YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/9894
KARAR NO : 2018/8811
KARAR TARİHİ : 10.12.2018
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 13.12.2012 gününde verilen dilekçe ile satış vaadi sözleşmesine dayanan tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 08.05.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil, ikinci kademede tazminat istemine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkilinin … 1. Noterliğinin 20.10.1999 tarih ve 28158 yevmiye No’lu düzenleme şeklide gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ile 225 parsel sayılı taşınmazda yapılan binanın 1. katı bulunana 2 No’lu 145 m2 miktarlı daireyi bir kısım davalıların murisi den satın aldığını, bedelini ödediğini ancak …’nin daireyi teslim etmediğini, …’nin ölümü üzerine davalı mirasçılar ile Diğer davalı… Aras Turizm İnş Gıda Kuyumculuk San. Tic. Ltd. Şti. arasında … 4. Noterliğinin 09.06.2009 tarih ve 011580 yevmiye No’lu düzenleme şeklinde taşınmaz mal satış ve vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin imzalandığını, … ile yapılan satış vaadi sözleşmesi gereğince müvekkiline verilmesi gereken dairenin … Aras Şirketi tarafından toprak sahipleri adına verilmesinin teklif edilmesi üzerine, … Aras Şirketi ile müvekkili arasında şirket tarafından yapılacak binanın 2. normal kat 9 No’lu Bağımsız bölümünün satışına ilişkin 07.05.2010 tarihli adi yazılı satış vaadi sözleşmesi imzalandığını, sözleşmede verilecek dairenin 20.10.1999 tarih ve 28158 yevmiye nolu düzenleme şeklide gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ile satılan daireden küçük olması nedeni ile müvekkiline 125.000,00TL’nin de ayrıca ödeneceğinin taahhüt altına alındığını, 50.000,00TL’nin ödendiği 75.000,00TL’nin ise ödenmediğini belirterek; 9 No’lu bağımısız bölümün tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescilini, bu mümkün görülmez ise dairenin rayiç bedelinin ödenmesini ayrıca ödenmeyen 75.000,00TL’nin de tahsilini talep etmiştir.
… mirasçıları olan davalılar …, …, …, …, …, … vekili; murisleri ile düzenlenen satış vaadi sözleşmesinin 5 yıl içinde tapuya şerh verilmediğinden davacı …’in dava açma ehliyeti olmadığını, sözleşmenin davacı ile diğer davalı …. Aras Şirketi arasında akdedildiğini, bu nedenle davalı müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını, öncelikle usulden davanın reddini, müvekkillerinin kat karşılığı inşaat sözleşmesinde kendilerine düşen bir daireyi davacıya vermesi için … Aras Şirketine verdiklerini ve haklarından vaz geçtiklerini, davacının … Aras’tan bir daire alıp bu daireyi başkasına sattığını, 9 No’lu dairenin ise … Aras bilge aras üzerine kayıtlı iken Bedri Bayrak’a satılmış olduğunu aynı dairenin davacı … tarafından kiraya verildiğini belirterek; davalı müvekkillerinin dava ile ilgili hiçbir bağlantıları ve sorumluluğu olmadığından davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece; davalılardan … Aras Turizm İnşaat Gıda Kuyumculuk San. Tic. Ltd. Şti. dışındaki davalılar açısından davanın sıfat yokluğundan (pasif husumet) reddine,
Diger davalı açısından dosyanın ayrı bir esasa kaydı ile yargılamanın bu esas üzerinden yürütülmesine, karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.
Kaynağını Türk Borçlar Kanununun 29. maddesinden alan taşınmaz satış vaadi sözleşmeleri, Türk Borçlar Kanununun 237. maddesi ile Türk Medeni Kanununun 706. ve Noterlik Kanununun 89. maddesi hükümleri uyarınca noter önünde re’sen düzenlenmesi gereken, bir başka anlatımla geçerliliği resmi şekil şartına bağlı kılınan, tam iki tarafa borç yükleyen ve kişisel hak sağlayan sözleşme türüdür. Vaat alacaklısı, taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ile mülkiyet devir borcu yüklenen satıcıdan edim yerine getirilmediğinde Türk Medeni Kanununun 716. maddesi uyarınca açacağı tapu iptali ve tescil davasında borcun hükmen yerine getirilmesini isteyebilir.
