YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/1387
KARAR NO : 2020/754
KARAR TARİHİ : 24.01.2020

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 21.06.2011 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 14.11.2018 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı … Hazinesi vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili, 691 ve 742 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış sureti ile giderilmesini talep etmiştir.
Bir kısım davalılar, aynen taksim suretiyle ortaklığın giderilmesini ve davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece ilk olarak, davanın kabulü ile 691 ve 742 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Mahkemece ilk olarak verilen karar Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 2012/12093 Esas, 2012/14160 Karar sayılı 05.11.2012 tarihli ilamıyla; “Mahkemece paydaş …’nın mirasçılık belgesinin ilgilisinden temini ile taraf teşkilinin buna göre sağlanması, paydaş … ile davalı …’nın aynı kişi olup olmadığı üzerinde durularak gerektiğinde ilgilisine tapu kaydında isim tashihi davası açmak üzere süre verilerek sonucuna göre karar verilmesi, davaya konu 691 No’lu parsel yönünden ise tapu kaydı pay-payda eşitsizliğinin giderilerek ondan sonra işin esası hakkında karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde taşınmazların ortaklığının satılarak giderilmesine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Kabule göre de, 492 sayılı Harçlar Yasasının mükerrer 138. maddesinin sonuna eklenen fıkra gereğince 31.12.2009 günlü resmi gazetede yayınlanan Harçlar Yasası’nın Genel Tebliğinin 1 sayılı tarifesinin karar ve ilam harcı bölümünde belirtildiği gibi taşınmazın satış bedeli üzerinden %09,9 (binde 9,9) harç alınması gerekeceği gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde 0/09,9 harç alınmasına karar verilmesi ve Harçlar Yasası’nın 13/j maddesi gereğince hazine harçtan muaf olduğu halde Hazinenin harçla yükümlü tutulması doğru değildir.” hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kabulü ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı … vekili temyiz etmiştir.
1)Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre davalı … vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş reddi gerekmiştir.
2)Davalı … vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Mahkemece paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satışın nasıl yapılacağının ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının ve harcın taraflardan hangi oranlarda tahsil edileceğinin hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.
Satışına karar verilen taşınmaz;
a)Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin ve harcın paydaşların tapudaki payları oranında,
b)Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin ve harcın mirasçılık belgesindeki paylar oranında,
c)Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin ve harcın tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına ve tahsil edilmesine karar verilmesi gerekir.
Yukarıda açıklanan ilkeler gereğince somut olayda; satışına karar verilen dava konusu taşınmazlarda taraflar hem paylı hem de elbirliği ile mülkiyete sahiptir. Taşınmazların hem paylı hem de elbirliği ile mülkiyete tabi olması nedeniyle harcın paydaşlara tapudaki ve mirasçılık belgesindeki payları oranında hükmedilmesi gerekir. Mahkemece, hükümde harcın taraflardan yapılacak tahsil şeklinin belirtilmemesi ve Harçlar Kanununun 13/j maddesi gereğince Hazine harçtan muaf olduğundan harç ile sorumlu tutulması doğru görülmemiş ise de belirtilen hususlar kararın bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı … vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine; (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hüküm sonucunun 3. bendindeki “Harcın” sözcüğünden sonra “Hazine payına düşen kısım hariç tutularak paydaşlardan satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda” ibaresinin eklenmesine, hükmün değiştirilmiş ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, 24.01.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.