YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/2545
KARAR NO : 2019/101
KARAR TARİHİ : 08.01.2019
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 22.05.2012 gününde verilen dilekçe ile tapu kaydındaki üst hakkı şerhinin kaldırılması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 24.09.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı … … vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, tapu kaydındaki üst hakkı şerhinin kaldırılması istemine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkiline ait 2971 parselde bulunan tarihi eser vasıflı taşınmazın üst katındaki bağımsız bölümün tapu kaydına bitişik taşınmaz olan 2972 parsel sayılı taşınmaz malikleri lehine üst hakkı tesis edildiğini, taşınmazda bulunan kapı vasıtasıyla üst hakkı sahiplerinin davacı yana ait taşınmaza geçişlerinin mümkün iken sonrasında … dışındaki davalıların 2972 parsel sayılı taşınmazdaki paylarını devrettiklerini ve davacı tarafından taşınmazın restore edilerek aradaki kapının kapatıldığını, davacı tarafından yapılan restorasyonun taşınmaz tescilli tarihi eser vasfında olduğundan Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu onayı doğrultusunda gerçekleştiğini, bu aşamadan sonra söz konusu üst hakkının kullanımı için fiili geçiş imkanı sağlayan kapının kapatıldığını ve açılması doğrultusunda herhangi bir değişiklik yapma imkanının da bulunmadığını ileri sürerek davacıya ait 2971 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydında bulunan üst hakkının terkinini talep etmiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı … vekili temyiz etmiştir.
Bilindiği üzere üst hakkı, başkasının taşınmazı üstünde veya altında inşaat yapma veya önceden yapılmış bir inşaatı koruma yetkisi sağlayan ve inşaat üzerinde irtifak hakkı sahibine mülkiyet hakkı kazandıran bir irtifak hakkıdır.
Üst hakkına ilişkin hükümlerin Türk Medeni Kanununun 726. ve 826 ila 836. maddelerinde düzenlendiği görülmektedir.
Üst hakkı olarak tanımlanan bu hakkın, bağımsız ve sürekli nitelikte ise hak sahibinin istemi üzerine tapu kütüğüne “taşınmaz” olarak kaydı mümkündür. ( TMK m. 826/3) En az otuz yıl için kurulan üst hakları sürekli nitelikte kabul edilir. Üst hakkını bağımsız kabul edebilmek için de başkasına devrinin taraflarca kısıtlanmamış olması gerekir.
Öte yandan; irtifak hakkı, tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok olmasıyla sona erer (TMK m.783). Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir. Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir (TMK m.785).
Somut olaya gelince; … Tapulama Mahkemesinin 17.04.1969 tarihli, 1965/79 Esas – 1969/32 Karar sayılı ilamı ile “2791 parselin üst katını tespit eden 2 oda 1 salondan ibaret ev kısmında davacı … evlatları …, … ve …’ya ait bulunduğunun ve üst haklarının beyanlar yerinde olduğu gibi bırakılması ve kaydedilmesi gerekli görülmüştür.” gerekçesiyle dava konusu 2791 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydına üst hakkı şerhi konulduğu anlaşılmaktadır. Dava konusu terkini talep edilen üst hakkı, 2791 parsel sayılı taşınmaz yararına kurulduğundan bina yıkılmadığı müddetçe taşınmaz yararına kurulan üst hakkı devam edeceğinden davanın reddi gerekirken yazılı gerekçeyle kabulü doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı … vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.01.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.