YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/11488
KARAR NO : 2014/14929
KARAR TARİHİ : 29.12.2014
MAHKEMESİ : Gemlik 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 06/03/2014
NUMARASI : 2012/440-2014/92
Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 22.06.2012 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda; davanın kabulüne dair verilen 06.03.2014 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davalı H.. U.. vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 16.12.2014 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı vekili Av. A.. C.. geldi. Başka gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen tarafın sözlü beyanı dinlendi. Duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
KA R A R
Dava, önalım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Davacılar, dava konusu ..ada .. parsel sayılı taşınmazda 191/240 payın,.. parsel sayılı taşınmazların ise tamamının murisleri Z. M..T.. adına kayıtlı iken taşınmazın elbirliği maliklerinden S..S..’nın Gemlik 3. Noterliğinin 09.12.2010 tarihli, .. yevmiye numaralı satış vaadi sözleşmesi ile.. sayılı parseldeki miras payını 8.400 TL bedelle, aynı noterliğin aynı tarihli ve..yevmiye numaralı satış vaadi sözleşmesi ile .. sayılı parseldeki miras payını 1.000,00 TL bedelle ve yine ..yevmiye numaralı satış vaadi sözleşmesi ile de .. sayılı parseldeki miras payını 3.580,00 TL bedelle davalı H.. U..’ya sattığını, H.. U.. tarafından açılan cebri tescil davası sonucunda payların Halit adına tesciline karar verildiğini belirterek dava konusu parsellerde davalı adına olan payların önalım hakkı nedeniyle iptali ile adlarına tescilini istemişlerdir.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Satış vaadi alacaklısı davalı H.. U..’nun dava konusu taşınmazlarda elbirliği payı bulunan S.. S.. aleyhine Gemlik Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/7 Esas sayılı dosyasında açtığı davada 09.12.2010 tarihli satış vaadi sözleşmelerine dayalı tapu iptali ve tescil isteminde bulunduğu, 22.02.2012 tarihli karar ile davanın kabulüne ve .. sayılı parsellerde davalı Sevgi’ye isabet edecek payların iptali ile H.. U.. adına tesciline karar verildiği, kararın temyiz edilmeksizin 20.04.2012 tarihinde kesinleştiği, kesinleşmiş mahkeme kararının da 10.05.2012 tarihinde tapunun beyanlar hanesine şerh verildiği görülmektedir.
Tapuda vaat borçlusunun payı elbirliği mülkiyeti halinde bulunduğundan bu hüküm infaz edilememiştir. Temyiz aşamasında ise dava konusu taşınmazlardan .. parsel 191/1200’er, ..parseller ise 1/5’er paylı olarak 24.03.2014 tarihinde dava dışı E.. P.. ve V.. E.. ile davacılar ve vaat borçlusu Sevgi Sandıkçı adına iştirakin feshi suretiyle tescil edilmiştir.
Dava konusu paylar mahkeme kararı ile kazanılmış ise mahkeme kararının kesinleşmesi ile önalım hakkı kullanılabilir hale gelir. Zira Türk Medeni Kanununun 705/2 maddesi hükmü uyarınca mahkeme kararının kesinleşmesiyle tescile gerek olmaksızın mülkiyet alıcıya geçmiş sayılır. Bu itibarla davacıların önalım hakkını kullanmasında bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Ne var ki anılan dava sonucu davalı adına tesciline hükmedilen paylar, söz konusu karar tapuda infaz edilmediğinden halen satıcı paydaş adına kayıtlıdır. Tapuda davalı adına kayıtlı bir pay bulunmamaktadır. Bu durumda mahkemece davacı tarafa kesinleşen mahkeme kararını tapuda infaz ettirip tapu kaydını düzelttirilmesi, yeni sicil oluşturulması için süre verilerek oluşacak yeni tapu kaydının getirtilmesinden sonra bir karar verilmesi gerekir.
Öte yandan satış vaadi sözleşmeleri 09.12.2010 tarihli olup, önalım davası 22.06.2012 tarihinde açılmıştır.
Kural olarak önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile alıcı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir. Bununla birlikte dava konusu edilen paylar davalıya satış vaadi sözleşmeleri ile satılmış ve tapuda ferağ verilmemiş ise bu sözleşmelere dayanan cebri tescil davaları ile sözleşme borçlusu edimini yerine getirmediği takdirde alacaklı tarafından açılan tescil davasına muhatap olur. Alınan cebri tescil kararının kesinleşmesi ile de mülkiyet satış vaadi alacaklısına geçer ve paydaşın o tarihte önalım hakkını kullanma yetkisi doğar. Normal olarak satış vaadi sözleşmelerindeki satış bedelinin önalım bedeli olarak kabul edilmesi gerekir. Ancak sözleşmelerin kurulduğu tarih ile önalım davası arasında uzunca bir süre geçmiş ise bu durumda önalım bedeli önalım davasının açıldığı tarihteki pay değeridir.
Somut olayda; 09.12.2010 günlü satış vaadi sözleşmelerindeki belirlenen değer, önalım konusu payların bedellerine esas olamaz. Satış bedelinin önalım davasının açıldığı tarihteki dava konusu payların değeri tespit edilerek belirlenmesi ve belirlenen önalım bedelini yatırması için davacı tarafa önel verilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken satış vaadi sözleşmelerindeki bedeller nazara alınarak önalım hakkının kullandırılmasına karar verilmesi de doğru görülmemiştir.
Hükmün bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, 1.100,00 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29.12.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.