YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/3956
KARAR NO : 2012/5229
KARAR TARİHİ : 09.07.2012
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, eser sözleşmesinden doğan alacaklarla ilgili hakedişlerden eksik ve kusurlu işler karşılığı haksız kesinti yapılması sebebiyle iadesi ve fazla imalât bedelinin ödetilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece davanın ıslahla arttırılan miktar da dikkate alınarak kabulüne dair verilen karar, davalı iş sahibi vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle karar başlığında davacı iş ortağı yüklenici K… İnşaat Tic. Ltd. Şti.’nin yazılmamış ve davacıların ortak girişim olduğunun gösterilmemiş olması maddi hataya dayalı olup mahallinde düzeltilmesinin mümkün bulunmasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davacı ortak girişim ile davalı iş sahibi arasında imzalanan 24.10.2007 tarihli sözleşme ile davacı yüklenici davalıya ait binalarda bina dışı ısıtma dağıtım hattı, ısı merkezi iş ocakları ve sera ısıtma, garaj ısıtma, Destek Grup Komutanlığı binası ısıtma, yemekhane binası ısıtma, mutfak binası ısıtma ve buhar ile çamaşırhane binası ısıtma ve buhar tesisatı işlerinin yapımını üstlenmişlerdir. Sözleşme eki teknik şartnamenin 3.1. maddesinde yapılacak işin genel özellikleri, 3.2. maddesinde de makine tesisatı imalât ve malzeme özellikleri gösterilmiştir. Sözleşmenin 9.2-1. maddesine göre Yapım İşleri Genel Şartnamesi sözleşmenin ekleri arasında sayılmıştır.
Davacı sözleşme dışı imalât yaptığını da ileri sürmekte, davalı tarafça da sözkonusu işlerin fazla imalât olmayıp sözleşme konusu işin ifası için yapılması zorunlu ve sözleşme kapsamında kalan işlerden olduğunu savunmaktadır. Dairemizin yerleşik içtihat ve uygulamalarında sözleşme ve ekleri ile beklenen amaca uygun olarak yapılması gerekenler dışında iş sahibi yararına olan ve yapılmasında zorunluluk bulunan işlerin fazla imalât olduğu
ve bedelinin istenebileceği kabul edilmektedir. Az yukarıda belirtildiği üzere Yapım İşleri Genel Şartnamesi sözleşmenin eki olduğundan adı geçen şartnamenin 22. maddesi gereğince sözleşme anahtar teslimi götürü bedelli işlerde sözleşme bedelinin %10, birim fiyatlı işlerde ise %20’sine kadar oranın dahilinde süre hariç sözleşme ve ihale dökümanlarındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabileceği, başka bir ifade ile sözleşme fiyatlarıyla yaptrılabileceği düzenlenmiştir. Bu oranları aşan fazla imalâtın 818 Sayılı BK’nın 410 ve devamı maddelerine göre yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçlerine göre bedilinin tahsili istenebilir. Mahkemece bilirkişi kurulundan rapor ve ek rapor alınmış ise de davalı itirazlarının karşılanmamış ve belirtilen imalâtların fazla imalât sayılmasının nedenleri gerekçeli ve denetime elverişli olarak gösterilmemiştir.
Bu durumda mahkemece konusunda uzman iki inşaat ve bir makine mühendisinden oluşturulacak teknik bilirkişi kurulundan, gerekirse mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi de yapılarak sözleşme hükümleriyle eki teknik şartnamenin 3.1. ve 3.2. maddeleri ile varsa projeler ve mahal listeleri de incelenmek suretiyle yapıldığı ileri sürülen imalâtların sözleşme dışı ve fazla imalât olup olmadığı, yapılmasında zorunluluk ve davalı yararına bulunup bulunmadığı Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 22. maddesi de dikkate alınarak gerekçeli ve denetime elverişli olarak tespit ettirilip sözleşme dışı fazla imalât olması ve iş sahibinin yararına bulunması halinde fazla imalâtın işin bütününe göre oranı da tespit ettirilip oranın Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 22. maddesinde belirlenen oranlardan az olması halinde sözleşme birim fiyatlarına göre ihale tenzilatını da ve varsa fazla olduğu ileri sürülen işlerdeki hususlar da gözönünde tutularak bedelinin hesaplattırılması, oranın şartnamedeki miktarları aşması halinde bu oranları aşan kısmın yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçlerine göre bedeli hesaplattırılıp, haksız yapıldığı belirtilen eksik ve kusurlu işler bedeli de dikkate alınarak sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken bu hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ve yanlış değerlendirme ile davanın yazılı şekilde kabulü doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalının diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, 09.07.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.