YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/14242
KARAR NO : 2015/9866
KARAR TARİHİ : 05.11.2015
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 26.04.2013 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 29.05.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Davacı, paydaşı olduğu 3 sayılı parselin dava dışı paydaşları ….., …. ve …..’ın bir kısım paylarını satış yoluyla davalılara devrettiklerini, davalıların farklı oranlarda pay satın aldıkları halde satış bedelinin aynı olduğunu, önalıma engel olmak için bedelin yüksek gösterildiğini, gerçek bedelin keşifte belirleneceğini, bedelde muvazaa iddiasında bulunarak önalım hakkı nedeniyle davalılar adına tescilli payların adına tescilini istemiştir.
Davalılar, davacının önalım bedelini depo etmesi gerektiğini, bedelde muvazaa bulunmadığını, keşifte saptanacak rayiç bedel üzerinden şufa hakkı tanınıması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, keşifte belirlenen pay değeri depo ettirilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar vekili temyiz etmiştir.
Dava, önalım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda payın üçüncü kişiye satılması halinde, diğer paydaşlara o payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve payın üçüncü kişiye satılması ile kullanılabilir hale gelir.
Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir.
Dava konusu payın satışına ilişkin hukuki işlemin tarafı olan davalı üçüncü kişi durumundaki davacıya karşı bedelde muvazaa iddiasında bulunamaz ise de davacı önalım hakkına engel olmak amacıyla satış bedelinin resmi satış senedinde yüksek gösterildiğini iddia edebilir ve bu iddiasını tanık dahil her türlü delille kanıtlayabilir.
Somut uyuşmazlıkta, dava konusu 3 sayılı parseldeki çekişme konusu ….. payının 55.555,56’şar TL ödenerek, ….. payının 27.777,78’er TL ödenerek davalılar tarafından satın alındığı, yine …. payının 180.000.00 TL ödenerek bir kısım davalılar tarafından satın alındığı anlaşılmaktadır. Davacı önalıma engel olmak için satış bedelinin yüksek gösterildiğini iddia etmiştir. Satış sözleşmesinin tarafı olmayan davacı bedelde muvazaa iddiasını tanık dahil her türlü delille kanıtlayabilir. Davacının gösterdiği tanık taşınmazın m2 birim fiyatı 500.00 TL kabul edilerek payın satıldığını söylemiştir. Keşifte hazır bulunan bilirkişi hazırladığı raporunda, payın satış tarihi 29.04.2011′ de m2 birim değerinin 1.150.00 TL, 31.05.2012 tarihli satış işlemi sırasında ise m2 birim değerinin 1.250.00 TL olduğunu belirtmiştir. Muvazaa iddiasının kanıtlanması için keşif tek başına yeterli olmayıp diğer delilleri doğrulamak bakımından önemi bulunmaktadır. Bu nedenle, davacı bedelde muvazaa iddiasını kanıtlayamamıştır. Dolayısıyla, davacıya tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından oluşan önalım bedelini depo etmesi için uygun bir süre tanınarak sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan bu hususlar bir yana bırakılarak eksik inceleme ile yazıl şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 günlük yasal süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 05.11.2015 tarihinde oybirilği ile karar verildi.