ile birleştirilen davada İstanbul 11. İcra Müdürlüğü’nün 2007/7858 Esas sayılı dosyasında yapılan icra takibine itirazın iptâli ile takibin 1.591.595,24 TL asıl alacak ve 36.474,06 TL işlemiş faiz üzerinden ve asıl alacağa icra takip tarihinden itibaren yıllık %25 oranını aşmamak üzere değişen oranlarda reeskont faiziyle birlikte tahsili amacıyla sürdürülmesine; İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2008/60 Esas sayılı kararı ile birleştirilen davasında davanın kısmen kabulü ile İstanbul 11. İcra Müdürlüğü’nün 2007/7534 Esas sayılı dosyasında yapılan icra takibine itirazın iptâli ile 536.000,00 TL asıl alacak ve 3.350,00 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 539.350,00 TL üzerinden ve asıl alacak tutarına icra takip tarihinden itibaren yıllık %25 oranını aşmamak koşuluyla değişen oranlarda reeskont faiziyle tahsili amacıyla sürdürülmesine karar verilmiş ve verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre S. S. Deniz Araçları Taahhüt ve Tic. A.Ş. vekilinin tüm; P.. A.. vekilinin ise aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-P.. A.. vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Yanlar arasında 15.08.2005 tarihli ve “Anlaşma” başlıklı adî yazılı sözleşme yapılmıştır. Bu sözleşme, somut olayda uygulanması gereken 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 355. maddesinde tanımı yapılan bir eser sözleşmesidir. P.. A.. iş sahibi; S. S. Deniz Araçları Taahhüt ve Tic. A.Ş. ise yüklenicidir. Sözleşmenin konusu 1. madde hükmünde açıklanmış olup; P.. A.. (POAŞ)’a ait Haramidere (Avcılar-İstanbul) Tesisat Müdürlüğü’nde sözleşme ekinde verilen Yanaşma-Yükleme Platformu, Dönüş Platformları, Palamar Botu Yanaşma Yerleri, Bağlama Dolfenleri, Aralarındaki Kedi Yolları ve Boru Köprülerinin, projesi ve yapım şartlarına göre yapılması ve bunun üstüne her türlü mühendislik çalışmasının yapılarak 35.000 dwt’lık gemilere göre (POAŞ)’ın vereceği iki adet gemi dolum kolunun montajı, bu gemi dolum kolları için bir adet hidrolik sisteminin temini ve montajı, bir adet vinç temini ve montajı, usturmaçaların ve çabuk çözülür baba sisteminin temini ve montajı, aydınlatma sisteminin temini ve montajı, siren ve çakar fenerlerinin temini ve montajı, mevcut şamandıra sisteminin sökülmesi ve tüm sistemin çalışır durumda teslim edilmesi işlerinin sözleşme koşullarıyla yapımını davalı-davacı yüklenici şirket yüklenmiştir. Sözleşme bedeli ise, sözleşmenin 3. maddesi hükmünde açıklanmış olup; (3.064.356,95 TL + KDV) tutarında “götürü” bedeldir. 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 365/1. maddesi hükmü gereğince, iş bedeli sözleşmenin taraflarınca götürü olarak kararlaştırılmış ise, yüklenici, eseri kararlaştırılan bedelle yapmak zorundadır; eser önceden tahmin edilen miktardan daha çok çalışmayı ve masrafları gerektirmiş olsa bile, yüklenici bedelin artırılmasını isteyemez.
S. S.Deniz Araçları Taahhüt ve Tic. A.Ş. vekilince açılan ve İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2008/59 E. ve 2008/306 K. sayılı kararı ile birleştirilen davada, İstanbul 11. İcra Müdürlüğü’nün 2007/7858 takip sayılı dosyası üzerinden başlatılan icra takibine takip borçlusu P.. A..’nin vâki itirazının iptâli istenmiştir. Belirtilen icra dosyası kapsamından; Büyükçekmece Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2007/16 Değişik iş sayılı delil tespiti dosyasına sunulan 31.01.2007 tarihli bilirkişi raporu ile 20.12.2006 tarihli faturanın dayanak alınarak, toplam 1.714.786,00 TL asıl alacak ve 44.584,00 TL işlemiş temerrüt faizinin tahsilinin istendiği, takip borçlusunun süresindeki itirazı sonucu takibin durduğu anlaşıldığı gibi; takip konusu alacağın tümüne yönelik itirazın iptâli davasının da İİK’nın 67. maddesi hükmünde öngörülen bir yıllık süresi içerisinde açılmış olduğu tespit olunmuştur. Sözü edilen itirazın iptâli davası ile ilgili sunulan deliller, yazılı açıklamalar ve bilirkişi raporları birlikte değerlendirildiğinde iş sahibi P.. A..’nin sözleşmede yer alan ve öncelikli edimi kapsamında olan “yer teslimini” geç yapması sonucu yüklenici şirketin uğramış olduğu maddi zararlarının tazmini amacıyla takip yapıldığı ve itirazın iptâli davasının açıldığı sonucuna varılmaktadır.
