YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/1699
KARAR NO : 2014/4397
KARAR TARİHİ : 23.06.2014
Mahkemesi : İstanbul 2. Asliye Hukuk Hakimliği
Tarihi : 28.12.2011
Numarası : 2008/98-2011/439
Yukarıda tarih ve numarası yazılı bozmaya uyularak verilen hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiş, davacı-k.davalı vekili tarafından duruşmalı olarak istenmiş ise de miktar itibariyle duruşma isteğinin reddiyle incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten
ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, özel 9/D poz nolu betonarme elemanlara 20’lik nervürlü demir filizi ekilmesi imalâtının belirlenen 28.986,38 TL/adet birim fiyat üzerinden 05.07.2002 günlü 1 nolu hakedişte yapılan ödemenin 10.09.2002 günlü 2 nolu hakedişte fiyatının 8,13 TL/adet olarak değiştirilmesi sonucu 2, 3 ve 4 nolu hakedişlerde eksik ödenen bedelin 2003 yılı fiyatlarıyla tutarı olan 1.155.073,72 TL’nin dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tahsili istemiyle açılmış, davalı iş sahibi açılan davanın reddini savunmuş, birleşen davasında ise fazla ödemenin kesinti tarihine kadar tahakkuk eden 12.278,67 TL faizi ile betonarme demir metrajında yapılan hatalı miktar hesaplaması nedeniyle 490,07 TL fazla ödemenin tahsilini istemiş, mahkemece asıl davanın talep edilen miktar üzerinden kabulüne, birleşen davanın ise reddine dair verilen kararın davalı ve karşı davacı iş sahibi tarafından temyiz edilmesi üzerine karar Dairemizin 18.06.2007 gün 2006/2457 Esas, 2007/4149 Karar sayılı ilâmıyla bozulmuştur.
Mahkemece Dairemizin bozma ilâmına uyularak üç ayrı bilirkişi kurulundan rapor alınmış, bozmadan sonra alınan 30.10.2008 günlü ilk bilirkişi kurulu raporu hükme esas alınarak davacı yüklenici tarafından açılan 2010/451 Esas sayılı davanın kısmen kabulü ile 785.600,00 TL’nin 10.11.2010 tarihinden itibaren yasal faiziyle tahsiline, fazla istemin ve davacı yüksek öğrenim kurumu tarafından açılan ve birleştirilen 2004/27 Esas sayılı davanın ise reddine karar verilmiş, bu karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma ilamı gereğince inceleme yapılıp hüküm verilmiş olmasına delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı ve karşı davalı yüklenicinin tüm, davalı ve karşı davacı iş sahibinin ise aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Dairemizin hükmüne uyulan 18.06.2007 günlü bozma ilâmında sözleşme konusu işin yapımına ilişkin 17.04.2002 tarihli sözleşmenin 1. keşif özetine esas yeni fiyat analizinde özel D-9 betonarme eleman 20’lik nervürlü demir filizi ekimi imalâtının 2001 yılı fiyatının 4,75 TL olarak belirlendiği, 2002 yılı fiyatı 26.07.2002 tarihli tutanakta 28,98 TL hesaplanıp onaylandığı 1 nolu hakedişte bu fiyattan ödeme yapıldığı 10.09.2002 tarihli 2 nolu hakedişte özel 9-D pozunun 8,14 TL’ye düşürüldüğü, taraflar arasındaki uyuşmazlığın özel 9-D pozunun 2002 yılı fiyatının nasıl hesaplanacağı konusunda toplandığı belirtildikten sonra 2001, 2002 yılı arasındaki karne katsayısındaki artışın 1,65 olduğu gözetildiğinde yaklaşık 7 kat artışın dayanağının anlaşılır olmadığı, 2002 emsallerine göre de fahiş farkın varlığının ortada bulunduğu sözleşmenin 8-E maddesince imalâtta artış veya eksiliş tespiti halinde hangi yılda yapıldığına bakılmaksızın geçici kabul itibar tarihini geçmemek üzere artış ve eksilişin kesinleştiği yılı itibariyle değerlendirileceği davaya konu işte artışın 10.09.2002 tarihli 2 nolu hakedişle ortaya çıkmasına göre 2002 yılı fiyatı yerine tüm imalât 2003 yılında yapılmışcasına 2003 yılı