YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2013/5302
KARAR NO : 2014/21154
KARAR TARİHİ : 15.12.2014
Tebliğname No : 11 – 2011/183130
MAHKEMESİ : İzmir 9. Ağır Ceza Mahkemesi
TARİHİ : 11/10/2010
NUMARASI : 2009/15 (E) ve 2010/243 (K)
SUÇ : Nitelikli dolandırıcılık, basit dolandırıcılık
Dosya incelenerek gereği düşünüldü;
Dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için; failin bir kimseyi, kandırabilecek nitelikte hileli davranışlarla hataya düşürüp,onun veya başkasının zararına, kendisine veya başkasına yarar sağlaması gerekmektedir. Hile nitelikli bir yalandır. Fail tarafından yapılan hileli davranış belli oranda ağır, yoğun ve ustaca olmalı, sergileniş açısından mağdurun inceleme olanağını ortadan kaldıracak nitelikte bir takım hareketler olmalıdır. Kullanılan hileli davranışlarla mağdur yanılgıya düşürülmeli ve bu yanıltma sonucu yalanlara inanan mağdur tarafından sanık veya bir başkasına haksız çıkar sağlanmalıdır. Hilenin kandırıcı nitelikte olup olmadığı olaysal olarak değerlendirilmeli, olayın özelliği, fiille olan ilişkisi, mağdurun durumu, kullanılmışsa gizlenen veya değiştirilen belgenin nitelikleri ayrı ayrı nazara alınmalıdır.
TCK’nın 158/1-g maddesinde suçun; “Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle” işlenmesi nitelikli bir hâl olarak düzenlenmiştir. Bu nitelikli halin uygulanması için,basın ve yayın araçlarının dolandırıcılık suçunun işlenmesinde özel bir kolaylık sağlamış olması gerekir. Failin, yarar sağlamak için gerçek olmayan bir durumu basın organında haber ya da reklam olarak yayınlatması ve bunu mağduru aldatmada kullanması halinde basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle dolandırıcılık suçu işlenmiş olacaktır. Bu manada gazeteler ve televizyonlar gibi görsel ve yazılı basın ve yayın araçlarının sağladığı ilân, program,haber içerikleri vb. suça konu edilebilmekte, kişiler kolaylıkla aldatabilmektedirler. Gazeteye verilen ilanın sadece sanığa ulaşılmasına yardımcı olduğu, şikâyetçinin aldanmasında ve hileli hareketlerin gerçekleştirilmesinde kolaylık sağlamadığı takdirde TCK’nın 158/1–g maddesinin varlığından söz edilemez. Yine şikâyetçinin basit bir araştırmayla gerçeği öğrenebileceği durumda, dolandırıcılığın nitelikli halinden bahsedilemez. Gazetede münhasıran ilan verilmesi yeterli olmayıp, ilanında hileli hareketlerin gerçekleştirilmesinde tarafların aldatılmasında etkisinin bulunması gerekir.
Gazetede sahibinden satılık eşya ilanında, eşya tanıtılmadan soyut bir bilgilendirme üzerine verilen telefondan yapılan arama ile gelişen aldatmada, gazeteye verilen ilanın failin sadece şikayetçiye ulaşmasına yardımcı olduğu, hileli hareketlerin gerçekleştirilmesi ve şikayetçinin aldatılmasında bir kolaylık sağlamadığı hallerde, “basit dolandırıcılık”, ilanda eşya gerçeğine aykırı olarak tanımlanıp, orjinalinden daha ucuza gösteriliyorsa, teşhir ve gösterim üzerine mağdur yanıltılmışsa nitelikli dolandırıcılık suçu söz konusu olacaktır.
