YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/6839
KARAR NO : 2012/270
KARAR TARİHİ : 25.01.2012
Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili Avukat … ile davalı vekili Avukat … geldi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, Borçlar Yasası’nın 355 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanan sözleşmenin haksız feshedildiğinin tespiti, haksız fesih sebebiyle cezai feshin ortadan kaldırılması, verilen teminat mektuplarının iadesi, taraflar arasındaki muarazanın men’i, 100.000 USD giderimin davalıdan tahsili, birleşen dava; Borçlar Yasası’nın 365/II. maddesi uyarınca sözleşme bedelinin arttırılması veya sözleşmenin feshi, taraflar arasındaki muarazanın önlenmesi istemine ilişkindir.
Yerel mahkemede görülen davanın yapılan açık yargılaması sonucunda asıl davanın reddine, birleşen 2006/324 Esas sayılı dava dosyası yönünden bedel artırılarak sözleşmenin uyarlanması yönündeki davanın reddine, sözleşmenin feshi yönündeki dava konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, karar davacı yüklenici tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davacının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Davacı yüklenici … ili … Hattı Arıtma Tesisi Ana Besleme Hatları ve Depolar Projesi inşaatının yapımını üstlenmiştir. İhaleye 47.700.000 USD muhammen bedelle çıkılmış, davacı yüklenici 24.306.100 USD bedel teklifinde bulunmuş, taraflar
arasında 14.11.2003 tarihli sözleşme ve 01.06.2004 tarihli protokol imzalanmıştır. Daha sonra bu sözleşme esas alınarak … 4. Noterliği’nde 09.03.2004 tarih ve 2647 nolu Zeyilname-2 imzalanmış, zeyilnameye göre içmesuyu isale hattında kullanılacak çelik boruların idarenin …’da kurulu bulunan boru fabrikasından yüklenici tarafından satın alınmak suretiyle temin edileceği belirlenmiştir.
Davacı yüklenici işe başlamış edimini kısmen ifa etmiştir.
Davalı idarenin tek taraflı bir irade beyanı ile sözleşmeyi feshetmesi üzerine yanlar arasında uyuşmazlık çıkmış, birleştirilen bu iki dava ile birleştirilmeyen yargılaması … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2006/210 Esas sayılı dosyasında devam eden idare tarafından yüklenici aleyhine alacak davası açılmıştır.
Yargılama sürecinde ihale dosyası, eki evraklar, sözleşme getirilmiş tarafların gösterdikleri kanıtlar toplanmıştır. Uygulama iki ayrı bilirkişi kurulunca sağlanmıştır. Düzenlenen raporlarda taraflar arasında akdedilen sözleşmenin gerek altyapı gerek proje anlamında bazı eksiklikler taşıdığı, esasında ihalenin bu eksikliklerin giderilmesinden sonra yapılmasının daha isabetli olacağı bu eksiklikler noktasında her iki tarafın da kusurlu olduğu, işyeri tesliminden, yani sözleşmede belirtilen işlerin tamamlanması için öngörülen 18 aylık sürenin başlatılmasından önce güzergâh ve kamulaştırma işlemlerinin kesin olarak tamamlanmış olması gerektiği, işyeri tesliminin üç ay kadar inşaat yapılamayacak bir dönemde yapılmasının kesinlikle yanlış bir davranış olduğu, bir yıl ek sürenin yetersiz kaldığı ifade edilmiştir.
Danıştay 13. Dairesi’nin 14.11.2011 tarih 2011/2136 Esas 2011/4915 Karar sayılı ilâmıyla 4734 sayılı Kamu İhale Yasası’nın 62/c maddesi uyarınca yasal süreç işletilmeden işin ihale edilmiş olması ve davacı şirketçe sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdün yerine getirilmemesinin, ihale makamının yer tesliminde ve arsaların kamulaştırılmasında meydana gelen gecikmelerinden kaynaklanması ve bu hususların ihale makamının sorumluluğunda bulunan hususlar olması ve davacı şirketin taahhüdünü sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmediği gerekçesiyle kamu ihalelerinden iki yıl süreyle yasaklanmasına ilişkin işlemin hukuka uygun bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptâline karar veren … 3. İdare Mahkemesi’nin 18.02.2011 tarih 2011/186 Esas 2011/273 Karar sayılı ilâmı onanmıştır.
Açıklanan olgular ışığında konu ele alınıp somut olaya dönüldüğünde her iki tarafın da eksik ve kusurlarının bulunduğu, sözleşmenin feshinde ortak kusurlu hareket ettikleri açıklık kazanmıştır.
Dava dilekçesinde teminat mektuplarının özellikleri miktarları gösterilmemiş, bedeline göre harcı da yatırılmamıştır. Davacı yana süre verilip gerekli açıklama yaptırılıp ona göre dava harcı da yatırıldıktan sonra iadesi konusunda gerekli değerlendirme yapılmalıdır.
Diğer yandan … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2006/210 Esas sayılı dosyasında davacı olan … Genel Müdürlüğü davalı yükleniciye sözleşme kapsamında boru sattığını, ancak bedelinin ödenmediğini, bu nedenle zarara uğradığını ileri sürerek 1.656.200,09 TL’nin en yüksek ticari faizi ile birlikte hüküm altına alınmasını istemiştir. Anılan davanın yapılan yargılaması sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir. Bu dava dosyasında yapılan yargılama sırasında davalı yüklenici Tekser Yapısal Ortak Girişimi tarafından davacı idareye gönderilen 15.03.2006 tarihli yazıda 1.555.468,27 TL borçlarının olduğu beyan edilmiştir. Ancak davalı yüklenici savunmasında şantiyedeki malzemelerin 29.09.2006 tarihli tutanakla teslim edildiğini, bu malzemelerin …de kaldığını, yanlar arasında kesin hesabın yapılmadığını, iş ortaklığının 8 nolu hakedişten sonra da iş yaptığını, kesin hesaptan da alacağının bulunduğunu, BK’nın 118. maddesi uyarınca takas-mahsup def’ine ilişkin istemlerinin nazara alınmadığını ileri sürmüştür. Bu durumda 2006/210 Esas sayılı dava dosyası ile 2006/324 ve 2006/313 Esas sayılı dava dosyaları arasında bağlantı olduğu anlaşılmaktadır. 2006/210 Esas sayılı dava dosyası da ilk davanın açıldığı 2006/313 Esas sayılı dava dosyasında birleştikten sonra tasfiye kesin hesabının çıkarılması, takas mahsup def’i teminat mektuplarının iadesi, idarenin alacak istemi hakkında gerekli araştırma ve inceleme yapılarak sonucu dairesinde hüküm kurmaktan ibaret olmalıdır.
Açıklanan olgular gözden uzak tutularak yazılı şekilde sonuca gidilmesi isabetli olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davacı yüklenicinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile kararın temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, 900,00 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davacıya verilmesine, ödediği temyiz ve karar düzeltme peşin harcının istek halinde davacıya geri verilmesine, 25.01.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.