YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/4181
KARAR NO : 2018/9223
KARAR TARİHİ : 19.12.2018

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 23.06.2014 gününde verilen dilekçe ile mirasın hükmen reddi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 14.05.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacılar vekili, 29.08.2012 tarihinde vefat eden muris …’ın terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde, murise karşı açılan rücuen tazminat davasında … İş Mahmemesince verilen 2003/430-593 E. K. sayılı kararın Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 23.03.2004 tarihli, 2004/487-2257 E. K. sayılı ilamıyla onandığı, murise icra takibi yapılan … 2. İcra Dairesinin 2014/2315 sayılı dosyasında bu ilamın icraya konulduğunu, borcun 2013 yıl sonu itibariyle 20.813,56TL olduğunu, davacıların mirası reddetmekle kurumu zarara uğratacaklarını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Dava, TMK’nin 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir. Ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 605/2). Mirasçılar Türk Medeni Kanunu’nun 610. maddesinde yazılı aykırılık da bulunmadıkça yani zımnen mirası kabul etmiş duruma düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini isteyebilir. Türk Medeni Kanunu’nun 606. maddesinde belirtilen süre bu davada uygulanmaz. Dava alacaklılara husumet yöneltilerek görülür. Bu davada yetkili mahkeme ise alacaklıların davanın açıldığı zamandaki ikametgahı mahkemesidir. Ayrıca Türk Medeni Kanununun Velayet Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması da zorunludur.
Davanın kabulüne karar verilmiş ise de; mahkemece yapılan araştırma ve incelemeler hüküm kurmaya yeterli değildir. Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin murisin ölüm tarihinde borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak, bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler, tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi, mirasçının mirası kabul anlamına gelen davranışlarda bulunup bulunmadığının araştırılması gerekir.
Somut olayda, mahkemece terekenin aktifi ve pasifinin araştırılırken ölüm tarihi baz alınmamıştır. … Vergi Dairesinin 27.04.2015 havale tarihli cevabi yazısında murisin 30.03.2015 tarihi itibariyle … Malmüdürlüğüne 4.703,98TL … Malmüdürlüğüne 447.29TL, SGK yazısında ise, murisin ortağı olduğu … Taş Hazır Beton Mad. İnş. Tur. Pet. Taş. San ve Tic. Ltd. Şti adına tescilli … Yaylası … /… adresinde kurulu Taş Kırma İşyerinden dolayı 18.07.2014 itibariyle 3.174,85TL kuruma borcunun bulunduğunun bildirilmesine rağmen bu kurumlara murisin ölüm tarihi itibariyle borç miktarının ve kaynağının araştırılmadığı görülmektedir. Temyiz aşamasında UYAP üzerinden alınan TAKBİS raporuna göre murisin 20 adet taşınmazda malik/hissedar olduğu anlaşılmaktadır. O halde mahkemece; murisin ölüm tarihi itibariyle üzerine kayıtlı gayrımenkul, araç, banka kaydının olup olmadığın tespiti için ilgili tapu, emniyet ve banka müdürlüklerine yazı yazılmalıdır. Muris adına kayıtlı taşınmazlarda konusunda uzman bilirkişiler refakatiyle keşif yapılmalı, taşınmazın ölüm tarihi itibariyle değerinin tespiti açısından rapor alınmalıdır. … 2. İcra Dairesinin 2014/2315 sayılı dosyasında 29.08.2012 itibairiyle borç miktarının hesaplandığı dosya kapak hesabı ilgili icra müdürlüğünden temin edilmelidir. Davalı …’ya, dava dışı … Malmüdürlüğü ve … Malmüdürlüğüne olan borçların kaynağı ve ölüm tarihi itibariyle miktarı araştırılmalıdır. Davalı …’nin murisin ortağı olduğu … Taş Hazır Beton Mad. İnş. Tur. Pet. Taş. San ve Tic. Ltd. Şti adına tescilli … Yaylası … /… adresinde kurulu Taş Kırma İşyeri’nden dolayı 18.07.2014 itibariyle 3.174,85TL kuruma borcunun bulunduğu bildirildiğinden ve murisin şirket hisseleri terekenin aktifinde yer alacağı gözetilerek, murisin ortağı olduğu şirketin durumu, murise ait şirket hisselerinin akıbeti ve ölüm tarihi itibariyle değeri tespit edilmelidir. Davacıların mirası kabul anlamına gelebilecek davranışlarda bulunup bulunmadıkları da araştırılarak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Ayrıca, davacılardan …’ın Av. …’ya verdiği vekaletnamede mirasın reddini içeren özel yetki bulunmadığından davacılar vekiline özel yetkiyi içeren vekaletname sunması için süre verilmesi ve bu eksikliğin tamamlattırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.
Mahkemece, belirtilen hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenlerle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19.12.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.