Sanığın, 08.04.2006 tarihinde, …Gazetesinde; ”Toshiba M 70, 159 Model, 1.050 dolar” şeklinde ilan verdiği ve ilanında gösterdiği irtibat numarasının katılan M.. A.. tarafından arandığı, sanığın, katılan ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra para istediği, katılanın, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 1380 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
06.01.2007 tarihinde, posta gazetesi Seri İlanlar bölümünde; ”Toshiba Hp, Fujitsu Siemens Sıfır Garantili laptoplar 350 dolardan başlayan fiyatlarla BETA’DAN” şeklinde ilan verdiği ve ilanında gösterdiği irtibat numarasının katılan M.. K.. tarafından arandığı, sanığın, katılan ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra para istediği, katılanın, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 390 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
21.11.2006 tarihinde, Posta gazetesinde; “ Limaks Şirketinden 2 yıl garantili sıfır laptoplar, Toshiba ve HP ler 300 ve 750 dolardan başlayan fiyatlarla ” şeklinde ilan verdiği ve ilanında gösterdiği irtibat numarasının Şikayetçi K.. G.. tarafından arandığı, sanığın, şikayetçi ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra para istediği, şikayetçi, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 250 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
15.02.2007 tarihinde Hürriyet gazetesinde “Toshiba laptoplar 550.00YTL den başlayan taksitlerle” şeklinde ilan verdiği ve ilanında gösterdiği irtibat numarasının Şikayetçi A.. S.. tarafından arandığı, sanığın, şikayetçi ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra para istediği, şikayetçi, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 840 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
19.08.2006 tarihinde posta gazetesine seri ilanlar bölümünde; “İdeal Laptop” başlığı ile Toshiba L10205 model bilgisayar” şeklinde ilan verdiği ve ilanında gösterdiği irtibat numarasının katılan G. E.. tarafından arandığı, sanığın, katılan ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra para istediği, katılan, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 1.060 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
06.05.2007 tarihinde, Hürriyet Gazetesinde; “Sıfır iki yıl garantili HP TOSHİBA LAPTOPLAR Başlıklı 600 TL den başlayan fiyatlarla farklı modellerde hizmetinizdeyiz“ şeklinde ilan verdiği ve ilanında gösterdiği irtibat numarasının katılan S.. B.. tarafından arandığı, sanığın, katılan ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra para istediği, katılan, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 3.100 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
04.01.2007 tarihinde Posta gazetesinde; “Toshiba marka bilgisayarlar 350 dolar dan başlayan fiyatlarla BETA’dan sıfır garantili laptoplar” şeklinde ilan verdiği ve ilanında gösterdiği irtibat numarasının katılan M.. S.. tarafından arandığı, sanığın, katılan ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra para istediği, katılan, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 630 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
Polis memuru olan şikayetçi G.. B..’a kendisini avukat olarak tanıtan sanığın, bir süre sonra telefonuna mesaj yollayarak ucuza bilgisayar satabileceğine dair yalan söylediği ve bu duruma inanan şikayetçinin, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 1.000 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
19.02.2007 tarihinde Hürriyet gazetesi Seri İlanlar bölümünde; ”sıfır Toshiba marka dizüstü bilgisayarlar, 550 TL’den başlayan fiyat ve farklı modellerimizle hizmetinizdeyiz“ şeklinde ilan verdiği ve ilanında gösterdiği irtibat numarasının şikayetçi O.. K.. tarafından arandığı, sanığın, şikayetçi ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra para istediği, şikayetçinin, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 605 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
