YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2006/2550
KARAR NO : 2006/4575
KARAR TARİHİ : 18.07.2006
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm davacı ve davalı … vekillerince temyiz edilmiş, davacı vekili tarafından duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili avukat…ile davalı…İdare Müdürlüğü vekili avukat … ve Milli Eğitim Bakanlığı vekili avukat … …. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmal edilerek gelmekle dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Davada, sözleşmede belirlenen imalâtın %130’unu aşan ve tasfiye kesin hak edişine dahil edilmeyen imalatın bedeli istenmiş, mahkemece davalı Milli Eğitim Bakanlığı hakkındaki davanın husumetten reddine, davalı … hakkındaki davanın ise kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı ile davalı Valilik tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davacı yüklenici şirket vekili Daire’mize ibraz ettiği 7.3.2006 tarihli dilekçe ile temyizden kısmen feragat ettiğinden aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş reddi gerekmiştir.
2- Davalı Milli Eğitim Bakanlığı dava konusu imalatın yapıldığı Ankara Fen Lisesinin maliki olduğundan davada hasım olarak yer alması zorunludur. Bu nedenle davalı Bakanlık hakkındaki davanın husumetten reddi doğru olmamıştır.
3- Davalı Valiliğin temyiz itirazlarına gelince;
Davacı yüklenici davada, idarenin talimatı ile %130’u aşan oranda imalat yaptığını, talep etmesine rağmen bu imalatın bedelinin tasfiye kesin hesabına alınmadığını ve bedelinin ödenmediğini, 2003/293 D.iş sayılı tespit bilirkişi raporuna göre %130’u aşan imalâtın bedelinin tespitin yapıldığı 2003 yılı bayındırlık birim fiyatlarına göre 1.448.907.055.372 lira olduğunu ileri sürerek bu miktar alacağın tahsilini istemiştir. Davalılar cevaplarında, işin yapıldığına karşı çıkmamakla birlikte, tespit raporundaki metraj ve birim fiyatlara itiraz etmişler, iddia edilen kadar fazla iş yapılmadığı gibi işin yapıldığı tarihteki bayındırlık birim fiyatları yerine, tespit tarihindeki piyasa rayiçleri esas alınarak fazla bedel hesaplandığını savunmuşlardır. Mahkemece, işin yapıldığı 2002 yılı yaz dönemindeki mahalli rayiçlere göre hesaplama yapan bilirkişi kurulu raporu benimsenerek 1.011.969.032.500 lira alacağın davalı Valilikten tahsiline karar verilmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporuna taraflarca teknik ve hukuki yönlerden itiraz edilmiş, mahkemece yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırılmamış, aynı kuruldan ek rapor alınmak suretiyle dava sonuçlandırılmıştır. İşin kapsamı ve detayı nazara alındığında, ayrıca emsal okulların yapım işleriyle ilgili olarak içlerinde davacı şirket yetkilisinin de bulunduğu şirket elemanları ve kamu görevlileri hakkında gerçeğe aykırı hak ediş düzenleyerek fazla ödemeye sebebiyet vermek ve bu suretle kamu kurumlarını dolandırmak suçlarından ceza davası açıldığı nazara alındığında tek bilirkişi kurulundan alınan raporla sonuca varılamaz. Maddi hakikatin daha fazla ortaya çıkarılabilmesi ve sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için yeniden oluşturulacak ayrı bir kuruldan yeni bir rapor alınması, dava konusu olmayan sözleşme kapsamındaki işler ile %30 kapsamındaki işlerin ve dava konusu olan %130 dışındaki işlerin neler olduğunun ve metrajlarının mahkemenin ve Yargıtay’ın denetimine elverişli şekilde saptanıp açıklattırılması, tarafların iradesi hesaplamanın bayındırlık birim fiyatlarıyla yapılması yönünde olduğundan işin yapıldığı tarihteki piyasa rayiçlerini geçmemek üzere hesaplamanın da 2002 yılı haziran ayı ile okulların açıldığı tarih arasındaki cari bayındırlık birim fiyatlarından yapılması gerekir.
Öte yandan, elektrik işlerinin bedeli tespit bilirkişi raporunda 2003 yılı bayındırlık birim fiyatlarıyla 70.133.714.000 lira olarak saptanmış, davada da bu miktarın tahsili istenmiştir. Oysa 2002 yılı rayiçleriyle hesaplandığı belirtilerek hüküm altına alınan elektrik işleri bedeli 81.749.950.000 TL’dir. Bu durum hükme esas alınan raporu yetersiz hale getirdiği gibi, HUMK’nun 74. maddesine aykırı olarak talebin aşılması da kabule göre bozma nedenidir.
Mahkemece yukarıda açıklandığı şekilde yeterli inceleme yapılmadan, denetime elverişli bulunmayan tek bilirkişi incelemesi ile sonuca varılması doğru olmamış, kararın bu sebeblerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1.bentte yazılı nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının temyizden kısmi feragat nedeniyle reddine, hükmün 2.bent uyarınca davacı, 3.bent uyarınca davalı Valilik yararına BOZULMASINA, 450.00’şer YTL duruşma vekillik ücretinin hükmü temyiz eden taraflardan karşılıklı alınarak diğer tarafa verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harcının istekleri halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, 18.07.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.