fiyatlarıyla hesap yapılmasının sözleşmeye aykırı olduğu belirtilmek suretiyle yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılarak sonucuna göre hüküm kurulması gereğine değinilmiş, mahkemece bozma ilâmına uyulduktan sonra üç ayrı bilirkişi kurulundan rapor alınmıştır. İlk olarak alınan 30.10.2008 tarihli bilirkişi kurulu raporunda davacı alacağı 785.660,00 TL olarak hesaplanmış, ikinci ve üçüncü bilirkişi kurulları tarafından düzenlenen raporlarda ise yüklenicinin alacağı mevcut olmayıp fazla ödeme yapıldığı sonucuna varılmıştır. Mahkemece ilk raporun Bayındırlık ve İskân Bakanlığı 2003 yılına ait inşaat birim fiyatlarına ilişkin listeler incelendiğinde makul kabul edildiği, bu nedenle sonradan alınan iki rapora itibar edilmeyerek ilk raporun hükme esas alındığı belirtilmiştir. Hükme esas alınan birinci raporda özel D-9 1 adet 30 cm boyunda 0,20 mm’lik filiz ekimi fiyat analizi irdelendiğinde poz 236.301 karotla betonarme delik açma kapama 24-52 mm karşısında birim cm miktar 30 birim fiyat 400.000,00 olarak gözükmekte olup bunların çarpımı halinde 30 x 400.000 = 12.000.000 rakamı bulunması gerekirken bu rakamın 2.400.000 olarak yazılmış ve bu maddi hata nedeniyle toplamda 13.402,703 TL olması gerekirken 3.802.703 TL olarak hatalı yazılıp bu hatalı yazılış esas alınarak %25 müteahhit kârı ve genel giderlerin de 950.675 TL olarak hatalı hesaplandığı, bu maddi hata düzeltildiğinde de delik adet fiyatının 4,75 TL olmayıp 16,75 TL olarak tespit edildiği, buna göre yapılan hesaplama sonucunda da yükleniciye ödenmesi gereken tutarın 785.660,00 TL olduğu sonucuna varılmış ve bu rapor hükme esas alınarak yazılı şekilde hüküm kurulmuştur. Dairemizin bozma ilâmında belirtildiği gibi özel 9-D betonarme eleman 20’lik nervürlü demir filizi ekimi imalâtının 2001 yılı fiyatı 4,75 TL olarak belirlenmiştir. Bu fiyat üzerinden karne katsayısıdaki artış dikkate alınarak 2002 uygulama yılı itibariyle fiyat hesaplanması gerektiğine değinilmiş ve mahkemece bozma ilâmına uyulduğundan bu husus kesinleşmiş olduğu halde 4,75 TL fiyatın maddi hataya dayalı olarak belirlendiğine dayalı ilk
bilirkişi kurulu raporuna itibar edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, uyulan bozma ilâmına uygun olarak düzenlenen 2. ve 3. raporlarda yükleniciye eksik ödeme sözkonusu olmayıp 2001 yılı birim fiyatına karne katsayısı artışı uygulanarak bulunan 2002 yılı birim fiyatı 8,14 TL ile 2003 yılında yapılan işlerin bedeli de yine katsayı uygulanmak suretiyle 11,20 TL bulunduğundan, yapılan hesaplama sonucu yükleniciye fazla ödemede bulunulduğu sonucuna varıldığından ve iş sahibinin birleşen davadaki talepleri yönünden yapılan inceleme sonucu iş sahibinin işlemiş faiz ve betonarme demir metrajında yapılan hatadan dolayı bir talepte bulunamayacağı sonucuna varıldığından, asıl ve birleşen davanın reddi yerine yazılı şekilde asıl davanın kabulüne karar verilmiş olması uyulan bozma ilâmına aykırı bulunmuş ve kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davacı ve karşı davalı yüklenicinin tüm, davalı ve karşı davacı iş sahibinin sair temyiz itirazlarının reddine, hükmün 2. bentte açıklanan nedenlerle temyiz eden davalı ve birleşen davanın davacısı iş sahibi yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı bakiye 0,90 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacı-k.davalıdan alınmasına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden müdahil Y.. M..’ne geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 23.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.