YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/3052
KARAR NO : 2018/8031
KARAR TARİHİ : 21.11.2018
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 09.12.2009 gününde verilen dilekçe ile mirasçılık belgesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın HMK 114/i ve 115. maddeleri gereğince usulden reddine dair verilen 14.05.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından duruşmalı olarak istenilmekle davanın mahiyeti gereği duruşma talebi reddedilerek süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacılar vekili, 09.12.2009 tarihli dilekçesi ile Sulh Hukuk Mahkemesinde açtığı davada; … İli, … İlçesi, …, Yabancı … Mah. Cilt 1, sayfa 239, hane 21 ve hane 237 de kayıtlı davacıların babası… …’nin babası, kendilerinin dedesi olan… ve …’ten 1325 (1909) … doğumlu … …’nin gaipliğine karar verildiğini, … …’nin oğlu…’nin de ölümü ile geriye mirasçı olarak eşi …’den olma çocukları, …, …, …… ve … ile önceki eşi …’ten olma kızı …’yı bıraktığını,…’nin oğlu …’in ölümü ile eşi … ve çocukları … ve …’nın kaldığını, davacıların babası ve murisleri… …’nin 2576 sayılı Yasa hükümlerine göre babası … … ve annesi … olarak nüfusa kayıt edilmesine rağmen, unutularak yada sehven nüfusta baba hanesine taşınmadığını, davacılara murisleri… …’nin amcası … …’nden miras geldiğini, ancak… …’nin nüfusta baba hanesine taşınmamış olması nedeni ile veraset ilamı çıkartamadıklarını, nüfus müdürlüğündeki tescil belgelerinden bu durumun anlaşılmasına rağmen aile bağı kurulmadığından bahisle nüfus kaydının düzeltilerek…’nin babası … … hanesine taşınmasına, … …’nin kardeşi muris … …’nin mirasçısı olduklarının tespitine ve veraset ilamının verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
… 9. Sulh Hukuk Mahkemesince, davacının isteminin öncelikle nüfus kaydının düzeltimi isteğine ilişkin olup buna bağlı olarak diğer istekler yinelendiği gerekçesiyle mahkemenin görevsizliğine, dosyanın … Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
… 11. Asliye Hukuk Mahkemesince de mirasçılık belgesi yönünden davanın tefrik edilerek Sulh Hukuk Mahkemesine, diğer dava yönünden davanın soybağına ilişkin olması nedeni ile aile mahkemesinde bakılmak üzere görevsizlik kararı verilmiştir.
Tüm bu aşamalardan sonra dosya, … 11. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/2225 Esasına kaydedilmiştir.
Davalılar vekili cevap dilekçesinde, … Asliye Hukuk Mahkemesinin (Aile Mahkemesi sıfatıyla) 2007/77 Esas sayılı,… … ile … … arasındaki soybağının tepiti davasında mahkemece davanın reddine karar verildiği, hükmün kesinleştiği, bu sebeple davacıların mirasçılık belgesi istemelerinin hukuka aykırı olduğunu, davacıların da muris … …’nin mirasçısı olarak gösterildiği mirasçılık belgesinin iptali için açılan … 4. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2004/866 Esas sayılı dosyasında yargılamanın devam ettiğini, bu davada davalı olan kişilerin mahkemeden yeniden davacı sıfatıyla mirasçılık belgesi istemesinde hukuki yararlarının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, muris … …’nin veraset belgesinin mahkemenin 2004/866 Esas, 2010/2967 Karar sayılı kararı ile, … Sulh Hukuk Mahkemesine ait 15/03/2002 tarih 2002/2 Esas, 2002/53 Karar sayılı veraset ilamı ile … 12. Sulh Hukuk Mahkemesine ait 20/11/2003 tarih 2002/299 Esas, 2003/1211 Karar sayılı veraset ilamlarının iptali ile … 7. Sulh Hukuk Mahkemesine ait 16/12/2009 tarih 2009/2623 Esas, 2009/2521 Karar sayılı veraset ilamında belirtildiği şekilde verasetin subutuna karar verildiği ve muris … Türkgüzel’in veraset paylarının belirlendiği söz konusu kararın Yargıtay aşamasından geçerek Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 20/10/2011 tarih 2011/1557 Esas, 2011/6233 sayılı Kararı ile onanarak kesinleştiği, muris … Türkgüzel’in veraset ilamı düzenlenip kesinleştiğinden açılan davanın HMK 114/i ve 115 maddesi gereğince usulden reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacılar vekili temyiz etmiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 598. maddesine göre, başvurusu üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere, sulh mahkemesince veya noterlikçe mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verilir.
Mirasçılık belgesi verilmesine ilişkin davada irs ilişkisi kural olarak nüfus kayıtları ile ispat olunur. Nüfus kayıtları belgeledikleri olguların doğruluğuna kanıt oluşturur. Bunların içeriğinin doğru olmadığının ispatı kanunlarda başka bir hüküm bulunmadıkça herhangi bir şekle tabi değildir (TMK m. 7). Hakim çekismesiz yargıda re’sen araştırma ilkesi uyarınca, davanın ispatı için gerekli bütün delillere başvurabilir.