Dava ehliyeti davada taraf olma ehliyetidir. 6100 sayılı HMK’nin 50.maddesinde medeni haklardan yararlanma ehliyetine sahip olanların, davada taraf ehliyetine de sahip olacağı hüküm altına alınmıştır. Yasa hükmünde belirtildiği üzere taraf ehliyeti, medeni hukuktaki hak ehliyetinin usul hukukunda büründüğü şekildir. Maddede gerçek ve tüzel kişi ayırımı yapılmaksızın, medeni haklardan yararlanma ehliyetine sahip olanların davada taraf ehliyetine de sahip olacağı belirtilmiştir.
6100 sayılı HMK’nin 27. maddesi hükmü uyarınca, davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi haklarıyla bağlı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler.
6100 sayılı HMK’nin “Tarafta iradî değişiklik” başlıklı 124. maddesi gereğince; Bir davada taraf değişikliği, ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkündür. Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hâkim tarafından kabul edilir. Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hâkim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir.
Yukarıda değinilen ilkelere göre somut olayda;
Mahkemece; davalılardan … Aras Turizm İnşaat Gıda Kuyumculuk San. Tic. Ltd. Şti. dışındaki davalılar açısından davanın sıfat yokluğundan( pasif husumet) reddine, davalılardan … Aras Turizm İnşaat Gıda Kuyumculuk San. Tic. Ltd. Şti aleyhine açılan davanın tefrik edilerek dosyanın ayrı bir esasa kaydı ile yargılamanın bu esas üzerinden yürütülmesine, karar verilmiş ise de; karar usul ve yasaya uygun değildir.
Davacı …’e Eyüp 1. Noterliğinin 20.10.1999 tarih ve 28158 yevmiye No’lu düzenleme şeklide gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ile 225 parsel sayılı taşınmazda yapılan binanın 1. katı bulunana 2 No’lu 145 m2 miktarlı dairenin bir kısım davalılar murisi … tarafından satışının vaadedildiği,… mirasçıları ile … Aras Turizm İnşaat Gıda Kuyumculuk San. Tic. Ltd. Şti. arasında yapılan Gaziosmanpaşa 4. Noterliğinin 09.06.2009 tarih ve 011580 yevmiye No’lu düzenleme şeklinde taşınmaz mal satış ve vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesine göre, söz konusu taşınmaz üzerine bina inşaatı yapılması kararlaştırılması üzerine, muris … ile yapılan satış vaadi sözleşmesi gereğince davacıya verilmesi gereken 145m2 büyüklüğündeki daireninin … Aras Şirketi tarafından toprak sahipleri adına verilmesinin üstlenilmesi üzerine … Aras Şirketi yetkilisi… ile davacı … arasında şirket tarafından yapılacak binanın … no’lu Bağımsız bölümünün satışına ilişkin 07.05.2010 tarihli adi yazılı satış vaadi sözleşmesi imzalandığı; sözleşmede, yapılacak inşaattaki binanın 2. normal kat cadde cephesi 1 adet dairenin 20.10.1999 tarih 28158 yevmiye No’lu satış vaadi sözleşmesine istinaden toprak sahiplerine ait dairenin …’e teslim edileceğinin taahhüt altına alındığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; 20.10.1999 tarih 28158 yevmiye No’lu satış vaadi sözleşmesinde satış vaadinde bulunan … mirasçıları olan davalılar ile, davacı ile 20.10.1999 tarihli satış vaadi sözleşmesine istinaden 07.05.2010 tarihli adi yazılı satış vaadi sözleşmesini imzalayan … Aras Turizm İnşaat Gıda Kuyumculuk San. Tic. Ltd. Şti. arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğunun kabulü gerekir. Dolayısıyla, inceleme ve araştırmanın arsa sahipleri olan … mirasçıları olan davalıların da taraf olduğu bir davada yapılması gerekmektedir.
Mahkemece; dava konusu 9 No’lu bağımsız bölümün tapu kaydında maliki olarak gözüken … ’ın davaya dahil edilmesi için davacı vekiline süre verilmesi, eldeki dosyadan tefrik edilen davalılardan … Aras Turizm İnşaat Gıda Kuyumculuk San. Tic. Ltd. Şti. aleyhine açılan davaya ilişkin dosyanın tekrar bu dosya ile birleştirilmesi, daha sonra işin esasına girilerek inceleme ve araştırma yaptıktan sonra esasa ilişkin bir karar verilmesi gerekir.
Açıklanan nedenlerle yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.12.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.