YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/1090
KARAR NO : 2018/8122
KARAR TARİHİ : 23.11.2018
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 25.03.2014 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 24.03.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı … tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir.
Davacı, 4853, 4859, 4860 ve 4959 parsel sayılı taşınmazların maliki olduğunu, bu taşınmazlara ulaşımı sağlayan kadim bir yol var iken davalılardan … tarafından yolun sürüldüğünü beyan ederek mahkemece tespit edilecek en uygun güzergahtan geçit hakkı kurulmasını talep ve dava etmiştir.
Davalılar, kadim bir yol bulunmadığını beyan ederek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kabulüne, 4853 parsel sayılı taşınmaz lehine, 4849 parsel sayılı taşınmaz üzerinden fen bilirkişisinin 10/10/2014 tarihli rapor ve krokisinde 1 no’lu yol olarak gösterilen seçeneğe göre geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı … temyiz etmiştir.
Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Somut olayda; UYAP sisteminden alınan … kayıtlarına göre, davacıya ait parsellerin karar tarihinden sonra, 27.04.2015 tarihinde el değiştirdiği, her dört parselin malikinin “… Madencilik Turizm … Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi” olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda davacının aktif dava ehliyeti kalmadığından, mahkemece taraf değişikliğini düzenleyen HMK’nin 125. maddesine göre işlem yapılması, yeni malikin davacı sıfatıyla davaya devam etmesi halinde işin esası hakkında bir karar verilmesi, davaya devam etmemesi halinde ise aktif dava ehliyeti yokluğundan davanın reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Kabule göre de; dosya arasında mevcut 07.04.2014 tarihli Kadastro Müdürlüğünden gelen pafta örneğinde, dava konusu parseller arasında nitelendirilmesi yapılmamış olan ince bir güzergah görülmüş ancak mahkemece yapılan keşifte kadastro memuru tarafından bu yere ilişkin herhangi bir açıklama yapılmamıştır. Bu nedenle mahkemece yeniden keşif yapılarak bu konuya açıklık getirilmesi, geçit hakkı şahıs lehine değil parsel lehine kurulacağından davacıya ait her bir parselin kesintisiz yola çıkışının sağlanması, gerekirse akdi irtifak kurulmasının temin edilmesi gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.11.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.