YARGITAY KARARI
DAİRE : 14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/10299
KARAR NO : 2014/11258
KARAR TARİHİ : 16.10.2014
MAHKEMESİ : Biga Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 28/11/2013
NUMARASI : 2011/29-2013/493
Davacı-karşı davalı vekili tarafından, davalı-karşı davacı aleyhine 17.01.2011 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkına tecavüzün önlenmesi ve kal, karşı dava ile geçit hakkının terkini veya değiştirilmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine dair verilen 28.11.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı-karşı davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, geçit hakkı tesis edilen yere ilişkin elatmanın önlenmesi ve kal, karşı dava ise geçit hakkının terkini veya değiştirilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı-karşı davalı vekili, 4894 parsel sayılı taşınmaz üzerinde maliki olduğu 685 parsel sayılı taşınmaz lehine geçit hakkı mevcut olduğunu, 4894 sayılı parsel maliki davalı tarafından fırın yapmak suretiyle haksız müdahalede bulunulduğunu belirterek davalının müdahalesinin önlenmesini ve yapının kal’ine karar verilmesini talep etmiş, yargılama esnasında 4893 sayılı parsel maliki de davaya dahil edilmiştir.
Davalı-karşı davacı vekili, dava konusu taşınmazın ölçü krokisinde geçit hakkının gösterilmediğini belirterek davanın reddini savunmuş, karşı dava ile de geçit hakkının tapu kaydından terkinini, kabul edilmediği takdirde değiştirilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, asıl davanın kabulüne, 4893 ve 4894 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki geçit hakkına davalıların elatmalarının önlenmesine, bilirkişi raporunda gösterilen kısımların kal’ine, karşı davanın ise reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı-karşı davacı E.. Ş.. vekili temyiz etmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanununun 16. maddesi gereğince; müdahalenin men’i, tescil, tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda, gayrimenkulün değeri nazara alınarak harç alınır. Mahkemelerin görev konusunu düzenleyen HUMK’nın 1. maddesi gereğince de görev dava olunan şeyin değerine göre belirtilmiş ise görevli mahkemenin tespitinde davanın açıldığı gündeki değerin esas tutulması gerekir. Gerek harç gerekse görev hususunun kamu düzenine ilişkin olduğu tartışmasızdır.
6100 sayılı HMK’nın 4. maddesinde sulh hukuk mahkemelerinin görevi belirlenmiş, 1086 sayılı HUMK’nın 8. maddesinin 1. fıkrasındaki mamelek hukukundan kaynaklanan değer ve miktara ilişkin hükümler 4. maddede yer almamıştır. Diğer taraftan, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 383. maddesi uyarınca, 382. maddede belirtilen çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkeme aksine bir düzenleme bulunmadığı sürece sulh hukuk mahkemesidir. Ne var ki, 6100 sayılı HMK’nın geçici 1. maddesi hükmüne göre bu kanunun yürürlüğe girmesinden önceki tarihte açılmış olan davalarda kanunun yargı yolu ve göreve ilişkin hükümler uygulanmaz. Eldeki dava da 6100 sayılı HMK’nın yürürlüğe girdiği 01.10.2011 tarihinden önce açıldığından mahkemenin görevli olup olmadığı 1086 sayılı HUMK’ya göre değerlendirilmelidir.
Somut olayda, davalı yargılama esnasında sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğunu belirterek görev itirazında bulunmuştur. Elatmanın önlenmesi ve kal davasında dava değeri, elatılan taşınmaz bölümünün değeri ile üzerindeki kal’i istenen yapının değerinin toplamından ibarettir. Karşı davada ise dava değeri, terkini veya değiştirilmesi istenen geçitin tespit edilen bedeli ile belirlenmektedir. Görevli mahkeme, dava tarihi itibariyle 1086 sayılı HUMK hükümlerine belirleneceğinden yukarıda açıklandığı şekilde dava değerleri tespit edilerek görevli mahkemenin tayini ve yargılama giderlerinin belirlenen dava değerleri üzerinden hesaplanması gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı-karşı davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 16.10.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.