YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/4132
KARAR NO : 2019/654
KARAR TARİHİ : 22.01.2019
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 30.06.2010 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 27.05.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili, … Köyü 58,103 ve 118 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklıkların satış yoluyla giderilmesini talep etmiştir.
Bir kısım davalılar; dava konusu taşınmazlar üzerindeki ortaklığın aynen taksim suretiyle giderilmesini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile taşınmazlardaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, bir kısım davalılar temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç vs gibi bütünleyici parça (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar (ortaklar) ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesinde bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etme ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK’nin 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
Somut olaya gelince;
Dava konusu parsellerin tapu kayıtları incelendiğinde, 103 parsel sayılı taşınmazda paydaş olarak görülen … ve … isimli kişilerin … oğlu oldukları, 118 parsel sayılı taşınmazda paydaş olarak görülen aynı isim ve soyisimli … ve …’nın ise … oğlu oldukları, dolayısıyla aynı kişiler oldukları konusunda kesinlik bulunmamasına rağmen bu husus araştırma konusu yapılmayarak … Oğulları … ve …’nın davada taraf olmalarıyla yetinildiği; yine 118 parsel sayılı taşınmazda paydaş olan … tapuda … kızı olarak görülmesine rağmen, davada davalı olarak görülen …’in baba adının … olduğu anlaşıldığından … kızı …’in davada yer almadığı ve bu sefer 58 parsel sayılı taşınmazda malik olarak görülmesine rağmen … ve …’nın davada taraf olarak hiç gösterilmedikleri anlaşılmıştır. Tüm kayıt maliklerinin davada yer alması gerekir. Kayıt maliklerinden ölü olanlar var ise veraset ilamları getirtilerek taraf teşkilinin usulüne uygun bir şekilde sağlanması gerektiği halde taraf teşkili sağlanmadan işin esasına girilerek karar verilmesi; dava dilekçesinde adlarına vekaletname sunulmak suretiyle davacı taraf sıfatı bulunan… isimli kişilerin davalı olarak gösterilmeleri doğru görülmemiş ve hükmün bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 22.01.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.