YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/3431
KARAR NO : 2018/8889
KARAR TARİHİ : 11.12.2018
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 13.05.2015 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 24.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı … tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, 200 ada 5 parsel sayılı taşınmaz ve … plaka sayılı araç üzerindeki ortaklığın aynen taksim, mümkün değilse satış suretiyle ortaklığın giderilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu 200 ada 5 parsel sayılı taşınmaz ve … plaka sayılı araç üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya bir kaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK’nın 27. maddesi hükmü uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birisinin ölmesi halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
Mahkemece paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satışın nasıl yapılacağının ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.
Satışına karar verilen taşınmaz;
a)Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin paydaşların tapudaki payları oranında,
b)Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin mirasçılık belgesindeki paylar oranında,
c)Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına karar verilmesi gerekir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalar olup, sonuçta kazanan ve kaybeden taraftan söz edilemeyeceğinden yargılama giderleri ve vekalet ücretinin taraflara payları oranında yükletilmesi gerekir.
Paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde 492 sayılı Harçlar Kanunu ve eki Tarifenin karar ve ilam harcı başlıklı 1. maddesinin (c) fıkrası hükmü uyarınca bir gayrimenkulün hissedarlar arasında satış suretiyle şuyuun izalesine dair hükümlerde (gayrimenkulün satış bedeli üzerinden) binde 11,38 oranında, menkul niteliğindeki araç üzerindeki paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde ise 2. maddesinin (a) fıkrası hükmü uyarınca maktu harç ile yetinilmesi gerekir.
Somut olaya gelince; mahkemece 200 ada 5 parsel sayılı taşınmaz bakımından satış bedeli üzerinden alınması gereken binde 11,38 oranındaki ilam harcının satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda alınması gerekirken tarafların hisseleri oranında alınmasına karar verilmesi, araç bakımından taşınır mallardaki ortaklığın giderilmesi davalarında 492 sayılı Harçlar Kanunu ve karar tarihinde yürürlükte bulunan 1 sayılı tarife uyarınca 27,70 TL maktu harç alınması gerekirken mahkemece taşınır mal niteliğindeki… plakalı araç için maktu harç tahsiline karar verilmemesi, yargılama giderlerinin satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda alınması gerekirken tarafların hisseleri oranında alınmasına karar verilmesi, davacılar vekili yönünden hükmedilen vekalet ücretinin satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda alınması gerekirken tarafların hisseleri oranında alınmasına karar verilmesi, davalı vekili yönünden hükmedilen vekalet ücretinin satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda alınması gerekirken tarafların hisseleri oranında alınmasına karar verilmesi doğru görülmemiş ise de; bu hususlar kararın bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HMK’nın 438/7 maddesi gereğince hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile; hüküm sonucunun 6. bendinin; 1. satırından önce “… İli, … İlçesi, … Mahallesi, 200 ada, 5 parsel sayılı taşınmaz bakımından” sözcüklerinin eklenmesine, “ilam harcının” sözcüklerinden sonraki “tarafların hisseleri oranında” sözcüklerinin çıkartılarak yerine “satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda” sözcüklerinin eklenmesine, “hazineye gelir kaydına” sözcüklerinden sonra “45 HB 3587 plakalı araç bakımından ise maktu 27,70 TL harcın paydaşlardan yine aynı oranda alınmasına” sözcüklerinin eklenmesine, hükmün yargılama giderleri ile ilgili 7. bendinde yer alan “tarafların hisseleri oranında” sözcüklerinin çıkartılarak yerine “satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda” sözcüklerinin eklenmesine, hükmün vekalet ücreti ile ilgili 8. bendinde yer alan “tarafların hisseleri oranında” sözcüklerinin çıkartılarak yerine “satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda” sözcüklerinin eklenmesine, hükmün vekalet ücreti ile ilgili 9. bendinde yer alan “tarafların hisseleri oranında” sözcüklerinin çıkartılarak yerine “satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda” sözcüklerinin eklenmesine, hükmün değiştirilmiş ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 11.12.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.