YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/813
KARAR NO : 2020/7211
KARAR TARİHİ : 12.11.2020

14. Hukuk Dairesi

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 06/06/2011 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 12/07/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı … tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacılar vekili, 785 (yeni 131 ada 103) parsel, 791 (yeni 131 ada 116) parsel, 815 (yeni 131 ada 291) parsel, 941 (yeni 133 ada 40) parsel, 1381 (yeni 115 ada 3) parsel, 1453 (yeni 131 ada 321) parsel, 381 (yeni 110 ada 219) parsel, 7 (yeni 137 ada 7) parsel, 71 (yeni 101 ada 101) parsel, 1105 (yeni 137 ada 51) parsel, 1225 (yeni 137 ada 213) parsel, 1229 (yeni 137 ada 219) parsel, 1275 (yeni 137 ada 203) parsel, 1324 (yeni 137 ada 192) parsel, 1209 (yeni 138 Ada ada) parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın giderilmesini talep ve dava etmiştir.
Bir kısım davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalılardan … temyiz etmiştir.
1)Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre, dava konusu 785 (yeni 131 ada 103) parsel, 791 (yeni 131 ada 116) parsel, 815 (yeni 131 ada 291) parsel, 941 (yeni 133 ada 40) parsel, 1381 (yeni 115 ada 3) parsel, 381 (yeni 110 ada 219) parsel, 7 (yeni 137 ada 7) parsel, 71 (yeni 101 ada 101) parsel, 1105 (yeni 137 ada 51) parsel, 1225 (yeni 137 ada 213) parsel, 1229 (yeni 137 ada 219) parsel, 1275 (yeni 137 ada 203) parsel, 1324 (yeni 137 ada 192) parsel, 1209 (yeni 138 ada) parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2)Dava konusu 1453 (yeni 131 ada 321) parsel sayılı taşınmaza yönelik temyiz itirazına gelince;
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%…) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
Öte yandan, paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine ilişkin davalarda taşınmaz üzerinde bulunan bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçaların (muhdesat) kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık olup da bunlar üzerinde bazı paydaşların (ortaklar) hak iddia etmeleri ve öncelikle bu uyuşmazlığın giderilmesini istemeleri halinde o paydaşa görevli mahkemede dava açmak üzere HMK’nin 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmelidir. Mahkemece verilen süre içerisinde dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir.
Somut olaya gelince; davalılardan … dava konusu 1453 (yeni 131 ada 321) parsel sayılı taşınmazdaki garajı, depoyu, yığma ahır ve samanlığı kendisinin yaptığını ileri sürerek muhdesat iddiasında bulunmuş olup tarafların muhdesatların aidiyeti hususunda ittifak etmedikleri anlaşıldığından mahkemece, muhdesat iddiasında bulunan davalı …’a bu konuda muhdesatın aidiyetinin tespiti davası açmak üzere süre verilmesi, dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, açılacak davanın niteliği ve sonucuna göre de gerekirse bilirkişiden ek rapor alınarak dava konusu taşınmazın tespit edilen toplam değerinin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiğinin yüzdelik oran kurulmak suretiyle belirlenmesi ve muhdesata isabet eden kısmın muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedelin ise tapu kaydı ve mirasçılık belgesindeki payları oranında tüm paydaşlara dağıtılması; verilen süre içerisinde dava açılmadığı takdirde ise o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi karar verilmesi gerekirken, değinilen hususlar gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle dava konusu 785 (yeni 131 ada 103) parsel, 791 (yeni 131 ada 116) parsel, 815 (yeni 131 ada 291) parsel, 941 (yeni 133 ada 40) parsel, 1381 (yeni 115 ada 3) parsel, 381 (yeni 110 ada 219) parsel, 7 (yeni 137 ada 7) parsel, 71 (yeni 101 ada 101) parsel, 1105 (yeni 137 ada 51) parsel, 1225 (yeni 137 ada 213) parsel, 1229 (yeni 137 ada 219) parsel, 1275 (yeni 137 ada 203) parsel, 1324 (yeni 137 ada 192) parsel, 1209 (yeni 138 ada ada) parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazlarının reddi ile bu taşınmazlar yönünden hükmün ONANMASINA; taşınmaz malın satış bedelinden payına düşecek paranın % 011,38 oranında hesaplanacak onama harcından peşin alınan 29,20TL’nin mahsubu ile bakiyesinin temyiz edene yükletilmesine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle 1453 (yeni 131 ada 321) parsel sayılı taşınmaza yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, 12.11.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.