Şikayetçi M.. A..nın, dosya içerisinde mevcut olmayan gazetede satılık bilgisayar ilanı gördüğü, ilanda belirtilen irtibat numarasını aradığı, sanığın, katılan ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra, para istediği, katılanın, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 1089 TL para gönderdiği, sanığın, 1089 TL parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
08.12.2006 tarihinde Hürriyet gazetesi Akdeniz ekinde; Limakstan iki yıl garantili sıfır laptoplar toshiba ve HP 300 dolardan başlayan fiyatlarla” şeklinde ilan verdiği ve ilanında gösterdiği irtibat numarasının katılan H.. G.. tarafından arandığı, sanığın, katılan ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra para istediği, katılanın, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 891 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
04.12.2006 tarihinde posta gazetesi seri İlanlar bölümünde ”Limakstan 2 yıl garantili sıfır laptoplar TOSHİBA VE HP ler 300-750 dolardan başlayan fiyatlarla” şeklinde ilan verdiği ve ilanında gösterdiği irtibat numarasının şikayetçi N.. E.. tarafından arandığı, sanığın, şikayetçi ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra para istediği, şikayetçinin, banka havalesi yoluyla ve kaparo adı altında sanığın hesabına 100 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
18.11.2006 tarihinde Akşam Gazetesi Seri İlanlar bölümünde; ”Limakstan 2 yıl garantili sıfır laptoplar TOSHİBA VE HP ler 300-750 dolardan başlayan fiyatlarla” şeklinde ilan verdiği ve ilanında gösterdiği irtibat numarasının katılan E.. C.. tarafından arandığı, sanığın, katılan ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra para istediği, katılanın, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 790 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
05.12.2006 tarihinde Hürriyet Gazetesi Çukurova ekinde; “Limakstan 2 yıl garantili laptoplar 300. -750. Dolar” şeklinde ilan verdiği ve ilanında gösterdiği irtibat numarasının şikayetçi A.. Ö.. tarafından arandığı, sanığın, şikayetçi ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra para istediği, şikayetçinin, banka havalesi yoluyla ve kaparo adı altında sanığın hesabına 875 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
Şikayetçi V.. G.., dosya içerisinde mevcut olmayan gazetede satılık bilgisayar ilanı gördüğü, ilanda belirtilen irtibat numarasını aradığı, sanığın, katılan ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra, para istediği, katılanın, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 1089 TL para gönderdiği, sanığın, 730 TL parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
Katılan B.. D.., dosya içerisinde mevcut olmayan gazetede satılık bilgisayar ilanı gördüğü, ilanda belirtilen irtibat numarasını aradığı, sanığın, katılan ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra, para istediği, katılanın, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 1089 TL para gönderdiği, sanığın, 550 TL parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
Posta gazetesinde “Limakstan iki yıl garantili 300-750 Dolar’a Toshiba HB Laptoplar” şeklinde ilan verdiği ve ilanında gösterdiği irtibat numarasının katılan B.. M.. tarafından arandığı, sanığın, katılan ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra para istediği, katılanın, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 750 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiği,
14.11.2007 tarihinde Posta gazetesinde; “LAPTOP BİLGİSAYARLAR VIP den 560 TL başlayan fiyatlarla Uluslararası Garantili” şeklinde ilan verdiği ve ilanında gösterdiği irtibat numarasının katılan C.. S.. tarafından arandığı, sanığın, katılan ile yaptığı telefon görüşmesinde; ilanda belirttiği bilgisayarı satma konusunda sözde pazarlık yaparak anlaştıktan sonra para istediği, katılanın, banka havalesi yoluyla sanığın hesabına 250 TL para gönderdiği, sanığın, kendisine ait hesaba gönderilen parayı bankadan çekmesine rağmen bir daha katılan ile görüşmeyerek haksız menfaat temin ettiğinin iddia edildiği olayda;
