YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/2888
KARAR NO : 2019/734
KARAR TARİHİ : 23.01.2019
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 22.07.2013 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 03.06.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı … vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, TMK’nın 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkiline ait 1033 parsel sayılı taşınmazın ana yola bağlantısı bulunmadığını ileri sürerek muhik bir bedel karşılığında davalılara ait taşınmazlardan en uygun güzergah üzerinden geçit hakkı kurulmasını talep etmiştir.
Bir kısım davalılar, davanın reddini savunmuş; diğer davalılar, davaya cevap vermemişlerdir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacıya ait 1033 parsel sayılı taşınmaz lehine 13.04.2015 tarihli fen bilirkişisi raporu ve ekli krokisinde 1. alternatif olarak (A) harfiyle gösterilen güzergahtan davalı …’a ait 875 parsel sayılı taşınmaz aleyhine 216,58 m2 alanlı 3 mt. eninde geçit hakkı kurulmasına, geçit bedelinin 1.737,10TL olarak belirlenmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı … vekili temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş; reddi gerekmiştir.
2- Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Öte yandan, saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedel taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak belirlenmelidir. Bu bedel de hükümden önce depo ettirilmelidir.
Ayrıca, kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün “İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili” başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir.
Somut olaya gelince, davacıya ait 1033 parsel sayılı taşınmazın mutlak geçit ihtiyacı olduğu anlaşıldığından mahkemece, bilirkişi raporlarında en uygun ve en masrafsız alternatif olarak belirlenen güzergahtan davalı …’a ait 875 parsel sayılı taşınmaz aleyhine geçit tesisine karar verilmesi yerinde ise de, davacı tarafından mahkeme veznesine depo edilen geçit bedelinin davalıya ödenmesine ve kurulan geçit hakkının da dava konusu taşınmazların kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş; ancak belirtilen hususlar kararın bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK’nun 438/7 maddesi uyarınca hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı … vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hüküm sonucunun 1. bent 3. paragrafının hükümden çıkarılarak yerine “davacı tarafından mahkeme veznesine depo edilen 1.737,10TL geçit bedelinin karar kesinleştiğinde davalı …’a ödenmesine” cümlesinin eklenmesine, hüküm sonucuna ayrı bir bent olarak “kurulan geçit hakkının dava konusu 1033 ve 875 parsel sayılı taşınmazların kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline” cümlesinin eklenmesine, hükmün değiştirilmiş ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.01.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.