YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/6678
KARAR NO : 2014/12494
KARAR TARİHİ : 10.11.2014
MAHKEMESİ : Muğla Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 25/06/2013
NUMARASI : 2011/316-2013/428
Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 21.03.2011 ve 13.06.2012 gününde verilen dilekçeler ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 25.06.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılardan H.. T.. vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, TMK’nın 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davada, 1.. ada … parsel sayılı taşınmaz yararına, .. ada … ve 73 sayılı parseller üzerinden geçit kurulması istenmiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kabulüne; .. ada .. parsel sayılı taşınmaz yararına .. ada .. parsel no’lu davalılara ait taşınmazdan geçit hakkı tesisine, 11/04/2012 tarihli rapor ve ekli krokinin esas alınmasına, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir.
Hüküm, davalılardan H.. T.. vekili temyiz edilmiştir.
Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir.
Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir. Bu güzergah üzerindeki taşınmazların maliklerine dava dilekçesi ile husumet yöneltilmemiş olması kabul edilebilir bir yanılgıya dayandığından 6100
sayılı HMK’nın 124. maddesi gereğince dürüstlük kuralına aykırı olmayan bu taraf değişikliği talebi kabul edilerek davacının bu kişilerin harçsız olarak davaya katılmalarını sağlamasına imkan verilmelidir.
TMK’nın 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
Somut olaya gelince;
Bu tür davalarda fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince yüzölçümü daha büyük olan taşınmazlardan geçit kurulması tercih edilmelidir. Dosya içerisindeki pafta sureti, bilirkişi rapor ve krokileri ile tapu kayıtlarına göre davacının aleyhine geçit kurulması istediği 37 parsel sayılı taşınmazın aleyhine geçit kurulan .. parsel sayılı taşınmazdan daha büyük olduğu ayrıca lehine geçit istenen 36 parsel sayılı taşınmaz ile 37 parsel sayılı taşınmazın kadastro tutanaklarının incelenmesinde evvelce bir bütün halindeyken taksimen mirasçılara kaldığı ve 37 sayılı parselin yola cephesinin 73 sayılı parselden daha büyük olduğu anlaşılmaktadır. 37 sayılı parsel üzerindeki beton direk ve tel örgünün basit nitelikte olması nedeniyle geçit kurulmasına engel teşkil etmeyeceği de gözetilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 10.11.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.