YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/7482
KARAR NO : 2014/13276
KARAR TARİHİ : 24.11.2014

MAHKEMESİ : Bayburt Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 20/02/2014
NUMARASI : 2013/162-2014/93

Davacılar tarafından, davalı aleyhine 13.07.2009 ve 11.09.2012 gününde verilen dilekçeler ile suya elatmanın önlenmesi ve kal istenmesi üzerine Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davaların kısmen kabulüne dair verilen 20.02.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı Yerlice Köyü Tüzel Kişiliği vekili, davacı S.. A.. ve davalı Uluçayır Köyü Tüzel Kişiliği tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı Y.. Köyü Tüzel Kişiliği, köylerinin sınırları içerisinde bulunan A.. kaynak suyundan köyleri ile birlikte U… ve E.. Köylerinin hayvanlarının su ihtiyacının karşılandığını, ayrıca suyun akış istikametindeki vatandaşların arazilerinin sulandığını, davalı Uluçayır Köyü’nün bu kaynak suyuna ihtiyacı bulunmadığı halde mecrasını değiştirerek köylerine götürdüğünü, köylülerin hayvanlarının susuz kaldığını belirterek davalının dava konusu su kaynağına vaki elatmasının önlenmesine, suyun taşınmasında kullanılan malzemenin kal’ine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı U.. Köyü Tüzel Kişiliği, davaya konu su kaynağının köylerinin sınırlarında bulunduğunu, içme suyu ihtiyacı için kullandıklarını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davalı köyün içme suyu ihtiyacının öncelikli olması nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı Y.. Köyü Tüzel Kişiliği vekilinin temyizi üzerine 3. Hukuk Dairesinin bozma ilamında özetle, “Davalı köyün içme suyu ihtiyacının öncelikli olduğu gözetilerek davalı köyün genel su niteliğindeki su kaynağına ihtiyacı olup olmadığı, ihtiyacı var ise başka kaynaklardan yararlanma imkanı olup olmadığı hususunun araştırması, başka kaynaklardan içme suyu ihtiyacının karşılanamaması halinde davalı tarafın içme suyu ihtiyacından artan sudan davacı tarafın da yararlanması yönünde (en azından su kaynağından bölgede otlayan hayvanların içme suyu ihtiyacını karşılayacak bir düzenek tesisi ile) su rejimi oluşturulmak suretiyle hüküm kurması gerektiği” gereğine değinilmiştir.
Bozmadan sonra davacı S.. A.. de, paylı malik olduğu 1… ada 9. parsel sayılı taşımazın dava konusu sudan sulandığını, kadim kullanım hakkı olduğunu, davalı köyün suya elattığını öne sürerek elatmanın önlenmesi ve kal istemiyle dava açmıştır.
Mahkemece dava dosyaları birleştirilerek yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulüne, 11.02.2014 havale tarihli ek ziraat bilirkişi raporunda belirtilen hususlar ve bu raporun ekinde yer alan “Suluk Detay” başlıklı sulukların kesitine ve kurulum biçimine dair şema doğrultusunda her yıl 1 Mayıs-31 Ekim tarihleri arasında kaynak suyunun öncelikle davalı köyün aynı raporda belirtilen içme suyu ihtiyacını karşılaması şartı ve artan suyun bölgede otlayan hayvanların içme suyu ihtiyacını karşılaması için yine aynı raporda ve raporun ekinde belirtilen düzenek ile su rejimi oluşturulması sureti ile davalı köyün dava konusu Akpınar kaynak suyuna vaki elatmasının önlenmesine, fazlaya ilişkin elatmanın önlenmesi talebinin reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı Y.. Köyü Tüzel Kişiliği vekili, davacı S.. A.. ve davalı U.. Köyü Tüzel Kişiliği temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davacı S.. A..’in tüm davacı Yerlice Köyü Tüzel Kişiliği vekili ve davalı Uluçayır Köyü Tüzel Kişiliğinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dosya içerisindeki jeoloji, ziraat ve fen bilirkişi raporlarından davaya konu Akpınar su kaynağının debisinin 18.720 litre/gün olduğu, davalı köyün su ihtiyacının 15.450 lt/gün bulunduğu, davalı köyün içme suyu ihtiyacından arta kalan 3.270 litre/gün suyun ancak merada otlayan hayvanlara yetebileceği, zirai sulama yapılmasını sağlayacak miktarda olmadığı, davacı S.. A..’in taşınmazının 20 yıldır işlenmediği, davalı köyün içme suyu ihtiyacının çevredeki diğer su kaynaklarından karşılanmasının bu su kaynaklarının debileri, çevresindeki insan ve hayvanların ihtiyaçları da dikkate alındığında mümkün olmadığı, dava konusu su kaynağından davalı köyün 15.450 litre/gün ihtiyacı karşılandıktan sonra arta kalan miktardan merada yayılan hayvanların kullanımına sunulması şeklinde bir su rejimine gidilmesi gerektiği, 11.02.2014 havale tarihli ziraat bilirkişi raporunun ekinde sunulmuş olan “Suluk Detay” başlıklı şema doğrultusunda kurulacak sistem ile davalı köyün içme suyu ihtiyacının karşılanabileceği, arta kalan suyun ise merada otlayan hayvanların da sulanabileceği, bu sistem ile 1 Mayıs – 31 Ekim tarihleri arasında hayvanlara su verilebileceği, geri kalan altı aylık periyotta ise suyun tamamının davalı köyün içme suyu deposuna aktarılabileceğinin bildirilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Bu durumda mahkemece, su rejimi kurulurken her yıl 1 Mayıs-31 Ekim tarihleri arasında öncelikle davalı köyün 15.450 lt/gün miktarındaki sudan yararlanması, geriye kalan 3.270 lt/gün suyun merada otlayan hayvanların sulama ihtiyacına tahsisi, yılın geriye kalan 1 Kasım-31 Nisan tarihleri arasındaki dönemde ise suyun tamamının davalı köyün kullanımına tahsisi şeklinde infazda tereddüt oluşturmayacak şekilde su rejimi kurulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. ve 2. bentte açıklanan nedenlerle davacı S.. A..’in tüm davacı Yerlice Köyü Tüzel Kişiliği vekili ve davalı Uluçayır Köyü Tüzel Kişiliğinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte yazılı nedenlerle hükmün BOZULMASINA, davacı Yerlice Köyü Tüzel Kişiliği ve davalı Uluçayır Köyü Tüzel Kişiliğinin peşin yatırdığı temyiz harcının istek halinde yatıranlara iadesine, 24.11.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.