P.. A.. tarafından yanlar arasındaki asıl sözleşmeye ek olarak düzenlenen 16.12.2006 tarihli “Zeyilname” yüklenici şirkete tebliğ edilmiş olup; yüklenici şirket vekilinin temyiz dilekçesinde de açıklandığı üzere, yüklenici şirket tarafından bu ek sözleşme kabul edilmiştir. Kaldı ki, 818 sayılı Kanun’un (1 ve 6.) maddeleri hükümlerine göre zeyilname değerlendirildiğinde yanlar arasında yapılan icap kabul sonucu oluşan “ek bir sözleşme” olduğu açıklıkla anlaşılmaktadır. Bu sözleşmenin 2. maddesi hükmünde düzenlenmiş olduğu üzere; yükleniciye gösterilen imalât ve şantiye yerinin teslimindeki gecikme ve ayrıca bu yerlerin Avcılar Belediyesi’nden yüklenici şirket tarafından kiralanması sebebiyle ödediği kira bedeli, arazi ıslah bedeli ve elektrik için ödediği bedeller; çakar dubanın, işyerinin yükleniciye teslimine kadar bekletilmesi sebebiyle yüklenicinin ödediği kira bedeli; sözleşme tarihi ile işyeri teslimi tarihi arasında geçen zaman içinde oluşan malzeme fiyat artışlarından doğan ödemeleri karşılamak amacıyla iş sahibi POAŞ, toplam 247.954,44 USD tutarında asıl sözleşmede kararlaştırılan götürü bedeli artırmıştır. 247.954,44 USD tutarındaki bedelin ise iş sahibi tarafından yüklenici şirkete ödenmiş olduğu 2. ve 3. hakediş raporları ile 15.06.2006 tarihli ve 029665 sıra numaralı, 13.07.2006 tarihli ve 029676 sıra numaralı faturaların kapsamlarından anlaşılmaktadır. Kaldı ki, belirtilen tutardaki iş bedelinin ve masrafların ödenmediğine ilişkin yüklenici şirketin bir itirazı da dosya kapsamına göre bulunmamaktadır. O halde, icra takibine ve davaya dayanak alınan ve delil tespiti incelemesi sonucu sunulan 31.01.2007 tarihli bilirkişi raporunda gösterilen ve niteliği de zeyilnamede açıklanan işlerin bedelinin iş sahibi tarafından yükleniciye ödenmiş olduğunun kabulü gerekir. Yanlar arasındaki sözleşmelerin, iş sahibi POAŞ tarafından Beyoğlu 41. Noterliği aracılığıyla gönderilen ve yüklenici şirkete tebliğ olunan 26.03.2007 tarih ve 12445 yevmiye numaralı ihtarname ile “geriye etkili” sonuç doğurur şekilde fesih olunduğu bildirilmiştir. Sözleşmenin feshi bildirimi, taraflar arasındaki hukuki ilişkiyi sona erdiren ve yenilik doğuran bir irade beyanı olup; muhataba ulaştığı tarihten itibaren hukuksal sonuç doğurur. Taraflara haklar sağlayan ve borçlar yükleyen tam iki yanlı sözleşmelerden olan eser sözleşmesinin ifayla sonuçlanabilmesi için, hazırlık işlemleri dahil tarafların, gereken işlemlere katılmaları ve objektif ölçüler içinde karşılıklı olarak duyulması gereken güvenle yüklendikleri edimlerin yerine getirilmiş olması gerekir. Oysa, somut olayda yüklenici tarafından yüklendiği ediminin ifası için yani işe başlayabilmesi için yer tesliminin haklı sebep olmadan geç teslimi, yapı ruhsatının iş sahibi tarafından geç alınması, yeterli şekilde yükleniciye imalât ve şantiye yerinin teslim edilmemesi sebepleriyle iş sahibi; yüklenici tarafından işin en geç 30.01.2007 tarihinde iş sahibine teslimi gerekirken, bu tarih itibariyle tüm işin %85 oranında tamamlanmış olması, yüklenilen edimin gereği gibi ve noktası noktasına ifa edilebilmesi için imalât ve şantiye yerinin tekniğinin gerektirdiği şekilde hazırlanabilmesi için 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 357. maddesi gereğince iş sahine karşı ihbar yükümlülüğünü yerine getirmemesi, ödemesi gereken SSK primlerini ödememesi ve ayrıca T.L.onay sertifikasının 15.02.2007 tarihine kadar iş sahibine verilmesi gerekirken verilmemiş olması, sebepleriyle de yüklenici şirket “ortak kusurlarıyla” yüklendikleri edimlerinin tamamen yerine getirilmemesine ve sözleşmenin feshine neden olmuşlardır. Bu sebeple de 818 sayılı Kanun’un 106 ve 96. maddelerine dayanarak olumlu zararın; 108. maddesi hükmüne dayanarak da olumsuz zararın tazmini taraflarca istenemez. Çünkü, sözleşme hukukunda tazminat borcunun doğması için, temel koşul “kusur” olduğundan, tazminat isteyen tarafın tamamen kusursuz olması kuraldır, bu hukuksal nedenle, sözü edilen davanın reddi gerekir.
O halde mahkemece yapılacak iş; İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2008/59 E. ve 2008/306 K. sayılı kararı ile birleşen ve Sodena Sokullu Deniz Araçları Taahhüt ve Tic. A.Ş.’nin davasının tümden reddine karar verilmesinden ibaret olmalıdır.
Açıklanan sebeplerle karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte belirtilen nedenlerle davalı-davacı S.S.Deniz Araçları Taahhüt ve Tic. A.Ş. vekilinin tüm, P.. A.. vekilinin ise sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan sebeplerle İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2008/59 E. ve 2008/306 K. Sayılı kararı ile birleştirilen davada verilen hükme yönelik P.. A.. vekilinin temyiz itirazının kabulüne ve belirtilen dava hakkındaki kararın P.. A.. yararına BOZULMASINA, 1.100,00 TL duruşma vekâlet ücretinin S. S.Deniz Araçları Taahhüt ve Tic. A.Ş.’den alınarak Yargıtay’daki duruşmada vekille temsil olunan P. O. A.Ş’ye verilmesine, aşağıda yazılı bakiye 5.288,80 TL temyiz ilâm harcının temyiz eden davalı-birleşen davacı S. S.Deniz Araçları Taahhüt ve Tic. A.Ş.’den alınmasına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacı-birleşen davalı P.. A..’ye geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 13.03.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.