YARGITAY KARARI
DAİRE : 15. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2013/14537
KARAR NO : 2015/28645
KARAR TARİHİ : 15.09.2015
MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 4. Ağır Ceza Mahkemesi
SUÇ : Nitelikli dolandırıcılık, özel belgede sahtecilik
Dosya incelenerek gereği düşünüldü;
Dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için; failin bir kimseyi,kandırabilecek nitelikte hileli davranışlarla hataya düşürüp,onun veya başkasının zararına, kendisine veya başkasına yarar sağlaması gerekmektedir. Hile nitelikli bir yalandır. Fail tarafından yapılan hileli davranış belli oranda ağır, yoğun ve ustaca olmalı,sergileniş açısından mağdurun inceleme olanağını ortadan kaldıracak nitelikte bir takım hareketler olmalıdır. Kullanılan hileli davranışlarla mağdur yanılgıya düşürülmeli ve bu yanıltma sonucu yalanlara inanan mağdur tarafından sanık veya bir başkasına haksız çıkar sağlanmalıdır. Hilenin kandırıcı nitelikte olup olmadığı olaysal olarak değerlendirilmeli, olayın özelliği, fiille olan ilişkisi, mağdurun durumu, kullanılmışsa gizlenen veya değiştirilen belgenin nitelikleri ayrı ayrı nazara alınmalıdır.
Ticarî faaliyeti meslek olarak icra eden kişilerin, güvenilirliğini sağlamak amacıyla, bu suçun, tacir (kişisel olarak ticaretle uğraşan kimseler) veya şirket yöneticisi olan yada şirket adına hareket eden kişilerin ticarî faaliyetleri sırasında işlenmesi, TCK’nın 158/1-h bendinde nitelikli hâl kabul edilmiştir. Bu kavramlar Türk Ticaret Kanunun ilgili hükümlerine göre belirlenecektir. Türk Ticaret Kanunu’nun 14. maddesinde; Tacir, kişisel durumları ya da yaptığı işlerin niteliği nedeniyle yahut meslek ve görevleri dolayısıyla, kanundan veya bir yargı kararından doğan bir yasağa aykırı bir şekilde ya da başka bir kişinin veya resmî bir makamın iznine gerek olmasına rağmen izin veya onay almadan bir ticari işletmeyi işleten kişi de tacir sayılır. “denilmektedir. Ticaret şirketleri,aynı yasanın 124. maddesinde, Ticaret şirketleri; kollektif, komandit, anonim,
limited ve kooperatif şirketlerden ibarettir. Bu Kanunda, kollektif ile komandit şirket şahıs; anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket sermaye şirketi sayılır” şeklinde tanımlanmıştır.Kooperatif yöneticilerinin, kooperatifin faaliyeti kapsamında, dolandırıcılık suçunu işlemeleri de nitelikli hâl, kabul edilmiştir. Üye sayısı dolmasına rağmen, üyeliğe kabulün devamından bahsederek üye kayıt edilmiş gibi kişinin parasının alınması bu suç tipine örnek gösterilebilir. Kooperatif yöneticilerinin kimler olduğu 1163 sayılı Kooperatifler kanunun 55 ve devamı maddelerinde tanımlanmıştır. Buna göre; Yönetim Kurulu, kanun ve ana sözleşme hükümleri içinde kooperatifin faaliyetini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır. Yönetim Kurulu en az üç üyeden kurulur. Bunların ve yedeklerinin kooperatif ortağı olmaları şarttır. Yönetim Kurulu üyeliğine seçilen tüzel kişiler, temsilcilerinin isimlerini kooperatife bildirir. Bu suçun oluşabilmesi için,Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin dolandırıcılık suçunu ticari faaliyetleri sırasında işlemiş olmaları gerekir. Keza, kooperatif yöneticilerinin bu nitelikli halden cezalandırılabilmeleri için suçun kooperatifin faaliyeti kapsamında, işlenmesi gereklidir. Bu suçun faili tacir veya şirket yöneticisi yada şirket adına hareket eden kişi yada kooperatif yöneticisi olabilir.
Sanığın ………….Konsantre Sanayi ve Ticaret Anonim şirketinin ortaklarından olup başkan ve diğer üyelerle birlikte müşterek atacağı imza ile şirketi temsil ve ilzama yetkili olduğu, 25.07.2007 tarihinde …… Tekstil Dış Ticaret Limited Şirketi yetkilisi olan katılan ile 5 adet çekin Fon Tekstil Dış Ticaret Limited Şirketi tarafından ………..Konsantre Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketine hatır çeki olarak verildiği, bu çeklere ilişkin taraflar arasında sözleşme düzenlendiği, bu sözleşmeye ……….. Tekstil Dış Ticaret Limited şirketi adına katılan tarafından, …………… Sanayi ve Ticaret Anonim şirketi adına da sanık tarafından imza attıktan sonra sanığın tek başına temsil ve ilzam yetkisinin olmaması nedeniyle temsile yetkili olan diğer şirket temsilcilerinin de imzasını attıracağından bahisle sözleşmeyi alıp ayrıldığı, bu sözleşmeyi diğer şirket temsilcilerine göstermeksizin şirketi temsil yetkisi olanların imzalarını taklit etmek suretiyle ………. Şirketi adına sahte olarak atıp katılana teslim ettiği ve karşılığında sözleşmede yazılı olan toplam miktarı 77.000 TL tutarındaki 5 adet hatır çekini aldığı, sanığın bu şekilde üzerine atılı suçları işlediğinin iddia edildiği olayda, sanık, katılan ve tanık beyanları ile tüm dosya kapsamına göre sanık hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan verilen beraat kararı ile, özel belgede sahtecilik suçundan verilen mahkumiyet kararlarında bir isabetsizlik görülmemiştir.
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, katılan vekilinin ve sanığın temyiz itirazlarının reddiyle hükümlerin ONANMASINA, 15.09.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.