YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/5024
KARAR NO : 2014/10697
KARAR TARİHİ : 30.09.2014
MAHKEMESİ : Ankara 19. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 30/01/2014
NUMARASI : 2013/262-2014/35
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 14.05.2013 gününde verilen dilekçe ile önalım nedeniyle tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda; davanın kabulüne dair verilen 30.01.2014 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 30.03.2014 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı vekili Av. Z. T. ile karşı taraftan davacı vekili Av. A.. K.. geldi. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
KA R A R
Davacı, paydaş olduğu.. parsel sayılı taşınmazdaki 21 numaralı bağımsız bölümün dava dışı önceki paydaşı J. P.’nın payını 23.02.2012 tarihinde davalıya satış yoluyla devrettiğini, bildirim yapılmadığını ileri sürerek, önalım nedeniyle payın adına tescilini istemiştir.
Davalı, hak düşürücü sürenin geçtiğini, pay edindiği Jale’nin eşi olduğunu, mahkemeye teminat göstermek amacıyla payın devredildiğini yargılama sonrasında iade edeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Dava, önalım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Önalım hakkı, paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmazdaki payını kısmen veya tamamen üçüncü kişiye satması halinde, diğer paydaşlara, satılan bu payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak, paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve pay satışı yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
Paydaş payını karı ve kocaya, çocuklarına yahut akrabaya temlik ederse görünüşte satış sözleşmesi yapılsa bile miras hukuku ile ilgili amaçların yada bağışlama gibi düşüncelerin hakim olduğu durumlarda önalım hakkının kullanılmayacağı 27.03.1957 günlü ve 1956/12 Esas, 1957/2 Karar sayılı Yargıtay İçtihatı Birleştirme Kararında belirtilmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, mesken niteliğindeki dava konusu 21 numaralı bağımsız bölüm 1/2’şer pay davacı ve davalı adına kayıtlıdır. Davalı 23.03.2012 tarihinde payı eşi olan Jale’den satış yoluyla edinmiştir. Davalı edinme nedeninin gerçek bir satış olmadığını, kendisine karşı açılan tazminat davasında teminat göstermek amacıyla eşinin payını bedelsiz olarak kendisine devrettiğini, dava sonuçlandığında payı iade edeceğini savunmuştur. Gerçekten davalının 23.02.2012 tarihinde payın mülkiyetini kazanmasından sonra davalının payına Uşak 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2004/426 Esas sayılı davası nedeniyle 29.03.2012 günü ihtiyati tedbir kararı işlenmiştir. Davalı dava konusu payı görünüşte eşinden satış yolayla edinmiş ise de bu satışın gerçekte bedelsiz bir devir olduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda belirtilen Yargıtay içtihadı birleştirme kararı gereğince önalım hakkı paydaşın payını satış yoluyla devretmesi halinde kullanılabilir. Somut olayda da gerçek bir satışın söz konusu olmadığı anlaşıldığından mahkemece davanın reddi gerekirken, yukarıda belirtilen hususlar gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 1.100 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 30.09.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.