Hukukumuzda çekişmeli yargıya tabi davalarda taraflarca hazırlama ilkesi geçerli olup, hakim tarafların talepleri ile bağlıdır. Hakim, talepte bulunan tarafların iddia ettiği olaylar ve ileri sürdüğü delillerle yetinerek karar vermek zorundadır. Çekişmesiz yargıya tabi davalarda ise re’sen araştırma prensibi egemendir. Hasımsız açılan ve çekişmesiz yargıya tabi olan davalarda verilen kararlar kesin hüküm teşkil etmediği gibi bu kararlar açılacak bir iptal davası sonucunda değiştirilebilir veya ortadan kaldırılabilir.
Mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkin davalarda davacı, mirasçılık belgesi verilmesini isteyebilmek için murisin öldüğünü ve ölüm tarihini, muris ile kendisi arasındaki irs bağını kanıtlamak zorundadır. Bu tür davaların reddine karar verilebilmesi için murisin hiçbir şekilde yaşamadığının, böyle bir kişinin mevcut olmadığının belirlenmesi veya davacının murisin mirasçısı olmadığının tespiti gerekir.
Somut olayda; dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden … Asliye Hukuk Mahkemesinin (Aile Mahkemesi sıfatıyla) 2007/77-2008/87 E. K. sayılı kararında, davacıların… … mirasçıları, davalıların … Nüfus Müdürlüğü ve … … mirasçıları, dava konusunun… …’nin … …’nin çocuğu olduğunun tespitiyle, soybağının kurulması olduğu ve yerel mahkemece davanın reddine karar verildiği, hükmün Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 2009/4396-12231 E. K. sayılı ilamıyla onandığı anlaşılmaktadır.
Ayrıca, davacıların da amcaları muris … …’nin mirasçısı olduğuna dair karar verilen … 12. Sulh hukuk Mahkemesinin 2002/299-2003/1211 E. K. sayılı mirasçılık belgesinin iptali için … … mirasçılarının … 4. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2004/866 esasına kayıtlı dava açtığı, yapılan yargılamanın sonunda … 4. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2004/866 Esas, 2010/2967 Karar sayılı kararıyla, … 12. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2002/299-2003/1211 E. K. sayılı mirasçılık belgesinin iptaline, muris … Türkgüzel’nin mirasının kardeşi … …’nden gelen mirasçılarına aidiyetine karar verildiği, Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 20.10.2011 tarih, 2011/1557-6233 E. K. sayılı ilamıyla hükmün onandığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, … Asliye Hukuk Mahkemesinin (Aile Mahkemesi sıfatıyla) 2007/77-2008/87 E. K. sayılı kararı ve … 4. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2004/866 Esas, 2010/2967 Karar sayılı kararı dikkate alınarak davacıların muris … Türkgüzel’nin mirasçılık belgesini talep etmeleri bakımından aktif dava ehliyetleri olmaması sebebiyle HMK 114/1-d ve 115. maddesi gereğince davanın usulden reddedilmesi gerekirken mahkemece yazılı şekilde davanın HMK 114/i ve 115 maddesi gereğince usulden reddine karar verilmesi doğru değil ise de hüküm sonucu esas bakımından usul ve kanuna uygun olduğundan HUMK’nun 438/son maddesi gereğince hükmün gerekçesinin değiştirilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün gerekçesinin yukarıdaki şekilde DEĞİŞTİRİLEREK DÜZELTİLMİŞ bu gerekçe ile ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 21.11.2018 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
(Muhalif)
K A R Ş I O Y
Dava, mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Davacılar vekili, davacıların murisi… …’nin babası … …’nin hanesine taşınmak suretiyle, … …’nin kardeşi olan … …’nin mirasçısı olduklarına dair mirasçılık belgesi verilmesini talep etmişlerdir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Davacılar tarafından, aynı doğrultuda hatalı nüfus kaydının düzeltilmesi istemine ilişkin … 11. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açmış olup, mahkemece davanın reddine dair verilen karar, Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 08.03.20017 tarihli ilamı ile eksik araştırma yapıldığı gerekçesi ile bozulmuştur.
Bu haliyle … 11. Asliye Hukuk Mahkemesi kararı henüz kesinleşmemiştir. Bu dosya üzerinden verilecek kararın irs ilişkisini değiştirme ihtimali bulunmaktadır.
Hukuk Muhakemeleri Kanununun 165. maddesi gereğince bir davada hüküm verilebilmesi, başka bir davaya, idari makamın tespitine yahut dava konusu ile ilgili bir hukuki ilişkinin mevcut olup olmadığına kısmen veya tamamen bağlı ise mahkemece o davanın sonuçlanmasına veya idare makamın kararına kadar yargılama bekletilebilir.
Yukarıda belirtilen yasa hükmü nedeniyle, … 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin dava dosya sonucunun beklenmesi gerektiği gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmesi gerekir.