1- Sanık hakkında, şikayetçiler G.. B.., B.. M.., M.. K.., M.. A.., S.. B..,G.. E.., K.. G..’a yönelik eylemlerinden dolayı verilen mahkumiyet hükümlerine yönelik yapılan temyiz taleplerinin incelenmesinde;
Oluşa, sanığın savunmalarına, şikayetçilerin beyanlarına ve tüm dosya kapsamına göre; sanığın G.. B..’a yönelik gerçekleştirdiği sabit görülen eyleminin basit dolandırıcılık, adı belirtilen diğer şikayetçilere yönelik gerçekleştirdiği sabit görülen eylemlerinin nitelikli dolandırıcılık suçunu oluşturduğuna yönelik kabulde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, sanığın yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükümlerin ONANMASINA,
2- Sanığın, şikayetçiler M.. A.., B.. D.. ve V.. G..’a, A. S.., M.. S.., C.. S.., O.. K.., H.. G..,N.. E.., E. C.., A.. Ö..’e yönelik eylemlerinden dolayı verilen mahkumiyet hükümlerine yönelik yapılan temyiz taleplerinin incelenmesinde;
1-Gazetede bilgisayar satışı için ilanlar veren sanığın, ilanı gazetede görerek kendisini arayan şikayetçiler A. S.., M.. S.., C.. S.., O.. K.., H.. G..,N.. E.., E. C.., A.. Ö..’ ile ayrı ayrı iletişime geçerek, sözde satış karşılığında her şikayetçiden belirli miktarda paraları banka aracılığı ile kendisine göndermesini sağlaması, daha sonra da telefonunu kapatarak şikayetçiler ile olan irtibatını kesmesi şeklinde gerçekleştirdiği sabit görülen eylemleri incelendiğinde; Gazetede münhasıran ilan verilmesi yeterli olmayıp, verilen ilanın da hileli hareketlerin gerçekleştirilmesinde ve bu şekilde tarafların aldatılmasında etkisinin bulunmasının gerekeceği,adı belirtilen şikayetçilerin ifadelerindeki gazete ilanlarında, söz konusu bilgisayarlar ayrıntılı bir şekilde tanıtılmadan soyut bir bilgilendirme yapılması ve sonrasında adı belirtilen şikayetçiler tarafından telefondan yapılan görüşme ile gelişen aldatmada, gazeteye verilen ilanların sanığın sadece şikayetçilere ulaşmasına yardımcı olduğu, hileli hareketlerin gerçekleştirilmesi ve şikayetçilerin aldatılmasında bir kolaylık sağlamadığının anlaşılması karşısında ‘Basın ve Yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle dolandırıcılık” suçunun oluşmayacağı, bu anlamda eylemin, 5237 sayılı TCK’nın 158/1.g maddesinde düzenlenen ”Basın ve Yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle dolandırıcılık” suçunu oluşturmayacağı, basit dolandırıcılık suçunu oluşturacağı gözetilmeden delillerin takdir ve değerlendirilmesinde yanılgıya düşülmek suretiyle nitelikli dolandırıcılık suçundan hüküm kurulması,
2- Şikayetçiler M.. A.., V.. G.. ve B.. D..’ın ifadelerinde belirttikleri gazete ilanlarının dosya içerisinde bulunmadığından suça konu gazete ilanlarının özelliklerinin somut olarak belirlenemediği ve bu nedenle sanığın bu şikayetçilere yönelik ne şekilde bir hile sergilediğinin tespit edilemediği, gazete ilanlarının dolandırıcılıkta rolünün bulunup bulunmadığının ve bu anlamda eylemin, 5237 sayılı TCK’nın 158/1.g maddesinde düzenlenen ”Basın ve Yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle dolandırıcılık” suçunu oluşturup oluşturmayacağının tespiti ve tartışılması bakımından adı belirtilen şikayetçilerin ifadelerinde belirtilen gazete ilanlarının temin edilerek dosya içerisine konulması ve ilanın özelliklerinin belirlenmesinden sonra sanığın hukuki durumunun tayin ve takdirinin gerektiği gözetilmeden eksik inceleme sonucunda yazılı şekilde hüküm kurulması,
Bozmayı gerektirmiş sanığın ve katılan S.. B..’in temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükümlerin bu sebepten dolayı 5320 sayılı Kanunun 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK’nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, CMUK’nın 326/son maddesi gereğince sonuç ceza miktarı itibariyle sanığın kazanılmış haklarının saklı tutulmasına, 15.12.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.